آجیل ، از ظاهر تا باطن
اگر سری به قنادیها یا آجیلفروشیها بزنید با انواعی از آجیلهای شور، شیرین، خام، بوداده و یا انواعی از آجیلهای وارداتی چون هندی، ژاپنی و... روبرو می شوید که ظاهر براق و خوش رنگ آنها، بی تردید شما را ترغیب به خریدتان می کنند. اما متأسفانه برخلاف ظاهر خوشآب و رنگ، گاهی طعم و یا کیفیت نامطلوب برخی از آجیل ها خریدار را مجبور می کند که علیرغم صرف هزینه گزاف، مابقی این محصول ناسالم را بیرون بریزند. بهداشت و سلامت آجیل مهمترین نکته ای است باید در زمان خرید، بدان توجه ویژه ای مبذول بدارید.
از آنجایی که مصرف آجیلهای بدطعم میتواند برای سلامت مصرفکننده مضر باشد و این که ظاهر آجیل نشاندهنده کیفیت آن نیست، قطعا این پرسش مطرح میشود که برای تهیه آجیلی سالم و بهداشتی و با کیفیت چه باید کرد؟
برای خریدن آجیل یک سری اصول اساسی وجود دارد که اگر آنها را بدانید و در خریدتان رعایت کنید دیگر مشکلی نخواهید داشت.
از خرید اجیل های فله ای صرف نظر کنید
بنابر نظر کارشناسان تغذیه، نگهداری تنقلات بالخص تنقلاتی چون آجیل و خشکبار بسیار حئز اهمیت است. نگهداری این دست از تنقلات در شرایط نامناسب محیطی چون انبارهای تاریک، گرم و رطوبت بالا برای مدتی طولانی ، منجر به پرورش نوعی قارچ سمی و سرطانزا می شود که با نفوذ به داخل مغزها، آنها را آلوده کرده و با تولید سمی به نام آفلاتوکسین، سلامتی انسان را به خطر انداخته و عوارض سریع (تضعیف سیستم ایمنی بدن، صدمات کبدی،سرطان کبد و...) یا طولانی مدتی (بروز ناهنجاریهای جنینی، جهشزایی، انحراف کروموزومها) را در مصرفکننده ایجاد می کند.
آجیلهای کهنه و آجیل هایی هم که به شیوههای کاملا غیربهداشتی تهیه میشوند قطعا آلوده به این قارچ سمی هستند. این سم در آجیل های فله ای به وفور یافت می شود. از آنجایی که آجیلهای فلهای به صورت سنتی نگهداری و عرضه میشوند و برخی از فروشندگان سودجو مراکز عرضه آجیل، محصولات کهنه و آفتزده خود را با مغزهای تازه و درجه یک مخلوط کرده و به صورت درهم عرضه میکنند، این آجیلها اغلب طعم ناخوشایندی دارند و مصرف آنها حتی به مقدار اندک هم، می تواند عوارض ناشی از سم آفلاتوکسین را در مصرفکننده موجب شود. بنابراین توصیه میشود حتی المقدور سعی کنید از خرید آجیلهای مخلوط فلهای اجتناب کنید.
فریب ظاهر آجیلهای براق را نخورید!
بین یک مشت فندق و پسته براق و یک مشت فندق و پسته کدر، کدامیک را انتخاب می کنید و می پسندید؟ اکثریت قابل توجهی از افراد آجیل براق را بهتر می دانند و آن را برای پذیرایی های خود مورد مصرف قرار می دهند. اما باید بگوئیم آنها در انتخاب این نوع آجیل سخت در اشتباه هستند!! چون برخی قنادیها یا آجیلفروشیها، مواد براق واکس مانندی را برای افزایش زمان ماندگاری و جذاب شدن به آجیل میافزایند که بنابر گفته کارشناسان علم تغذیه، مصرف طولانیمدت این مواد افزودنی برای سلامت مضر بوده و ممکن است به بخشهای مختلف بدن به ویژه کبد آسیب جدی برساند. لذا در این روزها به این موضوع توجه داشته باشید و فریب ظاهر زیبای آجیلهای براق را نخورید و از وسوسه خرید آن بی تفاوت بگذرید و یا لااقل در صدد خرید انواعی از این نوع آجیل ها باشید که در بستهبندیهای بهداشتی بوده و دارای تاریخ مصرف و مجوز بهداشت هستند.
تغییرات شیمیایی و اکسیداسیون خفیف چربیها و موجب بوی کهنگی و طعم نامطلوب آجیل میشود؛ بنابراین آجیل را به مدت طولانی نگه ندارید. با توجه به مقدار مصرف خود در دو هفته عید آن را خریدداری کنید
دور آجیلهای رنگی را خط قرمز بکشید
شاید تخمه، بادام، پسته و ... رنگی را دیده باشید....
برخی از قنادها، آجیل های خود را آغشته به مواد مصنوعی و افزودنیهای خطرناکی می کنند و رنگ ها از آن جمله اند؛ رنگهایی که عمدتاً غیرمجاز و با پایه فلزات سنگین بوده و منجر به حساسیتهای شدیدی در مصرفکننده می شوند. متخصصان معتقدند بسته به نوع رنگ احتمال بروز سرطان و بیماریهای کبدی و کلیوی در افراد آسیبپذیری چون کودکان، خانمهای باردار و سالمندان بسیار محتمل است و افزایش می یابد. دست ها و لب های رنگین علامت مصرف رنگهای شیمیایی در تهیه این گونه از تنقلات است بنابراین از مصرف تخمه، پسته ،بادام و... به شدت خودداری کنید.
توصیه ها را جدی بگیرید:
**شاید به هنگام مزهمزه کردن چند دانه آجیل احساس کنید که آجیل تان بی نمک است و به اندازه آجیل های شور یا شیرین خوشمزه نیست،شاید به فکر تعویض و یا خرید دوباره بیفتید. اما بهتر است دست نگه دارید و به یاد مضرات نمک و قند بیفتید و با خودتان سبک و سنگین کنید و ببینید آیا حاضرید فشار خون بالا و بیماریهای قلبی عروقی ناشی از آجیل شور و اضافه وزن و دیابت حاصل از آجیل شیرین را با سلامت خود و مهمانهایتان عوض کنید؟ ما توصیه می کنیم از خوشمزگی لحظهای آجیل صرف نظر نمائید و آجیلهای خام و بینمک را به آجیلهای شور یا شیرین ترجیح بدهید و همیشه سعی کنید به مقدار مناسب از آن استفاده کنید.
** برای پنهان کردن طعم کهنگی آجیل، آن را بو می دهند و بو دادن آجیل منجر به فسادپذیری آن می شود. بنابراین به صورت خام مغزها را خریداری کنید و هر بار به مقدار مصرف آن را بو دهید.
** تغییرات شیمیایی و اکسیداسیون خفیف چربیها و موجب بوی کهنگی و طعم نامطلوب آجیل میشود؛ بنابراین آجیل را به مدت طولانی نگه ندارید. با توجه به مقدار مصرف خود در دو هفته عید آن را خریدداری کنید.
**
از مصرف مغزهایی که روی آنها سوراخ ایجاد شده است، بپرهیزید؛ چرا که ممکن است در داخل این سوراخ ها لار و حشراتی که به صورت کرمهایی به اندازه دانه برنج هستند ،وجود داشته باشند.** در داخل آجیلتان، از مصرف مغز گردوی سیاه شده اجتناب کنید. در گردوی سیاه رنگ، کپکها و قارچهایی رشد می کنند که سم خطرناکی به نام توکسین را ترشح می کنند و این سم برای سلامتی انسان بسیار مخاطره آمیز است.
**از پوزخند پستههای خندان بترسید . اگر در آجیلی به وفور پستههای خندان را مشاهده کردید، توصیه می کنیم از خرید آن به شدت پرهیز کنید. زیرا فرایند خنداندن مصنوعی پستههای در بسته، نه تنها فرآیندی غیر بهداشتی است بلکه منجر به فاسدشدن سریعتر پسته نیز می شود.
** برای اجتناب از افزایش دریافت انرژی و اضافه وزن بهتراست از از خرید مغزهای پوستکنده بپرهیزید؛ چرا که این مغزها با توجه به راحتی مصرفشان زیاد میل میشوند.
بهترین روش خرید آجیل چیست؟
پیش از خرید آجیل، مشتی از آن را بردارید و به دقت آن را نگاه کنید و از کپک زده نبودن آن مطمئن شوید. بعد آن را بو بکشید تا بوی کهنگی و نا ندهد. سپس مقداری از آن را به مدتی در مشت تان نگه دارید و مجددا مشتتان را باز کنید و به کف دست تان نگاه کنید؛ آیا کف دست تان رنگ گرفته است؟ دستهای رنگی شده نشانی از آجیل رنگ شده است. و در نهایت آن که ، مهمترین نکته در زمان خرید آجیل، تست کردن طعم و مزه آن است. برای از شیرینی آجیل و تلخ نبودنش و ، چند مغز از آن آجیل را تست کنید و بخورید تا از شیرینی آجیل و تلخ نبودن آن خاطر جمع شوید و از تازگی آن اطمینان حاصل کنید.
نسرین صفری
بخش خانواده ایرانی تبیان