شناخت برخی آسیب های گروه

تعلیمات اجتماعی / اول دبیرستان /درس ششم

اهداف درس

در این درس دانش آموزان با :

برخی آسیب های گروه آشنا می شوند (بیگانگی از جامعه، مطلق گرایی گروهی، تبعیت بی چون و چرا در گروه) .

اهمیت انتخاب گروه آشنا شود و بدانند انتخاب نادرست گروه چه پیامدهایی را در پی خواهد داشت.

مدت

2 جلسه 50 دقیقه ای

وسایل لازم

گچ و تخته

جهت دانلود برگه کار در منزل کلیک نمایید.

طرح درس

در این درس انتظار می رود دانش آموزان آسیب هایی نظیر  بیگانگی از جامعه، مطلق گرایی گروهی، تبعیت بی چون و چرا در گروه و ایجاد شخصیت تابع را بشناسند و با شناخت این آسیب ها به اهمیت انتخاب گروه به ویژه در سنین نوجوانی و جوانی پی ببرند.

آسیب هایی که در این درس مورد بررسی قرار گرفته اند از یک سیر منطقی پیروی می کنند. به عبارت هر کدام از این آسیب ها می تواند اوج شدت آسیب قبلی خود باشد.

دوگانگی ارزشی: به خاطر مغایرت ارزش های گروه و جامعه فرد دچار سرگردانی شده است.

بیگانگی از جامعه: ارزش های گروه را بر ارزش های جامعه ارجح می داند و نتیجه آن بیگانه شدن با جامعه است.

مطلق گرایی گروهی: فرد تنها ارزش های گروه خود را درست می داند و نتیجه آن تحجر و عدم انعطاف است.

تبعیت بی چون و چرا: فرد هیچ گونه فکری ندارد و به موجودی تابع تبدیل می شود.

مروری بر دوگانگی ارزشی

دبیر کار خود را با مروری بر بحث دوگانگی ارزشی آغاز می نماید. که می تواند با پرسش از دانش آموزان شروع کند. (در جلسه قبل مقدمات آن تدریس شده است). دبیر بر روی تخته جدولی مطابق آن چه در برگه کار در کلاس آمده است را رسم می نماید. -همزمان برگه های کار در کلاس را به صورت گروهی یا انفرادی بین دانش آموزان پخش شود-  با کمک دانش آموزان تعریفی از دوگانگی ارزشی را برای کلاس ارایه دهید و از آن ها بخواهید توصیفی از روحیات، طرز فکر، شخصیت و سایر حالات روانی بنویسند و شما نیز گزیده ی آن ها رو در قسمت مربوطه در تابلو درج نمایید.

از جمع بندی ویژگی های ارایه شده شما به ویژگی کلیدی این افراد می رسید که در قسمت مشخص اصلی اعضای گروه نوشته می شود.

"گروه به جای آن که از او شخصیتی مستقل بسازد او را دچار سرگردانی کرده است." [فرد دچار دوگانگی ارزشی شده است]

در بررسی کلیه آسیب های گروه از همین روش استفاده نمایید تا جدول تکمیل گردد.

بیگانگی از جامعه

در بیگانگی از جامعه مشخصه اصلی عبارتست از "به جای این که گروه او را به شهروندی که حافظ ارزش های جامعه است تبدیل کند، به فردی که با جامعه خویش سر ستیز دارد تبدیل کرده است." [با جامعه خویش بیگانه شده است]

مطلق گرایی گروهی

در مطلق گرایی گروهی " گروه به جای این که در زندگی اجتماعی از او فردی فعال و خلاق بسازد او را به عنصری ناسازگار، پرخاشجو و مخرب تبدیل کرده است". [فرد به عدم انعطاف و تحجر دچار شده است]

در اینجا دبیر نمونه های تاریخی که کتاب درسی به آن اشاره کرده است و عواقب آن ها را در یک مشارکت شفاهی با دانش آموزان تشریح نماید.

اشاره به تعریف گروه گرایی: اگر فرد منافع گروه خود را بر منافع جامعه ترجیح دهد حالتِ ضعیف تر این مطلق گرایی است که به آن گروه گرایی می گویند.

تبعیت بی چون و چرا در گروه و ایجاد شخصیت تابع

مشخصه اصلی این افراد: بهترین وسیله برای اعمال دیکتاتوری رهبران و انجام هرگونه عمل غیر انسانی اند.

جمع بندی

پس از تکمیل جدول دبیر با استفاده از جدول و کمک دانش آموزان موارد زیر را استخراج نماید.

1. گروه چه منافعی را برای فرد به وجود آورد و او را چگونه رشد دهد؟

2. مراحلی را که فرد با عضویت در گروه هایی با دیدگاه های ضد ارزش های جامعه طی می کند چیست و انتهای آن به کجا می رسد؟

3. نمونه هایی که افراد به تبعیت های بی چون چرا رسیده اند را در کلاس طرح کنید و سیر حرکت و نهایت کار آن ها را بررسی نمایید.

4. با توجه به آموخته ها بحثی با عنوان "جوان، انتخاب گروه و تعیین/ تغییر مسیر زندگی" با مشارکت دانش آموزان برگزار کنید و طی آن به عواقب انتخاب اشتباه گروه که به تغییر مسیر زندگی و گاه تباهی می انجامد، اشاره داشته باشید.

تمرین

برگه کار در منزل را به عنوان تمرین به دانش آموزان ارایه نمایید.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محمد ضیائیان

تنظیم: مریم فروزان کیا