قرآن و مسأله عید و شادی

شادی در قرآن، جایگاه خاصی دارد و به گونه های مختلف، مورد تأیید و توجه قرآن قرار گرفته است، اما نه شادی بیهوده و عبث، بلکه شادی توأم با اهداف الهی و انسانی و لذا آیات قرآن درباره شادی دو دسته اند؛ دسته ای از آیات، مۆمنین را دعوت به شادی نموده؛ مانند آیه ی:

(قُل بِفَضلِ اللهِ وِ بِرَحمَتِهِ فَبِذلکَ فَلیَفرَحُوا هُوَ خَیرٌ مما یَجمَعُونَ) (یونس/ 58)

« (ای رسول خدا!) به خلق بگو که شما باید منحصرا به فضل و رحمت خدا شادمان شوید (و به نزول قرآن مسرور باشید) که آن بهتر و مفیدتر از ثروتی است که برای خود اندوخته می کنید»

بنابراین مردم به فضل پروردگار و به رحمت بی پایان او به این کتاب بزرگ الهی که جامع همه نعمتها است باید خشنود شوند نه به جمع ثروتها و بزرگی مقامها و فزونی قوم و قبیله.

(قالَ عیسَى ابْنُ مَرْیَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنْزِلْ عَلَیْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَكُونُ لَنا عیداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا وَ آیَةً مِنْكَ وَ ارْزُقْنا وَ أَنْتَ خَیْرُ الرَّازِقینَ)

عیسى بن مریم عرض كرد: «خداوندا! پروردگارا! از آسمان مائده‏اى بر ما بفرست! تا براى اول و آخر ما، عیدى باشد، و نشانه‏اى از تو و به ما روزى ده! تو بهترین روزى دهندگانى(مائدة/ 114)

بدون شک انسان موجودی است که نیاز به شادی ونشاط وتفریح سالم دارد؛ وکسی پیدا نمی شود که از شاد بودن متنفر باشد.

بنابراین می بینیم که غالب مردم، همیشه در زندگی خود، برای شادی و تفریح های سالم و... ،برنامه هایی خاص را در نظر می گیرند.که علاوه بررفع خستگی های کاری وروزمره ، توانسته باشند با روحیه ایی شاد وبا نشاط ،به کارهایی خود رسیدگی کنند.

البته نباید فراموش کنیم که این تفریح ها و شادی های ما باید، در چار چوب، موازین الهی باشد. و مبادا تفریح های ما، از حدود وخط قرمزهای الهی تجاوز کند و خدایی ناکرده، منجر به فساد و گناه شود.

زیرا همانگونه که می دانید، عید به معنای بازگشت و تکرار است، واز آن جهت این روزها را عید نامیده اند، که انسان توانسته ،اعمالش را بر اساس حدود الهی ودر سایه اطاعت الهی، انجام بدهد.ولذا می بینیم امام علی علیه السلام در وصف عید،  چه زیبا می فرمایندکه: ( كُلَّ یَوْمٍ لَا یَعْصِی اللَّهَ فِیهِ فَهُوَ عِیدٌ.) روزی که در آن معصیت خدا نشود، آن روز عید است.( نهج البلاغة صبحی صالح/ص852)

با توجه به آیه شریفه؛ معلوم می شود که دین مبین اسلام وسایر ادیان الهی نیز، به این امر توجه داشته وروزهایی را برای مردم ، روز شادی و عید قرار داده اند .(مثل عید قربان یا عید فطر یا عید غدیر خم و...)

در آیه شریفه نیز بعد از اینکه حواریون، از حضرت عیسی علیه السلام، تقاضای مائده آسمانی کردند، حضرت هم از خدای سبحان در خواست می کند که خدایا بر ما مائده آسمانی نازل بفرما ؛ که هم نشانه ومعجزه ایی از سوی تو باشد وهم اینکه این روز ، برای ما وآیندگان ما ، روز عید باشد.

واینکه حضرت می فرماید: (لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا)، به خاطر این است که چون عید گرفتن داراى آثار حسنه‏اى مثل؛ وحدت كلمه ، تجدید حیات ملى ،مسرت دلهاى مردم و اعلان دین است که با فرارسیدن هرعید، آن آثار نیز مترتب می شود.

بنابراین وقتی خداوند متعال،جریان نزول مائده آسمانی را، مانند بسیارى از وقایع و سرگذشتهاى پیامبران، بر رسول گرامى اسلام یادآورى می نماید، معلوم می شود که عید قرار دادن این روز، برای حضرت عیسی علیه السلام وپیروانش، یک سند افتخاراست که برای دیگران باقی مانده است .

نکته: وقتی که قرآن کریم ،روز نزول مائده آسمانی را برای پیروان مسیح علیه السلام، روز سرور و عید معرفی میکند، پس چرا عده ایی به خود این اجازه را می دهند و می گویند: نباید میلاد ائمه هدی و جشن های مذهبی را عید قرار داد؟

آیا برای امت اسلامی ،ارزش  مبعث رسول گرامی اسلام، یا عید الله اکبر(عید غدیر خم)؛کمتر از روز نزول مائده آسمانی است ،که این عده این سخنان سست وبیهوده را بر زبان جاری می کنند؟

حفظ مرزهای غم و شادی

گرچه «شادی و غم» از نیازهای انسان است، اما گروهی فقط به «شادیها» فکر می کنند. حتی ایامی که شایسته است انسان محزون باشد مانند ایام محرم و ایام سوگواری شهادت معصومین علیهماالسلام شادی خود را کم نمی کنند. و برعکس، عده ای فقط به دنبال حزن و غم هستند و حتی در ایام شادی معصومین علیهماالسلام فضا را غمگین می کنند.

یاد دارم در مجلسی که به مناسبت تولد امام هشتم علی بن موسی الرضا علیه السلام منعقد شده بود، با خوشحالی شرکت کردم، ولی متأسفانه مداح مجلس، به جای شیرین کردن کام ما با مداحی و خوش سرایی، تحت این عنوان که شیعه عید ندارد! شروع کرد به ذکر مصیبت! در حالی که عزا، عزا و شادی، شادی است و دلیلی ندارد ما شادیها را تبدیل به عزا کنیم و این ذهنیت را در نسل جوان جامعه ایجاد کنیم که «دین» مساوی است با غم، اندوه و مصیبت و اگر به زیباییها و جاذبه های دین پرداخته شود و اگر مرزها حفظ شود، طبیعی است که چهره دین، جذابتر و زیباتر خواهد بود.

فرآوری : محمدی

بخش قرآن تبیان

منابع:

گروه رهپویان قرآن

سایت هیئت رزمندگان اسلام