چرا هستی در 6 روز خلق شد؟!

پاسخ :

برای پاسخ به سۆال، ابتدا باید بدانیم كه منظور از آفرینش جهان در شش روز در آیات قرآن كریم چیست؟ بحث از آفرینش، در هفت مورد از آیات قرآن مجید آمده است، ولی در سه مورد، علاوه بر آسمان و زمین «ما بینهما» (آنچه در میان زمین و آسمان قرار دارد) نیز بر آن اضافه شده است كه در حقیقت توضیحی برای جمله قبل است، زیرا همه اینها در معنی آسمانها و زمین جمع است، چون آسمان شامل تمام چیزهایی می‌شود كه در جهت بالا قرار دارد و زمین نقطه مقابل آن است.

وانگهی، پیدایش مجموعه جهان در شش روز، یعنی كمتر از یك هفته چیزی است برخلاف دستاوردهای علمی، زیرا علم ثابت كرده كه میلیاردها سال طول كشیده تا زمین و آسمان به وضع كنونی درآمده است؟!

با توجه به مفهوم وسیع كلمه «یوم» (روز) و معادل آن در زبانهای دیگر، پاسخ این پرسش روشن است، زیرا بسیار می‌شود كه این كلمه به معنی «یك دوران» به كار می‌رود، خواه این دوران یك سال باشد یا صد سال یا یك میلیون سال و یا میلیاردها سال. در قرآن كریم نیز شاهدی كه این حقیقت را ثابت می‌كند، وجود دارد.

در قرآن صدها بار كلمه «یوم» و «ایام» به كار رفته است و در بسیاری از موارد به معنی شبانه‌روز معمول نیست، مثلاً تعبیر از عالم رستاخیز به «یوم القیامه» نشان می‌دهد كه مجموعه رستاخیز كه دورانی است بسیار طولانی به عنوان «روز قیامت» شمرده شده است، از پاره‌ای از آیات قرآن استفاده می‌شود كه روز رستاخیز و محاسبة اعمال مردم پنجاه هزار سال طول می‌كشد. در لغت نیز گاهی منظور از «یوم» مقدار زمان میان طلوع و غروب خورشید است و گاهی نیز به مدتی از زمان، هر مقدار كه باشد، گفته می‌شود.

بنابراین، خداوند مجموعه زمین و ‌آسمان را در شش دوران متوالی آفریده است، هر چند این دورانها میلیونها یا میلیاردها سال به طول انجامد.

با توجه به آیات: «فصلت، 8 ـ 11» این دورانهای ششگانه به ترتیب زیر است:

1. روزی كه همه جهان به صورت توده گازی شكل بود كه با گردش به دور خود از هم جدا شد و كرات را تشكیل داد.

2. این كرات تدریجاً به صورت تودة مذاب و نورانی و یا سرد و قابل سكونت درآمدند.

3. روز دیگر منظومه شمسی تشكیل یافت و زمین از خورشید جدا شد.

4. روز دیگر زمین سرد و آماده حیات شد.

5. سپس گیاهان و درختان در زمین آشكار شدند.

6. سرانجام حیوانات و انسان در روی زمین ظاهر شد.

امّا در این كه چرا خداوند این جهان را در یک لحظه نیافرید، با این كه با قدرت بی‌انتهایش می‌توانست همه آسمانها و زمین را در یك لحظه بیافریند، پس چرا آنها را در این دورانهای طولانی قرار داد؟ نكته مهم در پاسخ این پرسش این است كه آفرینش اگر در یك لحظه انجام می‌گرفت، كمتر می‌توانست از عظمت و قدرت و علم آفریدگار حكایت نماید، امّا هنگامی كه در مراحل مختلف و چهره‌های گوناگون، طبق برنامه‌های منظم و حساب شده، انجام گیرد، دلیل روشنتری برای شناسایی آفریدگار خواهد بود، مثلاً اگر نطفه آدمی در یك لحظه تبدیل به نوزاد كامل می‌شد، آن قدر نمی‌توانست عظمت خلقت را بازگو كند، امّا هنگامی كه در طی 9 ماه، هر روز در مرحله‌ای و هر ماه به شكلی، ظهور و بروز كند، می‌تواند به تعداد مراحلی كه پیموده است، نشانه‌های تازه‌ای از عظمت آفریدگار از خود بروز دهد.

در واقع آفرینش هستی گام به گام صورت گرفته است و قانون گام به گام، همگام با قانون طبیعی و عقلی است و عقلاء هم آن را مورد پسند و پذیرش قرار می دهد. البته پرونده این بحث هم چنان باز است و در تحقیق بسته نیست.

به هر شکل آفرینش هستی و طبیعت باید با قانون طبیعی همراه باشد، هر چند قدرت و اراده ی خداوند «کن فیکون» می‌باشد. و بین این دو منافاتی وجود ندارد. هم خداوند «کن فیکون» باشد و هم در آفرینش هستی بر اساس قانون طبیعی و عقلی که همان قانون گام به گام می باشد پیش رفته باشد.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

1. تفسیر نمونه، آیت الله مكارم شیرازی و دیگران، ج 6، ص 200، دار الكتب الاسلامیه.

2. تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج 8، ص 148، نشر جامعه مدرسین.

3. تبیین جهان و انسان، مرتضی رضوی.

بخش قرآن تبیان

منبع : اندیشه قم