تبیان، دستیار زندگی
حکم نماز یومیه شخص بی هوش در موارد زیر چیست؟ الف) زمانی که در تمام وقت نماز بی هوش باشد. ب) زمانی که در بین وقت نماز بی هوش شود و یا در بین وقت نماز به هوش آید.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تکلیف نماز یومیه شخص بی هوش

بیهوش

سوال: حکم نماز یومیه شخص بی هوش در موارد زیر چیست؟ الف) زمانی که در تمام وقت نماز بی هوش باشد. ب) زمانی که در بین وقت نماز بی هوش شود و یا در بین وقت نماز به هوش آید.

امام خمینی(ره):

الف) اگر بی هوشی به سبب فعلش (از روی اختیار) نباشد، قضا ندارد و گرنه به احتیاط واجب قضا لازم است.

ب) اگر بی هوشی بعد از گذشت مقداری از اول وقت به حسب حالش (سفر یا حضر، وضو یا تیمم) به اندازه نماز مختار عارض شود و نماز نخواند، قضا واجب است.

اگر در بین وقت نماز به هوش آید ادای نماز واجب است، گرچه فقط به اندازه یک رکعت با طهارت (وضو و یا تیمم) درک کند و اگر ترک نمود، قضا واجب است.

(تحریرالوسیله، 1208هـ ق، ج1، ص 223، القول فی الصلاة، قضاء و ص 224، م 2)

آیة الله اراکی(ره):

الف) قضا ندارد.

ب) اگر پس از گذشت مقداری از وقت به حسب حالش (سفر یا حضر، وضو یا تیمم) بی هوش شود و نماز را به جا نیاورد، قضا واجب است.

اگر قبل از خروج وقت به هوش آید، ادای نماز بر او واجب است، هر چند یک رکعت را درک نماید و اگر ترک نمود، باید قضا کند.

(زیدةالاحکام، 1373، ص 115، صلاة القضاء و م 1)

(العروة الوثقی، 1383، ج1، ص 574 فصل فی صلاة القضاء و م1)

آیة الله بهجت(ره):

الف) اگر به سبب فعل شخص نباشد، قضا ندارد.

ب) چنانچه بعد از دخول وقت با اختیار بی هوش شود، احتیاط واجب قضای آن است. چنانچه بعد از گذشت مقداری از اول وقت به اندازه یک نماز به حسب حال شخص (سفر یا حضر، وضو یا تیمم) بی هوش شود ولو نماز اضطراریه و با علم به عارض شدن عذر اگر بخواهد وضو بگیرد و وقت تمام شود و نماز را به جا نیاورد، قضا واجب است.

چنانچه در وقت به هوش آید ادای نماز واجب است، حتی اگر به مقدار یک رکعت مانند نماز مضطر وقت داشته باشد و اگر ترک نمود، قضای نماز واجب است.

(وسیلة النجاة، 1423هـ ق، ص 254 و 255، م 897 و 899)

آیة الله تبریزی(ره)

الف) چنانچه بی هوشی به فعل شخصی نباشد، قضا ندارد. و اگر به فعل خودش باشد، بنابر احتیاط واجب قضا نماید.

ب) زمانی که بعد از گذشت مقداری از وقت که فرصت نماز داشت، بی هوش شد، قضای نماز واجب است و زمانی که متمکن از تحصیل شرایط بعد از وقت بوده و یا بعد از دخول وقت، شرایط موجود بوده و متمکن از طهارت (مائیه و ترابیه= وضو و تیمم) بوده و بداند یا احتمال دهد اگر نماز نگذارد بی هوش می شود.

چنانچه در اثنای وقت به هوش آید اگر به مقدار حداقل یک رکعت با شرایط، وقت داشته باشد، ادا واجب است و اگر ترک نمود، باید قضا کند.

(منهاج الصالحین، 1426، هـ ق، ج1، ص 203 و 204 المقصد السابع و م 716 و 717)

(صراط النجاة 1425هـ ق، ج1، ص 196 و 197، س 684 و 688 )

آیة الله خامنه ای(دام ظلّه):

الف) بی هوشی اگر مستند به فعل خود شخص نباشد (یعنی از روی اختیار نباشد) نمازش قضا ندارد والا بنابر احتیاط قضا دارد.

ب) اگر بی هوشی بعد از گذشت مقداری از اول وقت به حسب حالش (سفر یا حضر، وضو یا تیمم) به اندازه نماز مختار عارض شود و نماز نخواند، قضا واجب است.

اگر در بین وقت (نماز) به هوش آید ادای نماز واجب است، گر چه فقط به اندازه یک رکعت با طهارات (وضو و یا تیمم) درک کند و اگر ترک نمود، قضا واجب است.

(پزشکی در آئینة اجتهاد، 1375، مسائل مربوط به نماز، ص 26)

(تحریرالوسیله، 1408 هـ ق، ج1، ص 223، القول فی الصلاة قضاء و ص 224، م 2)

آیة الله خوئی(ره):

الف) چنانچه بی هوشی به فعل شخص نباشد آن نماز قضا ندارد و اگر به فعل شخص باشد، بنابر احتیاط وجویی قضا لازم است.

ب) اگر فقط به اندازه نماز وقت دارد و تحصیل شرایط قبل از وقت برایش امکان داشته و بی هوش شود، قضا واجب است.

چنانچه در بین وقت به هوش آید، حتی اگر به اندازه یک رکعت با شرایط وقت دارد، ادا واجب است و اگر ترک نمود، باید قضا کند.

(منهاج الصالحین،(العبادات) 1410هـ ق، ص 199 و 200 المقصد السابع و م 716، 717 )

(العروة الوثقی مع تعلیقه، 1421 هـ ق، ج1، ص 548 و 549 فصل فی صلاة القضاء و م 1)

آیة الله سیستانی(دام ظلّه):

الف) چنانچه بی هوشی به فعل شخص نباشد قضا ندارد و اگر به فعل خودش باشد بنابر احتیاط واجب قضا کند.

ب) اگر بر حسب حال (سفر یا حضر، تیمم، وضو، غسل، مرض، صحت و ...) مقداری از اول وقت به اندازه نماز بگذرد و بی هوش شود، قضا بر او واجب است. خواه متمکن از تحصیل بقیه شرایط قبل از آن باشد یا خیر؛ بلکه بنابر احتیاط قضا واجب است در جایی که بتواند به خاطر ضیق وقت با تیمم نماز را به جا آورد (اول وقت)

چنانچه در وقت به هوش آید و به اندازه یک رکعت حتی با طهارت ترابیه (تیمم)، باید نماز را ادا کند و اگر ترک نمود، قضا واجب است.

(منهاج الصالحین، 1426 هـ ق، ج1، ص 245، صلاة القضاء و م 716 و 717)

آیة الله شبیری زنجانی(دام ظلّه):

الف) در بی هوشی غیر اختیاری قضا ندارد؛ ولی اگر بی هوشی به اختیار خود شخص باشد مثل اینکه به خاطر عمل جراحی خود را در اختیار پزشک قرار داده به احتیاط واجب باید قضای آن را به جا آورد.

ب) قضا بر او واجب است.

(توضیح المسائل، 1384، ج1، ص 324، م 1379)

(المسائل الشرعیه، 1428هـ ق، ص 305، صلاة القضاء و م 379)

آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظلّه):

الف) هنگامی که بی هوشی به سبب فعل شخص نباشد، قضا واجب نیست.

ب) چنانچه عذری عارض شود بعد از گذشت مقداری از اول وقت به اندازه نماز (به حسب حال او) و نخواند قضا واجب است و حکم برای آخر وقت هم همین است.

چنانچه بی هوش در وقت به هوش آید، ادای نماز بر او واجب است؛ هر چند به اندازه یک رکعت را درک کند بنابر احتیاط واجب و در صورت ترک قضا واجب است.

(هدایة العباد، 1416 هـ ق، ج1، ص 168، م 969 ، 971، 973)

آیة الله فاضل لنکرانی(ره):

الف) قضا واجب نیست ولی اگر علم یا ظن یا احتمال عقلانی بدهد که با فعل خودش، اغما مترتب می شود، بنابر احتیاط واجب قضا کند.

چنانچه بی هوشی بعد از گذشت مقداری از وقت به حسب حال او (سفر، حضر، وضو، تیمم) عارض شود و نماز را به جا نیاورد، قضا واجب است.

ب) چنانچه بی هوش در وقت به هوش آید و آن قدر وقت تنگ باشد که یک رکعت را درک نماید، باید نماز را بخواند و اگر نخواند قضا واجب است.

(الاحکام الوضحه، 1424هـ ق، ص 193 و 194، صلاة القضاء و م 766)

(العروة الوثقی مع تعلیقات، 1422هـ ق، ج1، ص 551 و 552 فصل فی الصلاة القضاء و م 1، 3)

آیة الله گلپایگانی(ره):

الف) چنانچه به فعل شخص نباشد، نمازها قضا ندارد.

ب) زمانی که در اول وقت پس از گذشت یک نماز مختار یا مضطر به حسب حالش (از سفر یا حضر، وضو یا تیمم) بی هوش شود و نماز را به جا نیاورد قضا واجب است.

چنانچه شخص در وقت به هوش آید و فقط به اندازه یک رکعت وقت داشته باشد، بنابر احتیاط نماز واجب است و اگر ترک نمود، قضا واجب است.

(هدایة العباد، 1413 هـ ق، ج1، ص 198، فصل فی صلاة القضاء و م 971، 969)

آیة الله مکارم شیرازی(دام ظلّه):

الف) قضا بر او واجب نیست. چنان چه به سبب فعل شخص باشد، احتیاط ترک نشود که قضای نماز را به جا آورد.

ب) اگر در اول وقت، پس از گذشت یک نماز مختار به حسب حالش (از سفر یا حضر، وضو یا تیمم) بی هوش شود و نماز را به جا نیاورد، قضا واجب است. اگر قبل از خروج وقت به هوش آید، ادای نماز بر او واجب است، هر چند یک رکعت در وقت را درک نماید و اگر ترک کند، بنابر احتیاط قضا واجب است.

(العروة الوثقی مع تعلیقات، 1386، ج1، ص 624، 625، فصل فی الصلاة قضاء و م 301 )

آیة الله نوری همدانی(دام ظلّه):

الف) چنانچه بی هوشی به سبب فعل شخص و به اختیار او نباشد، قضا واجب نیست. والا بنابر احتیاط قضا واجب است.

اگر در اول وقت نماز را به جا نیاورد و بی هوش شود (تا آخر وقت)، قضا واجب است.

ب) اگر در اثنای وقت به هوش آید و متمکن از نماز باشد، هر چند یک رکعت را در وقت درک نماید، ادا واجب است و اگر به جا نیاورد، باید قضا نماید و اگر امکان خواندن یک رکعت هم نباشد نه ادا دارد و نه قضا.

(منتخب المسائل، 1420 هـ ق، ص168، قضاء الصلاة،(2)، م 429 و 430)

آیة الله وحید خراسانی(دام ظلّه):

الف) اگر بی هوشی به واسطه فعل شخص نباشد، قضای نماز واجب نیست. اگر بی هوشی به سبب فعل شخص باشد، بنابر اقوی (احتیاط واجب) قضا دارد.

ب) بنابر اقوی اگر بی هوشی بعد از گذشت وقت به مقداری که فقط برای نماز وقت داشته باشد (در جایی که تحصیل سایر شرایط قبل از وقت باشد) عارض شود، قضا واجب است.

چنانچه بی هوشی در اثنای وقت از بین رود به طوری که بتواند یک رکعت را با شرایط درک کند، ادا واجب است و اگر ترک نمود، باید قضا کند.

(منهاج الصالحین، ج2، ص 222 و 223، المقصد السابع و م 716 و 717)

بخش احکام اسلامی تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.