حکم نماز جمعه در زمان غیبت امام عصر(عج)
سوال: الف) آیا نماز جمعه کفایت از نماز ظهر می کند؟ ب) آیا در زمان غیبت نماز جمعه واجب است؟
امام خمینی(ره):
الف) در زمان غیبت نماز جمعه مجزی از نماز ظهر است. بنابر احتیاط مستحب نماز ظهر را هم بخواند.
ب) واجب تخییری است. (واجب تخییری، آن است که دو یا چند عمل از مکلَف خواسته شده و او اختیار دارد هرکدام را بخواهد انجام دهد. مانند اختیار در اقامه نماز جمعه یا نماز ظهر در روز جمعه)
(استفتائات، 1417 هـ ق، ج1، ص 268، س 438
تحریر الوسیله، 1366، ج1، ص 209، م 1)
آیة الله اراکی(ره):
الف) در زمان غیبت نماز جمعه کفایت از ظهر می کند.
ب) نماز جمعه در زمان غیبت واجب تخییر است و افضل از ظهر می باشد.
(توضیح المسائل، 1370، ص 267، م 1488 و 1489)
آیة الله بهجت(ره):
الف) نماز جمعه کفایت از نماز ظهر می کند.
ب) در زمان غیبت، نماز جمعه واجب تخییری است.
(توضیح المسائل، 1384، ص 236، م 2
استفتائات، 1386، ج2، ص 264، س 2502)
آیة الله تبریزی(ره):
الف) اگر نماز جمعه با شرایط اقامه شود از ظهر کفایت می کند و احتیاط واجب حضور در آن است.
ب) اقامه نماز جمعه واجب تخییری است و نماز جمعه مجزی از نماز ظهر است.
(استفتائات، ج1، 1383، ص 131، س 627 و 630
منهاج الصالحین، ج1، 1426هـ ق، ص 189، الفصل الثالث العشر)
آیة الله خامنه ای(دام ظلّه):
الف) نماز جمعه مجزی از نماز ظهر است.
ب) نماز جمعه واجب تخییری است. ولی خودداری از شرکت در آن به صورت دائمی وجه شرعی ندارد.
(اجویة الاستفتائات، 1381، ص 123، س 611 و ص 122، س 609 و با استفاده از استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)
آیة الله خوئی(ره):
الف) اگر نماز جمعه اقامه شود به صورت صحیح پس احوط وجوبی حضور در آن است و مجزی است اداء آن از نماز ظهر.
ب) نماز جمعه به نحو وجوب تخییری است.
(استفتائات، 1381، ص57، س 176و 177)
آیة الله سیستانی(دام ظلّه):
الف) اگر نماز جمعه را به جا آورد کفایت از ظهر می کند.
ب) نماز جمعه واجب تخییری است علی الاظهر.
(توضیح المسائل، 1422هـ ق، ص 152، م 720
منهاج الصالحین، ج1، 1416 هـ ق، ص 307، الثالث)
آیة الله شبیری زنجانی(دام ظلّه):
الف) خواندن نماز ظهر در وقت امکان حضور در نماز جمعه با شرایط معتبر خلاف احتیاط است.
(توضیح المسائل، 1381، ج1، ص 181، م 742)
آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظلّه):
الف) احتیاط واجب آن است که نماز جمعه کفایت از نماز ظهر نمی کند هر چند به اذن فقیه باشد و در صورت خواندن نماز جمعه احتیاط واجب خواندن ظهر است.
ب) در زمان غیبت وجوب نماز جمعه معلوم نیست ولی در حال حاضر خلوت ماندن نماز جمعه موجب ضعف مومنین در حفظ مواضع اسلامی است در حدی که شوکت این مراسم محفوظ بماند مومنین شرکت نمایند.
(هدایة العباد، 1416هـ ق، ج1، ص 174، م 1013 و 1015،
جامع الاحکام ، ج1، ص 100، س 351)
آیة الله فاضل لنکرانی(ره):
الف) کسی که نماز جمعه را به جا آورده واجب نیست نماز ظهر را بخواند ولی احتیاط مستحب است که آن را به جا آورد.
ب) در زمان غیبت نماز جمعه واجب تخییری است و از نماز ظهر مجزی است.
(توضیح المسائل، 1383 ، ص 249، م 1529و 1530
جامع المسائل، ج1، ص 120، س 433، و با استفاده از استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)
آیة الله گلپایگانی(ره):
الف) احتیاط واجب مجزی نبودن نماز جمعه از ظهر است اگر چه به اذن فقیه باشد.
ب) با خواندن نماز جمعه به احتیاط واجب خواندن نماز ظهر ترک نشود.
(هدایة العباد، 1413هـ ق، ج1، ص 206، م 1015
مجمع المسائل، ج1، ص 251، س 22)
آیة الله مکارم شیرازی(دام ظلّه):
الف) کسی که نماز جمعه را به جا آورد، واجب نیست نماز ظهر را هم بخواند. ولی به هنگام تشکیل حکومت اسلامی احتیاط در انجام نماز جمعه است.
ب) واجب تخییری است.
(استفتائات، 1381، ج2، ص 133، س 356 و 357)
آیة الله نوری همدانی(دام ظلّه):
الف) اگر اقامه کرد نماز جمعه را با شرایط، مجزی از نماز ظهر است.
ب) واجب تخییری است.
(منتخب المسائل، 1420 هـ ق، ص 84، م 174)
آیة الله وحید خراسانی(دام ظلّه):
الف) احوط نماز ظهر بخواند و افضل نماز جمعه و اگر نماز جمعه با شرایط خواند کفایت می کند از نماز ظهر
ب) واجب تخییری است.
(توضیح المسائل، 1381، ص 333، م 739
منهاج الصالحین، ج2، ص 206 الثالث)
بخش احکام اسلامی تبیان