نقش اجتماعی

تعلیمات اجتماعی / اول دبیرستان / فصل دوم/ درس اول

اهداف درس

آشنایی با مفهوم و ویژگی های نقش در گروه می باشد.

مدت

وسایل لازم

گچ و تخته

جهت دانلود برگه کار در کلاس کلیک کنید.

جهت دانلود برگه کار در منزل کلیک کنید.

طرح درس

درس با مروری بر مفاهیم الگوی عمل و ارزش آغاز می شود در این قسمت دبیر می تواند با پرسش از دانش آموزان این دو مفهوم را مرور کند.

نقش اجتماعی

دبیر دانش آموزان را گروه بندی کرده و برای هر گروه یک "گروه" را به عنوان موضوع فعالیت انتخاب می نماید.

مثلاً گروه:

شهروندی

جامعه

تیم فوتبال

مدرسه

...

سپس برگه های کار در کلاس را در اختیار گروه ها قرار می دهد و از آن ها می خواهد تا برای هر گروه ارزش ها و الگو های عمل مربوطه را بنویسند. - دبیر می تواند روش هایی (مانند طوفان ذهنی) را برای مشارکت مؤثرتر اعضای گروه به دانش آموزان آموزش دهد- . بهتر است دانش آموزان تا آنجا که می توانند تعداد بیشتری الگوهای عمل و ارزش ها را برای گروه بنویسند.

مثلاً در گروه شهروندی ارزش هایی نظیرِ احترام به قانون؛ آرامش در شهر؛ پاکیزگی شهری وجود دارد و یا الگوهای عملی نظیر رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، عدم ایجاد آلودگی صوتی و ...

در مرحله بعد از دانش آموزان بخواهید تا در صورت وجود مواردی از رعایت نکردن این الگوهای عمل یا هنجار ها که توسط اعضای گروه شکل گرفته باشد ولیکن از نظر سایر اعضا موجه باشد را بیابند.

مثلاً احترام به قوانین راهنمایی و رانندگی ممکن است از سوی مأموران آتش نشانی، اورژانس، پلیس رعایت نشود ولی در نگاه شهروندان این موضوع یک ناهنجاری به حساب نمی آید.

پس از تکمیل ستون دوم جدول دبیر از دانش آموزان بخواهد توجیه این علت رعایت نکردن الگوی عمل و ارزش ها را طی مشورت گروهی بیابند و در ستون سوم درج نمایند. به عبارت دیگر چرا این افراد از الگوی عمل خاصی پیروی می کنند و فوائد آن برای گروه چیست.

اکنون دبیر می تواند با استفاده از جدول تکمیل شده و با اشاره به ستون دوم جدول که نقش های گروه می باشند مفهوم نقش را برای دانش آموزان بازگو نماید:

در هر گروه افراد در جایگاه های مختلفی قرار می گیرند. به هر یک از این جایگاه ها که با قرار گرفتن در آن ها باید الگوی عمل خاصی را رعایت کنند، نقش گفته می شود.

دبیر با کمک ستون سوم جدول کار در کلاس می تواند به ضرورت و چرایی نقش های بوجود آمده در گروه نیز اشاره کند.

در اینجا بحث پذیرش نقش یا نسبت دادن نقش به یک فرد تکمیل کننده بحث خواهد بود که افراد می توانند برخی نقش ها را بپذیرند ولی برخی نقش ها به آن ها نسبت داده می شود (مانند دختر بودن یا پسر بودن).

تمرین

برگة کار در منزل را به عنوان تمرین به دانش آموزان ارائه نمایید.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محمد ضیائیان

تنظیم: مریم فروزان کیا