سیاست خارجی 8 سال گذشته در آیینه نقد
ضعف در مقابله با تحریم،قوت در توسعه فناوری هسته یی
یكی از مهمترین جوانب برای بررسی عملكرد دولتها در طول دوره فعالیتشان، عرصه سیاست خارجی و دیپلماسی است كه این امر ناشی از اهمیت بسیار زیاد نقش و جایگاه كشور در جهان و عرصه بینالملل و تاثیر آن بر مسائل داخلی است.
سیاست خارجی كشور در طول هشت سال گذشته و در زمان ریاستجمهوری محمود احمدینژاد نیز فراز و فرودهای زیادی را تجربه كرده است كه میتوان با بررسی و ارزیابی آن، عملكرد دولت را در این بخش مورد نقد قرار داد.
اگرچه سیدحسین نقویحسینی سخنگوی كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی معتقد است كه سیاست خارجی صرفا در چارچوب رفتار دولت تعریف نمیشود، بلكه در گستره نظام ارزیابی میشود.
وی همچنین با برشمرد نقاط ضعف و قوت دیپلماسی كشور در سالهای گذشته، سیاست خارجی نظام را در طول این سالها به طور كلی موفق ارزیابی میكند.
مشروح گفت و گوی تبیان با سیدحسین نقویحسینی سخنگوی كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در زیر می خوانید:
عملكرد دولت در حوزه سیاست خارجی را در طول سالهای گذشته چطور ارزیابی میكنید، آیا عملكرد دولت توانسته نظر مجلس را جلب كند؟
سیاست خارجی در چارچوب رفتار دولت تعریف نمیشود، بلكه به مجموعه رفتارهای دستگاههای نظام اطلاق میشود كه برای تامین و حفظ منافع ملی كشور انجام میگیرد بنابراین نقاط قوت و ضعف صرفا در چارچوب عملیات دولتی نیست بلكه در گستره سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی ارزیابی میشود و من به طور كلی سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی را در سالهای گذشته موفقیتآمیز میدانم.
مهمترین نقاط قوتی كه در حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی وجود داشته را چه میدانید؟
ما شاهد موفقیتهای بزرگ ملت ایران در عرصه بینالمللی بودهایم. یكی از مهمترین این موفقیتها، برگزاری اجلاس جنبش عدم تعهد بود كه علیرغم تمام تلاشها، مخالفتها و اقدامات صهیونیستها و كشورهای غربی، 120 كشور عضو جنبش عدم تعهد در تهران حضور یافتند و ایران ریاست این جنبش را بر عهده گرفت. همچنین مذاكرات هستهیی جمهوری اسلامی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و 1+5 كه تقریبا سه دوره مذاكرات رسمی آن پشت سر گذاشته شد از جمله موفقیتهای جمهوری اسلامی در سیاست خارجی بود و ما طی این مذاكرات بالاخره به جامعه بینالملل قبولاندیم كه جمهوری اسلامی یك كشور هستهیی است و ما حق داریم فناوری هستهیی خود را توسعه دهیم.
یكی از مهمترین این موفقیتها، برگزاری اجلاس جنبش عدم تعهد بود كه علیرغم تمام تلاشها، مخالفتها و اقدامات صهیونیستها و كشورهای غربی، 120 كشور عضو جنبش عدم تعهد در تهران حضور یافتند و ایران ریاست این جنبش را بر عهده گرفت
موفقیت دیگر حضور رییسجمهور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و اعلام مواضع و دیدگاههای جمهوری اسلامی در مورد نظام بینالملل و ایرادات و اشكالات سازمان ملل و ظلمی است كه نظام سرمایهداری به جهان میكند.
ارتباط ایران با كشورهای دیگر را در سالهای گذشته چطور ارزیابی میكنید؟
ارتباط مستمر و موثر جمهوری اسلامی با حوزههای دیپلماسی غیرغربی مثل ارتباط موثر و بسیار فعال جمهوری اسلامی در جنوب شرق آسیا، شبه قاره هند، آمریكای لاتین و شمال آفریقا از جمله موفقیتهای بزرگ ملت ایران در عرصه بینالملل محسوب میشود. همچنین دیپلماسی پارلمانی جمهوری اسلامی و سفرهای متعدد رییس مجلس آقای لاریجانی و حضور در نشستهای بینالمجالس و سفر به كشورهای مختلف و توافقات، ملاقاتها و مذاكرات نیز از جمله این موفقیتهاست. ضمن اینكه سفرهای دبیر شورای عالی امنیت ملی كشورمان به كشورهای دیگر هم سفرهای موفقیتآمیزی بود و در آنها تلاش بسیار گستردهای در جهت پیگیری منافع ملی كشور در عرصه بینالمللی صورت گرفته است. ارتباط جمهوری اسلامی با كشور مصر و حضور رییسجمهور بعد از قطع ارتباط دو كشور در سی و چند سال گذشته هم از موفقیتهای بزرگی بود كه كشور تجربه كرد.
وجهه ایران در عرصه بینالملل در سالهای گذشته چگونه بوده است؟
حضور جمهوری اسلامی در عرصههای بینالمللی و تشكیل مجامع و نشستهای متعدد برای بحران سوریه و تفوق راهحل سیاسی بحران سوریه بر راهحل نظامیگری كه غربیها، صهیونیستها و آمریكاییها دنبال میكردند از موفقیتهای جمهوری اسلامی بود زیرا آنها تلاش میكردند بر طبل راهاندازی نظامی در بحران سوریه بكوبند و به نظرشان آن راهحل پیروز میشد اما امروز با تلاشهای جمهوری اسلامی و برخی كشورهای دیگر مثل چین و روسیه در عرصه بینالملل همه به این نتیجه رسیدهاند كه راهحل بحران سوریه، راهحل سیاسی است و حتی معارضین هم اعلام آمادگی كردهاند كه حاضرند نشست، ملاقات و گفتوگو كنند تا با راهحل سیاسی، بحران سوریه حل شود.
حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی كشور چه ضعفها و مشكلاتی را تجربه كرده است؟
ما با مشكلات و ضعفهایی در عرصه سیاست خارجی روبرو بودیم از جمله اینكه در بحث بیداری اسلامی میتوانستیم نقش پررنگتر و قویتری ایفا كنیم. همانگونه كه با هدایتهای مقام معظم رهبری كنفرانس بیداری اسلامی در جمهوری اسلامی برگزار شد و زمینهساز نقشآفرینی جمهوری اسلامی در عرصه بیداری اسلامی بود. اما در حوزه اجرای سیاست خارجی، در این زمینه موفقیتها در حد و اندازه نظام جمهوری اسلامی نبود و ما به اندازه اثرگذاری انقلاب اسلامی بر بیداری اسلامی طی سی و چند سال گذشته نتوانستیم اثرگذار باشیم.
ما با مشكلات و ضعفهایی در عرصه سیاست خارجی روبرو بودیم از جمله اینكه در بحث بیداری اسلامی میتوانستیم نقش پررنگتر و قویتری ایفا كنیم. همانگونه كه با هدایتهای مقام معظم رهبری كنفرانس بیداری اسلامی در جمهوری اسلامی برگزار شد و زمینهساز نقشآفرینی جمهوری اسلامی در عرصه بیداری اسلامی بود
همچنین در حوزه هماهنگی و جبههسازی دوستانمان در عرصه بینالملل برای مقابله با تحریمها و فشارها كه غربیها به طور خصمانه و سلطهگرایانه بر كشورمان اعمال كرده و میكنند، موفقیت چندانی كسب نكردیم البته این به این معنا نیست كه جمهوری اسلامی در مقابل تهدیدها، تحریمها و فشارها كوتاه بیاید، بلكه ملت ایران عزم راسخی برای ادامه راه دارد و هیچگونه تهدید و تحریمی آن عزم و اراده را تضعیف نخواهد كرد اما ما باید در عرصه بینالملل پررنگتر و قویتر حركت كنیم تا اجازه ندهیم دشمنانمان علیه جمهوری اسلامی اجماع به وجود بیاورند.
به نظر شما با ذكر تمامی نقاط مثبت و ضعف، آیا سیاست خارجی كشور در طول سالهای گذشته توانسته دوره موفقیتآمیزی را پشت سر بگذارد؟
من معتقدم موفقیتهای سیاست خارجی ما بسیار پررنگتر و قویتر از ضعفهایی بوده كه به طور طبیعی در بسیاری از بخشها وجود داشته است و من سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی را موفق ارزیابی میكنم.
سارا كیان بخش سیاست تبیان