اهدای کمک بلاعوض ایران به غرب!

تئودور شولتز در سال 1961 با طرح این نظریه که " کلید توسعه اقتصادی خود انسان است و نه منابع آن " مهر تاییدی بر وجود عاملی به نام انسان و سرمایه انسانی برای پیشرفت و رشد اقتصادی یک کشور می زند .

سرمایه های انسانی نیروهایی هستند که با هزینه گزاف به دست می آیند ، تعلیم و تربیت این سرمایه ها ، هزینه ها، امکانات و زمان زیادی را لازم دارد . اما در کشور ما به راحتی این سرمایه ها از دست می روند . این موضوع به نام فرار مغزها و یا نخبه ها معروف است . فرار مغزها و نخبه ها باعث کاهش انباشت سرمایه انسانی و در نهایت زیان اقتصادی کشور می شود . البته در حال حاضر و با برخی بی توجهی ها ، نظریات نخبه های درونی نیز در تصمیمات اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی با بی توجهی مسئولان روبه رو است .

امروزه تعداد زیادی از جوانان مستعد و موفق کشور جذب کشورهای دیگر به خصوص آمریکا و اروپا می شوند . کشورهای صنعتی به این موضوع اذعان دارند که جذب هر فوق لیساس و یا دکترا ، یک میلیون دلار برای اقتصاد آنها سود دارد . با این احتساب، هزینه خروج نخبگان از کشور معادل خروج50 میلیارد دلار سرمایه سالیانه است.

طبق آمار صندوق بین المللی پول، سالانه بین 150 تا 180 هزار نفر از ایرانیان تحصیل کرده برای خروج از ایران اقدام می‌کنند و ایران از نظر فرار مغزها در بین 91 کشور در حال توسعه و توسعه نیافته جهان مقام اول را از آن خود کرده است.

تا سال 1997 میلادی 37362 ایرانی با تحصیلات لیسانس و بالاتر در بانک‌ اطلاعات علمی متخصصان دفتر خدمات مهاجرتی آمریکا ثبت نام شده که از این عده 29 درصد در سطح دکترا، 33 درصد در سطح فوق‌لیسانس و بقیه در سطح لیسانس بوده‌اند.

براساس آمارهای منتشر شده 4 تا 5 میلیون مهاجر ایرانی در 32 کشور جهان سکونت دارند که سهم آمریکا یک میلیون مهاجر ایرانی است. بیش از یک چهارم ایرانی‌تبارهای آمریکا دارای مدارک فوق لیسانس و دکترا هستند. ایرانیان مقیم خارج از کشور، دست‌کم سرمایه ای بالغ بر 800 میلیارد دلار دارا هستند که این مبلغ معادل یک دهه پول فروش نفت کشور است.

از نخبگان مطرح کشور که در آمریکا اقامت دارند می توان به بهشاد بهزادی، محمدحسین باطنی از اعضای اصلی تیم تحقیقاتی شركت فناوری اطلاعات گوگل در كشور آمریكا، امید اعتصامی، محمدعلی ابام ، محسن بیاتی و شاهد حاجی علی احمد نیز که هر چهار نفر از اعضای گروه تحقیقاتی شركت مایكروسافت در كشور آمریكا هستند اشاره کرد که در دو غول بزرگ کامپیوتری جهان در حال فعالیت هستند.

26 دی ماه امسال نیز، مریم میرزاخانی، استاد دانشگاه استنفورد آمریکا به عنوان برنده‌ جایزه ستر (Satter Prize) انجمن ریاضی آمریکا در سال 2012 معرفی شد.

از مجموع 225 دانش‌آموز ایرانی كه طی سال‌های 1372 (1993م) تا 1386 (2007م) در 53 المپیاد جهانی شركت كردند بیش از140 نفر معادل 62/2 ‌درصد آنها هم‌اكنون در یكی دانشگاه‌های مطرح دنیا در آمریكا و كانادا تحصیل می‌كنند. (5)

عمق فاجعه آنجایی است که می بینیم فقط درصد ناچیزی از این افراد مخالف سیاسی نظام هستند. امروزه بیش از 500 پروفسور ایرانی در ایالات‌ متحد آمریکا حضور دارند. این درحالی است که کل تعداد استادان داخل کشور در سال89-90 برابر با 2560 نفر بوده اند .

کارشناسان علت های گوناگونی را برای فرار مغزها ارائه داده اند . گیلدز سایمون (2002 ) علت کلی فرار مغزها را تضاد های سیاسی و محیطی می داند. خسرو سلجوقی (1379 ) علت فرار نخبه ها از ایران را به دو دسته عوامل اقتصادی مانند (بیکاری ، پرداخت های اندک و کمبود رفاه) و عوامل غیر اقتصادی مانند عوامل سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی می خواند. به نظر می رسد نرخ بیکاری، دستمزد نیروی کار در ایران که ارتباط معکوس و معنی‌داری بر پدیده فرار نخبه ها دارد، شکاف شاخص رفاهی بین ایران و کشورهای پیشرفته و جانشین‌های آن از جمله شکاف درآمد سرانه، شکاف تشکیل سرمایه ثابت سرانه و شکاف مخارج ملی سرانه بین ایران و کشورهای پیشرفته تأثیر مستقیم و معنی‌داری بر فرار دانش آموختگان از ایران به اروپا و عوامل سیاسی ـ اجتماعی از جمله جنگ تحمیلی، حقوق سیاسی، آزادی‌های مدنی و فساد یا خط قرمز بوروکراسی نیز بصورت مثبت و معنی‌دار بر پدیده فرار نخبه ها از ایران مۆثر است.

منبع : جوان آنلاین