نسخه ترکمنی عروسی

در میان ترکمان ها رسم بر این است که روز عروسی، عروس تنها در میان این قالى هاى زیبا و گلیم هاى رنگارنگ مى نشیند و داماد نیز تنها مراسم عروسى اش را جشن مى گیرد. آنها عروس و داماد را از لحظات اول پیوند از هم دور مى كنند تا قدر لحظات زندگى مشترك را بدانند و لحظه اى در حق هم بى وفایى روا ندارند.

عروس جوان با لباس سفید و بلندى كه بر تن دارد، درست مثل آنچه تمام دختران روز ازدواجشان آرایش و بزك مى كنند، آراسته می شود. آرام از جایگاه بلندى كه با قالى هاى تركمنى آراسته شده باشده بالا مى رود و سفیدى لباس اش در میان رنگ هاى پر از نشاط گل هاى قالى محو مى شود.

اقوام عروس و داماد دور تا دور جایگاه را گرفته اند و هلهله مى كنند.

روز سوم  عروس و داماد پس از دیدار كوتاهى كه روز خواستگارى داشته اند، دیگر باید به سراغ زندگى شان بروند و براى همیشه در كنار هم قرار گیرند.

در سومین روز از مراسم عروسى، در مراسمى كه به «گلن آلما» یا «كوجیه» معروف است، داماد به دنبال عروس مى رود. تركمنان ماشین عروس را با پارچه هاى رنگى و گلیم تزیین مى كنند قبل از اینكه داماد با ماشین تزیین شده دنبال عروس برود، چند تن از بزرگترهاى فامیل داماد براى دادن مهریه كه معمولاً یك تا 5 میلیون تومان است به خانه عروس مى روند. این مبلغ همان شیربهاست و از این پول براى خرید جهیزیه عروس استفاده مى شود. عروس غیر از این مبلغ دیگر مهریه اى ندارد و در میان تركمانان از سكه و... براى مهریه عروس خبرى نیست. غروب روزى كه مهریه عروس داده شد در مراسمى كه «روجا» نام دارد، زنان خانواده عروس و داماد غذاى ویژه اى را با راسته گاو درست مى كنند این غذا به «چكدرمه» معروف است. این غذا را در 2 دیس بزرگ مى ریزند و براى عروس و داماد مى برند تا آنها نخستین غذاى خود را در زندگى مشترك با هم بخورند.

«آنق گذارى» بخشى دیگر از عروسى تركمن هاست. «آنق» كلاهى است كه زنان ازدواج كرده تركمن بر سر مى گذارند و به این وسیله از دختران مجرد شناخته و مجزا مى شوند. «آنق گذارى» در مراسمى ویژه و توسط عروس بزرگ خانواده داماد انجام مى شود، در این مراسم علاوه بر كلاه كه سر عروس گذاشته مى شود به او یك كاسه روغن، یك كاسه آرد سفید و یك «ایگ» كه براى ریسیدن نخ است، اهدا مى شود.

تركمن ها اعتقاد دارند این روغن براى بركت، آرد براى نان آور بودن وخوش قدمى و ایگ به نیت كارى بودن عروس است.

پس از این مراحل در مراسم «الش در ماگ» عروس و داماد در میان اقوامشان حضور پیدا مى كنند و دست به دست هم داده مى شوند وعروس بزرگ خانواده براى عروس جدید شعرهایى را مى خواند و براى او آرزوى خوشبختى مى كند.

در آخرین مرحله از مراسم ازدواج كه «قیترماق» نام دارد، عروس به خانه پدر شوهر مى رود و پس از چند روز زندگى جدیدش را آغاز مى كند.

عروسهاى تركمانان در گذشته گاهى چندسال در خانه پدر شوهر مى ماندند و داماد را نمىدیدند و سال ها بعد پس از  جشن كوچكى، به خانه داماد مى رفتند. این رسم اكنون كمرنگ شده و عروس و داماد پس از مدت کوتاهی به منزل خودشان می روند.

برگرفته از ساج