خطر دات کام!
امروزه، سن استفاده از اینترنت در کشور ما، مانند سایر کشورهای جهان، پایین آمده است و کودکان زیادی نیز وارد این دنیای مجازی می شوند. این مسئله از یک جهت می تواند موجب بهبود مهارتهایی مانند یادگیری زبان انگلیسی و توانایی هماهنگی بیشتر بین چشم و دست و... در کودکان شود. اما از جهات دیگر می تواند مضراتی را متوجه وی سازد. به عبارت دیگر کاهش سن استفاده از اینترنت، مواجهه با مخاطرات خاص این رسانه را تسریع کرده است. چرا که اغلب کاربران کودک و نوجوان، در مورد امکانات و شیوه ی استفاده ی صحیح از این ابزار اطلاعات زیادی ندارند و از سوی دیگر، قدرت چندانی در انتخاب، پردازش و تجزیه و تحلیل درست اطلاعات دریافتی ندارند. اغلب آنها هدف مشخصی در استفاده از اینترنت ندارند و به همین دلیل به بخشهای سرگرمی، مسائل ضد اخلاقی و گفتگوهای بیهوده در اتاقهای چت روی می آورند. مانند بازیهای رایانه ای، مهمترین تاثیر منفی اینترنت نیز در زمینه ی اعتیاد به این رسانه است.
تحقیقات روانشناسان نشان داده است که افرادی که اعتیاد اینترنتی دارند، کسانی هستند که به سادگی خسته می شوند، تنها، کمرو، خجالتی و دچار افسردگی و سایر انواع اعتیاد هستند. این نوع اعتیاد با علائم دیگری نیز همراه است: مانند اضطراب، کج خلقی، بی قراری، تفکرهای وسواسی، کناره گیری، اختلالات عاطفی، از هم گسیختگی روابط اجتماعی، گوشه گیری، اختلال در الگوی خواب، احساس نیاز به تنها بودن و فراموش کردن مسولیتهای خانوادگی. نوجوانان و کودکانی که دچار اعتیاد به اینترنت شده اند با افت عملکرد تحصیلی و افزایش غیبت در مدرسه نیز مواجه می شوند.
اعتقاد نوجوان به اینکه هیچ کس در بیرون از اینترنت پذیرنده ی او نیست و از او حمایت نمی کند، می تواند باعث گرایش اعتیادی وی به اینترنت شود. اینترنت برای بسیاری از کودکان و نوجوانان، تنها دوست مخصو ص و صمیمی است بنابراین از مراودات اجتماعی واقعی کاسته و به ساعاتی که در دنیای وب می گذراند اضافه می کند. البته عواملی که می توانند باعث اعتیاد به اینترنت شوند مانند عزت نفس پایین، ادراک حمایت اجتماعی کم، انزوای اجتماعی، ناکامی های تحصیلی و عدم مسولیت پذیری اجتماعی، می توانند در نتیجه ی اعتیاد به اینترنت نیز برای وی ایجاد شوند. به عبارت دیگر، اعتیاد به اینترنت رابطه ای دو سویه با عوامل خطر ساز آن دارد.
توصیه می‌شود والدین در مورد مخاطرات ارتباطات اینترنتی نیز به کودکان و نوجوانان خود اطلاع‌رسانی مناسب را بنمایند و از او بخواهند که از ارائه‌ی اطلاعات شخصی خود به افرادی که در فضای اینترنت با آنها آشنا می‌شود به شدت بپرهیزند، چرا که احتمال مورد سوءاستفاده واقع شدن در این فضا بیشتر از دنیای واقعی است
از آنجا که کودکان و نوجوانان اغلب از رایانه های خانگی خود برای ورود به دنیای اینترنت استفاده می کنند، اطلاع رسانی و آموزش درست والدین در زمینه ی چگونگی استفاده از این ابزار به فرزندان، نقش زیادی در پیشگیری از ابتلای آنها به اینترنت ایفا می کند. بسیاری از مطالعات نیز، از بین مداخلات مختلفی که می توان برای ارتقای استفاده از اینترنت و رفتارهای اینترنتی درست انجام داد، تنها نظارت خانواده را به طور قابل ملاحظه ای با کاهش رفتارهای غیر مفید اینترنتی مرتبط دانسته اند.
والدینی که به حد کافی با اینترنت آشنایی دارند و سایتهای مفید برای فرزندشان را می شناسند، می توانند راهنمای خوب و موثری برای فرزندان خود باشند.
گذاشتن رمز برای رایانه یا فیلتر کردن، تاثیر چندانی در جلوگیری از ورود فرزندان بخصوص نوجوانان به سایتهای مخرب ندارد. زیرا جستجوی مداوم نوجوان وی را به سوی سایت مورد نظر سوق خواهد داد. بنابراین بهتر است والدین با مشورت با فرزندشان، ساعاتی مشخص را برای استفاده وی از اینترنت در نظر بگیرند و در طول مدت استفاده کودک/ نوجوان از اینترنت آن هم توسط رایانه ای که در قسمت پر تردد منزل قرار دارد، کنار او بنشینند و با صمیمیت او را به استفاده بهینه از مزایای اینترنت راهنمایی کنند.
توصیه می شود گاهی نیز به فرزندشان فرصت دهند تا تازه هایی را که درباره ی اینترنت آموخته با آنها به اشتراک بگذارد. این کار نه تنها موجب تقویت ارتباط مساوی و دوستانه والد- فرزند می شود بلکه فرصتی را نیز برای تقویت اعتماد به نفس نوجوان و نیز آشنایی بیشتر والدین با اینترنت فراهم می آورد.
توصیه می شود والدین در مورد مخاطرات ارتباطات اینترنتی نیز به کودکان و نوجوانان خود اطلاع رسانی مناسب را بنمایند و از او بخواهند که از ارائه ی اطلاعات شخصی خود به افرادی که در فضای اینترنت با آنها آشنا می شود به شدت بپرهیزند، چرا که احتمال مورد سوء استفاده واقع شدن در این فضا بیشتر از دنیای واقعی است. همچنین لازم است والدین به فرزندان شان آموزش دهند که از پاسخ دادن به پیغامهای ناشناس و مشکوک به خصوص پیغامهایی که آنها را به ملاقات حضوری دعوت می کند خودداری کرده و در صورت برخورد با چنین مواردی والدین را در جریان بگذارند. لازمه ی این اعتماد فرزند، بهره مندی از توجه و پذیرش کافی از جانب والدین است. به علاوه زمان آغاز آموزشهای لازم در این زمینه سنین پیش دبستانی و دبستان است.
مطالب مرتبط:
