قرآن کتابی ناآشنا !

یکی از ادعاهایی که ما مسلمانان درباره قرآن می کنیم و برای آن هم دلایل محکمی داریم، جاودانه بودن قرآن است. در نتیجه قرآن کتابی است که به همه زمانها تعلق دارد و هرگز کهنه نمی شود. تا هر زمانی که انسانها زندگی کنند و به هر اندازه که سطح فکری خود را بالا ببرند، باز هم قرآن جوابگوی آنها و نیز هدایتگر آنها برای رسیدن به مرحله های بالاتر فکری است.

محمد صلی الله علیه و آله، آخرین پیامبر و قرآن آخرین نسخه نجات بخش بشر است. تأمل کوتاه در همین دو امر ما را به تنایج فراوانی راهنمایی می کند. یکی از این نتیجه ها دائمی بودن قرآن است.

قرآن به گونه ای است که کهنه نمی شود و همیشه جوابگوی نیازهای فکری بشر برای ارتقاء خود و جامعه خود می باشد اما به شرطی که بخواهند و اگر با نیت‌های درست و با تقوا آن را پیگیری کنند قطعا به راهی که می‌خواهند، خواهند رسید: زیرا این قرآن هدایتگر متقین است.(بقره، آیه 2)

ویژگی های قرآن را از زبان قرآن در اینجا بخوانید.

آری، قرآن  بیانگر همه حقایق است هذا بَیانٌ لِلنَّاس‏(آل عمران، 138) اما هیچ گاه همه حقایق را به یکباره آشکار نمی کند. سطح درک افراد از آیات قرآن با هم بسیار متفاوت است. به عبارت دیگر، سخنان قرآن لایه لایه است. مردم تا هر حدی که از لحاظ فکری و تقوایی پیشروی کنند، به کلیدهای مربوط به آن حد دسترسی پیدا می کنند.

بنابراین راه درک معناهای عمیق تر قرآن آن است که از راه عمل کردن به آنچه تا کنون می دانیم به طهارت باطنی برسیم تا لیاقت درک معناهای عمیقتر را از قرآن پیدا کنیم.

در حقیقت می توان قرآن را کتابی ناشناخته نام گذاشت زیرا هر قدر که انسان در قرائت و دقت در معانی آن بیشتر می‌کوشد، مرتبا خود را با حقایق جدید و نکاتی روبرو می بیند که قبلا به آنها توجه نمی داشت. قرآن مثل کتاب های دیگر نیست که با چند بار خواندن کهنه شود و بتوان آن را درس داد.

به عبارت دیگر، کسی را سراغ نداریم که بتواند معلم کاملی برای قرآن باشد بجز معصومین از اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله که از قرآن جدایی ندارند و قرآن با گوشت و پوستشان آمیخته است و با گفتار و اعمال خود مفسر و بیان کننده قرآن می باشند، همانطور که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: که قرآن با علی است و علی با قرآن است(کشف الغمة، ج 1، ص 148) و نیز مطابق حدیث ثقلین، اهل بیت علیهم السلام هرگز از قرآن جدا نمی شوند. در اینجا بدون اینکه معانی عمیق و باطنی قرآن را مدنظر نمی گیریم و به سراغ ظاهر قرآن می رویم تا معلوم شود که از جهت فهم ظاهر هم چقدر نسبت به این کتاب ناآشنا هستیم. لازم به توجه است که در قرآن درباره خود چنین آمده است که هیچ باطلی در آن نیست.

بنابراین تک تک کلمات و ترکیب جملات قرآن هم دقیق و حساب شده است. از این روست که ترجمه کردن قرآن کاری بسیار سخت و به عبارت دیگر محال است زیرا مترجم برای اینکه بتواند قرآن را ترجمه کند نیازمند فهم آیات قرآن است و به عبارت دیگر ترجمه قرآن همان خلاصه تفسیر قرآن است.

قرآن کتاب حجیمی نیست و برای کسانی که می خواهند به ذکر الهی بپردازند به شکل ماهرانه ای آسان شده است: وَ لَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِر (سوره قمر، 17)

با این حال، در فهم ظاهر قرآن هم دچار اشکالات زیاد هستیم با اینکه معنای اولیه کلمات و آیات در حد ظاهر قرآن است و چه رسد به معناهای باطنی قرآن. با مطالعه دقیقتر قرآن و کنار هم قرار دادن آیات می توانیم به عمقهای بیشتری از آن راه پیدا کنیم. آنچه درباره قرآن لازم است، مطالعه مستمر و شمرده شمرده آن و نیز توجه به معانی آن است و همه اینها باید در خدمت عمل کردن به قرآن قرار گیرد، همانطور که از رسول خدا روایت شده است که هر کس به چیزهایی که می داند عمل کند، خدا آنچه را که او نمی داند به او خواهد آموخت.

یکی از فوایدی که از قرائت مومنانه قرآن برای جوانها حاصل می شود آن است که قرآن در پوست و گوشت آنها می رود.(یعنی عمیقا در جسم و جان آنها نفوذ می کند)

امام صادق علیه السلام به منهال فرمودند: َ مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ وَ هُوَ شَابٌّ مُۆْمِنٌ اخْتَلَطَ الْقُرْآنُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِهِ وَ جَعَلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَعَ السَّفَرَةِ الْكِرَامِ الْبَرَرَة (کافی، ج2، ص603)

تلاوت قرآن و عمل به قرآن برای دوستداران اهل بیت علیهم السلام بسیار اهمیت دارد زیرا همانطور که پیامبر صلی الله علیه و آله در حدیث ثقلین فرموده اند، قرآن و عترت از هم جدا نمی شوند بنابراین کسانی که به صورت روشمند و از راه علم و عمل به سراغ قرآن می روند در حقیقت به سراغ اهل بیت هم رفته اند.