توتالیتاریسم

توتالیتاریسم. هانا آرنت.مترجم: محسن ثلاثی.نشر ثالث.چاپ دوم. تهران1389. 1100نسخه.366صفحه.7500تومان.

«تنهایی به عنوان زمینه عمومی ارعاب و گوهر حکومت توتالیتر و نیز زمینه نوعی ایدئولوژی یا منطقی که انسان ها را برای ایفای نقش قربانی یا دژخیم آماده می سازد با بی ریشگی و زاید بودن انسان ها بستگی نزدیک دارد.»^[1]

زندگی هانا آرنت خود چالشی است در برابر حکومت های توتالیتر. وی که در دوران جنگ جهانی دوم دو بار توسط  راستگرایان نازی دستگیر  و به زندان افتاد طعم واقعی این حکومت های فاشیستی را از نزدیک چشیده بود و برای همین در کتاب توتالیتاریسم به خوبی وضع این حکومت ها را که زاده دنیای مدرن است توصیف و تشریح می کند.

وی با ارجاع به رویدادهای متعدد و اسناد فراوان به جای مانده از این حکومت ها آنها را به دقت مورد مطالعه قرار داده و با تحلیل های مستند، به نحوه شکل گیری و ساختارهای ذهنی این نوع حکومت ها در کتاب توتالیتاریسم پرداخته است.

با انتشار کتاب توتالیتاریسم وی به یکی از مشهورترین و با نفوذترین نظریه پردازان دوران خود بدل و  جایگاه او را چون یکی از نظریه‌پردازان بزرگ قرن بیستم، تثبیت کرد.

آرنت در این کتاب 366 صفحه ای تفاوت حکومت های دیکتاتوری پیشا مدرن را بررسی کرده و ساز و کار حکومت های توتالیتاریسم مدرن را موشکافی می کند. وی معتقد است این حومت ها که بعد از ظهور مدرنیته شکل گرفته و قدرت یافتند در صدد هستند هر نوع تمایز و شخصیت را ویران کرده چهره ای بی شکل و توده ای بسازند. این حکومت ها به سرعت فراموش می شوند و می توان به آسانی چیز دیگری جایگزین آن کرد.

حکومت توتالیتار استالینی، حکومت فاشیستی هیتلر و حکومت موسولینی در ایتالیا نمونه هایی از این نوع حکومت ها هستند. فاجعه کشتارهای دسته جمعی و هولوکاست از دست آوردهای حکومت های توتالیتر در جهان است.

این کتاب شامل چهار فصل است که عبارتند از: جامعه بی طبقه، جنبش توتالیتر، توتالیتاریسم در راس قدرت، ارعاب و ایدئولوژی: یک صورت حکومتی نو پدید.

وی در مقدمه کتاب خود اشاره می کند که کتاب خاستگاه های توتالیتاریسم را در سال 1949  و چهار سال پس از شکست آلمان و پیش از مرگ استالین به پایان رسانده است. وقوع انقلاب ها پس از نخستین جنگ جهانی و سر بر کشیدن جنبش های توتالیتر و تحلیل رفتن حکومت پارلمانی و به دنبال آن انواع و اقسام بیدادگری نوین از دیکتاتوری های فاشیستی و نمیه فاشیستی گرفته تا دیکتاتوری های تک حزبی و نظامی و سرانجام استقرار به ظاهر پایدار حکومت توتالیتر بر پایه پشتیبانی توده ای مانند روسیه 1933 موضوعاتی است که به بررسی گذاشته شده است. در این کتاب اسناد هولناک کشتارهای جمعی نیز بررسی و به رشته تحریر در آمده است.

خانم هانا آرنت یکی از شاگردان برجسته مارتین هایدگر، ادموند هوسرل و کارل یاسپرس بود. این فیلسوف و جامعه شناس بزرگ دو کتاب مهم «خشونت» و «انقلاب» را نوشت و دو بار نیز به کوره های آدم سوزی نازی ها فرستاده شد که خوشبختانه توانست فرار کرده به امریکا برود و کار فلسفه و نظریه پردازی را دنبال کند.

«دگرگونی در مفاهیم جنایت و جنایات کار، شیوه های نو پدید و وحشتناک پلیس مخفی توتالیتر مشخص می کند. جنایت کاران صرفا مجازات می شوند. اما ناشایستگان از صفحه گیتی محو می گردند. »^[2]

پی نوشت:

[1]صفحه 330 کتاب

[2]صفحه 254 کتاب

بخش کتاب و کتابخوانی تبیان