آیا ربات‌ها بر ما غلبه خواهند کرد؟

تمام مریخ نوردها، فضاپیماها و مدارگردهایی که تا کنون به اقصی نقاط منظومه شمسی فرستاده شده اند در واقع مدلهای مختلفی از همین ربات ها هستند که در طول زمان پیشرفته و کامل شده اند.  این موجودات مصنوعی به مناطقی قدم گذاشته اند که به نظر نمی رسد با توجه به فناوری های که در اختیار انسان امروز قرار دارد موجود زنده ای بتواند به آنجا برسد. فضاپیماهای وویجر که در مرزهای منظمومه شمسی به سر می برند نمونه ای بی نظیر از این ربات ها هستند.

برای این که عظمت این فاصله را درک کنید خوب است بدانید که فاصله متوسط پلوتو ( یکی از دورترین اجرام منظومه شمسی) تا خورشید در حدود 39 برابر فاصله زمین تا خورشید است.

در نقشه هایی که دانشمندان برای آینده ماموریت هایی فضایی متصور می شوند قرار است انسان ها و ربات ها در کنار یکدیگر به انجام ماموریت بپردازند به طوری که نبود هر یک از آن ها، انجام پروژه را غیر ممکن می سازد. در همین راستا ربات های انسان نمایی طراحی شده و می شوند که بتواند با انجام وظایف مختلف به کمک انسان بیایند. مانند رباتی به نام ربونات2 که اکنون در ایستگاه فضایی بین المللی حضور دارد.

اما اخیرا اعلام شد گروهی از استادان برجسته و پیشتاز دانشگاه كمبریج در حال بنا نهادن مركز مطالعاتی به نام اختصاری CSER هستند تا تهدید‌ غالب شدن ربات‌های هوشمند به بشر را مورد بررسی قرار دهند.

موضوع اسیر شدن انسان به دست ربات‌ها شاید هیچ گاه در تاریخ بشر چنان جدی گرفته نشده بود؛ از طرفی هم قرار نیست تا پایان امسال این فاجعه رخ دهد، اما كیهان شناس برجسته به نام مارتین رِس كه یكی از موسسان مركز CSER است در كتابی با نام «آخرین قرن ما» كه 9 سال پیش منتشر شده است پیش‌بینی كرده نسل بشر تا قبل از سال 2100 میلادی به كلی نابود و منقرض خواهد شد.

ربات‌های آدمكش در میان چند دلیل كه برای پایان جهان ذكر شده‌اند از همه جدی‌تر به نظر می‌رسد و گروه متخصصان كمبریج به طور شاخصی نگران اهمیت موضوع هستند. به غیر از اینها همچنین تغییرات آب و هوایی، جنگ اتمی و زیست فناوری منحرف شده هم موارد دیگر تهدید‌كننده نسل بشر خوانده می‌شوند.

CSER در گزارشی عنوان می‌كند كه بسیاری از دانشمندان نگران هستند كه پیشرفت‌ دانش‌ و فناوری‌ بشری ممكن است در آینده نه چندان دور تهدیدهای جدیدی پدید آورد كه توانایی فراوانی برای انقراض بشر در چنته دارد. چنین خطراتی بر اساس پیشرفت در هوش مصنوعی، بیوتكنولوژی، نانوتكنولوژی و انسان‌های سایبری و همچنین از اثرات سوء احتمالی تغییرات آب و هوایی متاثر از دخالت انسان در طبیعت نشأت گرفته است. ارزیابی عمق و جدیت این تهدیدها دشوار است، اما به‌طور كلی آنقدر جدی است كه نگرانی دانشمندان عضو CSER را موجب شده است.

اولین قانون رباتیك آیزاك آسیموف، نویسنده علمی - تخیلی سرشناس بیان می‌دارد یك ربات نه تنها نباید به بشریت آسیبی برساند، بلكه اجازه هم ندارد در قبال آسیب رسیدن به انسان‌ دخالت نكرده یا خودش را خاموش كند. اما ظاهرا خود بشر اولین كسی بوده كه این قانون‌ها را زیر پا گذاشته است. زیرا خیلی وقت است كنترل‌شونده‌های از راه دور نابودگری را ساخته‌ایم كه با پیشرفت بیشتر هوش مصنوعی می‌توانند كم‌كم به شكارچیان مستقل رباتیكی بدل شوند. در حال حاضر بعضی از ارتش‌های دنیا رباتی انسان‌نما را در اختیار دارند كه می‌تواند تا سرعت 29 كیلومتر بر ساعت بدود. به این ترتیب گروهان پیاده نظام سربازان رباتیك چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد.

ایروینگ جان گوود (Irving John Good) ریاضیدان بریتانیایی، سال 1965 مقاله‌ای را به رشته تحریر در آورده كه در آن پیش بینی می‌كند ربات‌ها آخرین اختراعی خواهند بود كه انسان آن را انجام داده‌ است. بگذارید یك ماشین فوق پیشرفته را ماشینی توصیف كنیم كه می‌تواند تمامی فعالیت‌های هوشمندانه و عقلانی را كه بشر تا به حال انجام داده، پشت سر بگذارد. از آنجا كه طراحی ماشین‌ها یكی از بخش‌های فعالیت‌های عقلانی است، بنابراین یك ماشین فوق پیشرفته می‌تواند ماشین‌های خیلی بهتری را طراحی كند. به این ترتیب مسلما یك انفجار هوشی اتفاق خواهد افتاد كه هوش بشر در رقابت با آن با فاصله‌ای بسیار زیاد، عقب‌تر از ماشین‌ها باقی خواهد ماند.

به نقل از جام جم