آدم ها!

درباره «روز روشن» از پدیده های جشنواره سی و یکم

«روز روشن» داستان یک مربی مهد کودک (پانته آ بهرام ) است که قصد دارد برای پدرِ محکوم به اعدام یکی از بچه های مهد ، شاهد جور کند. یک شب قبل از برگزاری دادگاه شاهدان از تصمیم شان منصرف می شوند و او حالا شش ساعت وقت دارد تا دو شاهد برای اثبات بی گناهی آن مرد پیدا کند. در طول مسیر ، راننده آژانس ( مهران احمدی) از ماجرا مطلع می شود و زن را همراهی می کند.

نخسین نکته ای که در «روز روشن» به چشم می آید تنهایی آدم های این دوره و زمانه است. مرد متهم جز فرزندی خردسال کسی را ندارد و مربی مهد کودک (به هر دلیلی) مجبور است به تنهایی دنبال پیدا کردن شاهد باشد.

فیلمساز اما خیلی بر این مساله تاکید نمی کند. قهرمانش را بدون استرس نشان می دهد به گونه ای که با وجود زمان اندک دچار یاس نمی شود. کاراکتر راننده آژانس هم این بار آدم فرصت طلب نیست و علیرغم گرفتاری هایش، با دغدغه زن همراه می شود. بیشترین تاکید فیلمساز برمواجهه آدم ها با شرایط خاص است؛ به همین خاطر بخش زیادی از داستان به کنش و واکنش آدم ها درباره موضوع درگیری متهم و مقتول و بحث درباره کیفیت این اتفاق می پردازد. آن ها به بی گناهی متهم واقف هستند اما در شرایطی قرار گرفته اند که اگر حق را بگویند ، صاحب کارشان ( خانواده مقتول) حکم به اخراج شان می دهد و احیانا تهدیدهای دیگری در انتظارشان خواهد بود. فیلمساز اما به خلوت آدم ها ورود پیدا نمی کند تا به سبک اصغر فرهادی آن ها را درباره گفتن یا نگفتن حق به چالش بکشد. نمای فیلم عمومی است. آن چه به تصویر کشیده می شود و آن چه از آدم ها سر می زند نمایی از مفهوم «جامه شناسی خودمانی» است. به خاطر همین است که بیننده علیرغم فرصت اندکی که تا برگزاری دادگاه باقی است ، چندان دچار استرس نمی شود و خیلی به سرنوشت متهم فکر نمی کند.

فیلمساز در نقطه عطف دوم فیلم ، از حقیقت دیگری رمزگشایی می کند که البته تنها مختص جامعه امروزی نیست ، بلکه قراردادی نانوشته است که از دیرباز در ادبیات عامه و کلاسیک ما رایج بوده....

آن چه «روز روشن» را به اثری موفق بدل کرده پیروی از کهن الگوی خیر و شر است. سیاهی و سفیدی در فیلم ملموس است. وقتی سیلی خیر بر صورت شر می خورد، همه به وجد می آیند. همین مساله باعث شده که فیلم علیرغم تلخی هایش سیاه نباشد.

هوشمندی کارگردان در انتخاب مهران احمدی و استفاده به قاعده از ملاحت این بازیگر فاکتور مهم دیگری است که «روز روشن» را به اثری موفق بدل کرده. شهابی با وجود آن که تحصیل کرده رشته موسیقی است ، به درستی فیلم را بدون موسیقی متن ساخته . غالب شخصیت ها بدون شناسنامه هستند و ما آن ها را در حد یک شهروند می شناسیم. نبود موسیقی آن هم در فضای شلوغ کلان شهر تهران به باورپذیری قصه فیلم  کمکی دوچندان کرده است.