کشف سیاه چالههایی با وزن متعادل
سیاهچالهها همیشه معماهای بیپاسخ زیادی در خود داشتهاند. براساس نظریههای موجود، سیاهچالهها تبخیر میشوند و در دمای ثابتی از خود حرارت بیرون میدهند ولی هنوز علت این پدیده مشخص نیست. همچنین بنا به دلایلی، هر قدر سیاهچالهها كوچكتر میشوند، دمای آنها بالاتر میرود. نظریه نسبیت عام اینشتین كه رایج ترین نظریه در مورد گرانش است، معمولترین راه برای توصیف سیاهچالهها محسوب میشود. سیاهچالهها در واقع ماهیتی بسیار چگال دارند و ممكن است وزنی معادل میلیاردها خورشید داشته باشند.
یک سیاهچاله اغلب شیای تعریف میشود که سرعت گریز آن حتی از سرعت نور بیشتر است. سرعت گریز حداقل سرعت ممکن برای یک جسم است تا بتواند از میدان گرانشی جسمی دیگر فرار کند. برای درک بهتر موضوع تصور کنید روی سطح یک سیاره ایستادهاید و سنگی را مستقیما به بالا پرتاب میکنید. فرض کنید که سنگ را با قدرت زیادی پرتاب نکرده باشید سنگ برای مدتی بالا خواهد رفت اما در نهایت به خاطر گرانش سیاره پایین خواهد افتاد. اگر سنگ را به اندازه کافی محکم پرتاب کنید سنگ ممکن است از گرانش سیاره بگریزد. در این حالت سنگ برای همیشه به بالا رفتن ادامه خواهد داد. سرعتی که نیاز است با آن سنگ را پرتاب کنید تا از گرانش سیاره بگریزد سرعت گریز نامیده میشود. حال تصور کنید وقتی گفته می شود سرعت گریز از یک سیاهچاله از سرعت نور هم بیشتر است با چه جرم چگالی مواجه هستیم.
حال اخترشناسان در کاوشی تازه برای جستجوی ناشناختههای کیهان، احتمالا دو هیولای کیهانی با اندازه متوسط را یافتهاند. رصدخانه پرتو ایکس NuSTAR (آرایه طیفسنجی هستهای) ناسا که در ماه ژوئن 2012/خرداد 1391 به فضا پرتاب شد، چیزی را کشف کرده است که احتمالا مربوط به دو سیاهچاله متوسط در یک کهکشان همسایه و حلقه مفقوده بین سیاهچالههای ستارهای و سیاهچالههای بسیار عظیم است.
فیونا هریسون از کالتک (دانشگاه صنعتی کالیفرنیا در پاسادنا) که پژوهشگر ارشد این ماموریت است، از اولین یافتههای این ماموریت در جلسه انجمن نجوم آمریکا واقع در لانگبیچ کالیفرنیا رونمایی کرد.
نوستار از یک جفت تلسکوپ پرتو ایکس بهره میبرد که بر روی پروتونهایی با انرژی بین 6 تا 79 کیلوالکترونولت متمرکز شدهاند. این ماموریت دو ساله در همان گستره تابشی پرتو ایکس کار میکند که رصدخانه پرتو ایکس چاندرای ناسا و ماهواره نیوتن XMM آژانس فضایی اروپا برای آن تنظیم شدهاند، اما میتواند انرژیهای بالاتر را هم ثبت کند.
این دو تلسکوپ کهکشان مارپیچی IC 342 را که در حدود 7 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد، هدف گرفتند. تصویر نوستار دو شیء درخشان را نشان میدهد که احتمالا سیاهچالههایی هستند که نورشان را از محیط اطرافشان میگیرند. این سیاهچالهها آنقدر به هم نزدیکند که در انرژیهای مشابه، با دستگاههای قبلی قابل تفکیک نبودهاند.
::به نظر میرسد که این دو سیاه چاله احتمالی در بازوهای مارپیچ IC342 گیر کرده باشند و با رنگ قرمز::
::غیر واقعی دیده میشوند، درحالی که خود کهکشان در نور مرئی دیده میشود.::
معلوم نیست که آیا این اشیاء صرفا سیاهچالههای ستارهای با یک درخشش غیر عادی هستند یا همان حلقه گمشدهای که مدتها مدیدی دانشمندان به دنبال آن بودند؛ یعنی سیاهچالههایی با وزنی بین 500 تا چندین هزار برابر خورشید، که میتواند پلی باشند بین سیاه چالههای کوچک فراوان کهکشان راه شیری و سیاهچالههای بسیار بزرگی که میلیون ها و میلیاردها بار از خورشید سنگینترند و در قلب اغلب کهکشانها واقعند. به گفته هریسون، مقایسهای بین انرژی ساطع شده توسط این دو جسم و پرتوهای ایکسی که میدانیم از سیاه چالههای کوچک کهکشان راه شیری تابیده میشوند، میتواند ماهیت واقعی آنها را معین کند.
کول میلر از دانشگاه مریلند در کالج پارک اشاره میکند که بدون داشتن اطلاعاتی راجع به مدار گردش این اجسام، شناسایی آنها به عنوان سیاه چالههایی با جرم متوسط کار سادهای نیست، که البته در این صورت اخترشناسان امکان تعیین وزن سیاهچالهها را خواهند داشت.
فرآوری: م.ح.اربابی فر
بخش دانش و زندگی تبیان
به نقل از خبرآنلاین