بیدو رقیب تازه GPS

در حال حاضر چهار سیستم موقعیت‌یاب جهانی در جهان وجود دارد كه عبارت است از: بیدو (چین)، جی.پی.اس (آمریكا)، گلوناس (روسیه) و گالیله (اتحادیه اروپا).

معروف ترین سیستم موقعیت‌یاب جهانی‌ای که ما می شناسیم GPS نام دارد که با بهره‌گیری از آن می‌توان سرعت، مسیر، فاصله پیموده شده، فاصله تا مقصد، زمان طلوع و غروب خورشید و حرکت هر متحرک در روز و شب را محاسبه کرد.  این سیستم  یک ناوگان ماهواره‌ای است که از شبکه‌ای با ماهواره های متعدد ساخته شده و به وسیله سازمان دفاع آمریکا در مدار قرار گرفته است.

در ابتدا GPS برای مصارف نظامی به کار گرفته می‌شد اما از سال 1980 این سیستم برای استفاده‌های غیر نظامی نیز مورد بهره‌برداری قرار گرفت به گونه‌ای که هم‌اکنون در بسیاری از کشورها، خودروهای حمل و نقل عمومی به ویژه اتوبوس‌ها و تانکرهای حامل مواد خطرناک به این سیستم مجهز هستند. از این سیستم مدت‌ها است که در حمل و نقل دریایی و هوایی نیز استفاده می‌شود. به طور دقیق تر GPS منظومه‌ای از 24 ماهواره است که زمین را دور می‌زند و در هر مدار 4 ماهواره قرار گرفته است که توسط وزارت دفاع ایالات متحده پشتیبانی می‌شود.

راکت‌های کوچکی نیز این ماهواره‌ها را در مسیر صحیح خود نگاه می‌دارد که به این ماهواره‌ها نوستار (NAVSTAR) نیز گفته می‌شود. این ماهواره‌ها از محاسبات ریاضی ساده‌ای برای پخش اطلاعات استفاده می‌کنند که به عنوان طول و عرض و ارتفاع جغرافیایی، توسط گیرنده‌های زمین ترجمه شده‌اند. ماهواره‌های جی‌پی‌اس، هر روز دو بار در یک مدار دقیق دور زمین می‌گردند و سیگنال‌های حاوی اطلاعات را به زمین می‌فرستند.

حالا چین قصد دارد سیستم موقعیت‌یاب جهانی خود را در برابر GPS قدرتمند ایالات متحده قرار دهد و اگر بتواند آن را از میدان رقابت به در کند. بیدو که در زبان چینی به معنای قطب‌نماست در حال حاضر دارای 16 ماهواره موقعیت یاب و 4 ماهواره آزمایشی است. سیگنال‌های این ماهواره‌ها را می‌توان در كشورهایی نظیر استرالیا نیز دریافت كرد.

كیفیت خدمات این سیستم موقعیت‌یاب از آغاز كار تاكنون توانسته پیشرفت‌های چشمگیری یابد. به عنوان نمونه دقت موقعیت‌یابی بیدو در آغاز اجرای آزمایشی آن 25 متر افقی و 30 متر عمودی بود. حال آن‌كه تا امروز دقت آن به 10 متر افقی و عمودی رسیده است.

البته بیدو در زمینه بازاریابی با دشواری‌هایی روبه‌روست. اگر کمی با دقت به دور و بر خود نگاه کنید متوجه خواهید شد که تلفن همراه، مسیریاب خودرو، رایانه و تمام وسایل الکترونیکی که در کنار شما هستند برای موقعیت یابی از GPS بهره می گیرند. در واقع در حال حاضر در بازار جهانی، محصولات مبتنی بر GPS بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند و به همین دلیل است كه گسترش سیستم بیدو نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بیشتر است. البته بسیاری از شركت‌های بین‌المللی منتظرند كدهای عملیاتی سیستم بیدو توسط سازندگان آن اعلام شود تا آنها نیز تجهیزات موقعیت‌یابی مبتنی بر آن را تولید كنند.

چین یكی از اصلی‌ترین تولیدكنندگان تجهیزات موقعیت‌یابی است. در سال 2012 میزان تولیدات چین در این حوزه به 120 میلیارد یوان(19.2 میلیارد دلار) رسید و پیش‌بینی‌ها از افزایش این میزان تا 500 میلیارد یوآن تا سال 2020 حكایت دارد. كل ارزش صنایع مرتبط با تجهیزات جهت‌یابی جهان تا سال 2020 حدود 500 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.

یكی از پیشنهادهایی كه در زمینه تولید این تجهیزات ارائه شده این است كه طراحان و مهندسان امكان بهره‌گیری از سیستم‌های مختلف جهت‌یابی را مدنظر قرار دهند تا این تجهیزات دیگر متكی به یك سیستم خاص مثل GPS نباشند.

اولین ماهواره بیدو سال 2000 به فضا پرتاب شد و بین سال‌های 2000 و 2007 نیز چهار ماهواره آزمایشی دیگر در مدار زمین قرار گرفتند. قرار است تا ده سال آینده چهل ماهواره جهت‌یاب دیگر برای سامانه بیدو در مدار زمین قرار گیرد. طول عمر ماهواره‌های فعلی بیدو هشت سال است اما كارشناسان قصد افزایش عمر مفید ماهواره‌های جدید از هشت به 12 سال را دارند. سازمان های دولتی چین از سال 2003 از سیستم بیدو برای كنترل ترافیك استفاده می‌كردند.

منبع: جام جم / همشهری