حضرت آیة اللّه دهكردی اصفهانی (ره) در بیان بزرگان

ذكر خیر آدمیان به ویژه كسانی كه ملبس به لباس انسانیت هستند آثار فراوانی دارد كه برخی از آنها عبارتند از؛ احترام به نفس خیر و خوبی و پاسداری از آن، قدردانی از چهره هایی كه هم خوب بوده اند و هم مفید، الگو دادن به جامعه و......

از این رو، در تعالیم اسلامی نه تنها به استفاده از الگوهای مناسب توصیه و تاکید شده است، بلکه علاوه بر تشریح و تبیین ویژگی های یک الگو و سرمشق کامل، در مواردی که ضرورت ایجاب کرده است مصداق های عینی نیز به عنوان الگو و اسوه معرفی می شود .

در قرآن کریم حداقل به دو شیوه معرفی اسوه و الگو برمی خوریم . گاهی از طریق بیان ویژگی ها و اوصاف، مصداق های کلی این کار انجام می گیرد . مثل آنجا که از مخلصین، مهتدین، مفلحین یا عبادالرحمان و یا خاشعین و متقین و . . . سخن می گوید . در دسته ای دیگر از آیات از طریق اسوه معرفی کردن مصداق های عینی، از انسان های کامل به ضرورت سرمشق قراردادن آنان تصریح و تاکید می شود .

یکی از مهم ترین آثار الگوها، ارشاد و هدایت قشر جوان است . بسیاری از امور لازم و کارهای ضروری و سرنوشت ساز را جوانان به دلیل عدم برخورداری از تجربه کافی و علم و دانش زیاد نمی توانند به راحتی درک کنند، اما به محض آشنا شدن با الگوی مناسب از طریق بررسی مجموعه عملکردهای او به راحتی تشخیص می دهند که چه کاری را در چه شرایطی با استفاده از چه شیوه ای باید انجام دهند .

 برخی از نتایج ارائه الگو عبارت است از:

1-گرایش به الگو، افکار فرد را منسجم و نظام مند می کند و به او این امکان را می دهد که استعدادها و توانمندی های ذهنی خود را در راستای اهداف و کمالاتی که در پی آنهاست سازمان دهی کرده و از هدر رفتن آن ها جلوگیری به عمل آورد .

2- فرد از طریق مشاهده همت والا و تلاش و کوشش های سازنده الگو و سرمشق، می آموزد که او نیز به جای سستی و تنبلی و مشغول شدن به کارهای بیهوده و نیز به جای غرق شدن در یک زندگی معمولی روزمره با کوشش و پشتکار بیشتر به یک حیات ارزشمند متعالی دست یابد، تا در آینده علاوه بر موفقیت در زندگی فردی، برای جامعه خود نیز فردی مفید و تاثیرگذار باشد .

3- هر شخصی به موازات شناخت ابعاد مختلف شخصیت اسوه و سرمشق موردنظر، به استعدادهای راکد و ظرفیت های ناشناخته موجود در وجود خویش پی می برد و پس از آگاهی از کارآیی و شیوه بهره برداری از آن ها، آن توانمندی ها را نیز در راستای انجام وظایف و کارهایی که برای نیل به اهدافش لازم است مورد استفاده قرار دهد .

4- و در نهایت، فایده و تاثیر مهم دیگر الگو آن است که در ارزیابی عملکردها و سنجش نیک و بد رفتارها و در تشخیص خوبی و بدی کارها مفید واقع می گردد .(1)

با توجه به آثار و نتایجی كه برای ارائه الگوهای مناسب به جامعه بیان گردید، اولیاء الهی و سالكان الی الله، همواره اهتمام ویژه ای به ذكر خیر بزرگان و بیان ویژ گی های اخلاقی آنها داشته اند. به عنوان نمونه، بزرگان دین و اخلاق در بیان صفات اخلاقی آیه الله سید ابوالقاسم دهكردی اصفهانی (ره) بیاناتی داشته اند كه به اختصار از این قرار است.

1 ـ سید محسن أمین صاحب أعیان الشیعه

«السید أبوالقاسم الدهكردی نزیل أصفهان، توفی فی شوال سنة 1353، كان عالما جامعا عارفا مرجعا فی الشرعیات، له تألیفات، منها:

1ـ الوسیله فی السیر و السلوك 2ـ حاشیه علی متاجر الشیخ مرتضی الانصاری. یروی عن الشیخ زین العابدین المازندرانی الحائری والمیرزا حسین نوری و میرزا (محمّد) حسن نجفی و یروی عنه جماعة منهم السید شهاب الدین الحسینی النجفی المرعشی النسّابه المعاصر نزیل قم.»(2)