در چم و خم اوضاع اعتیاد و ایدز
اعتیاد و رشد روزافزون مصرف مواد مخدر یكی از دلمشغولیهای همیشگی جامعه است و بخش زیادی از توان برنامهریزان و مجریان را مصروف كنترل خود كرده است؛ چراكه برای همه روشن است بسیاری از آسیبهای اجتماعی مولود اعتیادند.
با این كه امسال 355 تن انواع مخدر كشف شد اما باید گفت اعتیاد، امسال هم با نقاب مواد مخدر صنعتی به بازار آمد و زیر این نقاب، 1.5 تن مواد مخدر صنعتی كشف شد.جامعه معتادان یك میلیون و 325 هزار نفری در ایران، یك خبر تلخ دیگر هم برای ما داشت؛ اعتیاد جوانتر شد و میانیگین سن اعتیاد، از 23.5 به 21 سال كاهش یافت كه این افراد بنا بر تحقیقات عمدتا به دنبال كسب لذت، كنجكاوی، تفریح، رفع مشكلات روحی بودهاند یا تحت فشار دوستان معتاد شدهاند.برنامه پنجم توسعه به دنبال رساندن نرخ بروز اعتیاد به 0.2 درصد است و باید دید با وجود همه برنامههای انجام شده مثل برنامههای جامع درمانی، بیمه معتادان، پرداخت هزینههای ترك اعتیاد، تخصیص اعتبارات اشتغالزایی، واگذاری مسكن مهر به بهبودیافتگان ، آیا اعتیاد بازهم جوانتر میشود؟ اگرچه كاهش 28 درصدی مرگ و میر معتادان میتواند نویدی برای موفقیتها در آینده باشد.با همه اینها به نظر میرسد بازیگر نقش اول سریال اعتیاد، اشتغال باشد؛ چراكه 8/24 درصد جمعیت فعال 15 تا 29 سالهها و در مجموع بیش از 3 میلیون و 23 هزار نفر بنا بر آمار رسمی در جامعه بیكارند و سایه این نگرانی بر سر جامعه است كه اعتیاد از گروه بیكاران شكار جدید نداشته باشد!
ایدز در بیم و امید
ایدز را باید یك آسیب در حال بیم و امید برای جامعه توصیف كرد. امید از آن جهت كه پوشش برنامههای كاهش آسیب ایدز از 80 به 95 درصد برسد و بیم از آن رو كه تا 5 سال آینده موج سوم شیوع ایدز ( انتقال ایدز از راه ارتباطات جنسی محافظت نشده) كه نیمخیز شده است، الگوی غالب این بیماری در كشور شود.دولت دهم هم مانند دولتهای گذشته تمام تلاش خود را برای كنترل ایدز به كار بست و برنامه سوم استراتژیك كنترل ایدز را اجرا كرد. برنامهای كه از سال 89 آغاز شده و تا سال 93 ادامه خواهد داشت.ایجاد 104 كلینیك مثلثی در كشور، راهاندازی 143 كلینیك در زندانها، ایجاد مراكز گذری و مراكز آموزش معتادان از تلاشهای صورت گرفته دولت بوده است. اما با همه اینها ایدز ، امسال هم چهره جوانی داشت و 46 درصد از 24 هزار و 735 مبتلا 25 تا 36 سالهها بودند. صرف نظر از چهره جوان ایدز، افزایش سهم تماسهای جنسی محافظت نشده در الگوی انتقال ایدز، نگرانكنندهتر بود كه متاسفانه به 21 درصد رسید.
جامعه معتادان یك میلیون و 325 هزار نفری در ایران، یك خبر تلخ دیگر هم برای ما داشت؛ اعتیاد جوانتر شد و میانیگین سن اعتیاد، از 23.5 به 21 سال كاهش یافت كه این افراد بنا بر تحقیقات عمدتا به دنبال كسب لذت، كنجكاوی، تفریح، رفع مشكلات روحی بودهاند یا تحت فشار دوستان معتاد شدهاند
این الگو یك واقعیت پنهان هم داشت و آن افزایش میل جنسی كاذب معتادان به مواد محرك و بویژه شیشه بود كه به اعتیاد جنسی هم گرفتار شدهاند و بطور متوسط هر معتاد به شیشه ، هشت شریك جنسی دارد. شركای این گروه كه عمدتا از زنان تنفروش هستند، همان گروه هدفی هستند كه برای كنترل ایدز، به سختی در دسترساند. با این وصف باید منتظر ماند و دید در این شرایط بیم و امید ،ایدز كدام چهره خود را در سالهای آتی به ما نشان خواهد داد و آیا مراقبتهای پیشگیری و درمانی این بیماری از سوی دولت، از جوانتر شدن ایدز و نیز افزایش سهم تماسهای جنسی در الگوی انتقال جلوگیری خواهد كرد؟
سلاح سرد در پیچ مجلس هفتم تا نهم
در میان جرایمی كه هر سال به وقوع میپیوندند و كارنامه آنها در قالب آمار و ارقام به اطلاع مردم میرسند، جرایمی مثل شرارت و اوباشگری همراه با زورگیری، حساب ویژهای نزد مردم،رسانهها، پلیس و دستگاه قضایی دارد. همین ویژگی سبب شد سال 91 تیتر بسیاری از اخبار حوادث به دستگیری اوباش و زورگیران اختصاص یابد.تعداد زیادی از اوباش تنها در تهران، در 9 مرحله و در 375 محله، در حلقه محاصره پلیس درآمدند و در هر مرحله به طور متوسط حدود یكصد تن از اوباش، به اتهام كیفپاپی، خفتگیری، فروش مواد مخدر، قدرتنمایی و عربدهكشی، اخلال در نظم عمومی، ایجاد شرارت، مزاحمت برای مردم، زورگیری و ...دستگیر شدند.اما نكته جالب توجه در پرونده افرادی چون سعید گدا، محسن گربه، ناصر سیاه، محسن ریزه، فرشاد دمبه، اكبر سوسكه و همه آنها كه پلاك شرارت بر گردن داشتند، سابقه شرارت و اوباشگری آنهاست؛ بطوریكه تنها در سه ماه نخست امسال، 700 تن از اراذل و اوباش دستگیر شدند و این معما حل نشده باقی ماند كه چگونه پس از دستگیری این اوباش ، تعداد زیادی در صف دستگیری میمانند؟ اما در میان اوباش، زورگیران بیش از سایر مجرمان این گروه، توجه رسانهها را به خود جلب كردند. سال 91 دست كم از این حیث شاهد حوادثی چند بود كه در كانون توجه رسانهها، دستگاه قضایی و پلیس قرار گرفت. دی ماه 91، سه زورگیر جوان كه اقدام به زورگیری از یك عابر كرده بودند، درحالی دستگیر و محاكمه شدند كه در مخیله آنها هم نمیگنجید از بدشانسی توسط دوربین مداربسته یك ساختمان در محل وقوع جرم شكار شده و اعمال آنها به طور كامل فیلمبرداری و در اینترنت منتشر شده و در نهایت به دنبال انتشار فیلم این زورگیری در رسانهها، به سرعت محاكمه و به تشخیص قاضی دو تن از آنها به جرم محاربه اعدام شوند.
بطور متوسط هر معتاد به شیشه ، هشت شریك جنسی دارد. شركای این گروه كه عمدتا از زنان تنفروش هستند، همان گروه هدفی هستند كه برای كنترل ایدز، به سختی در دسترساند
حكم اعدام دو تن از این مورد بحثهای عمومی و بعضا حقوقی هم قرار گرفت كه در نهایت با دفاع آملی لاریجانی،رییس دستگاه قضایی مبنی بر اختیار قاضی در انتخاب حداكثری مجازات برای عاملان این زورگیری به دلیل بازدارندگی، موضوع از تب و تاب افتاد؛ اما یك موضوع دیگر زنده شد و آن لزوم قانونی شدن ممنوعیت حمل سلاح سرد و مجازات این عمل بود.طرح ممنوعیت حمل سلاح سرد توسط نیروی انتظامی در سال 86 در قالب لایحهای از سوی دولت به مجلس هفتم برده شد و به سرانجام نرسید . با آغاز مجلس هشتم این لایحه دوباره به مجلس آمد و به دلایلی باز هم طعم تصویب را نچشید تا این كه با اصرار پلیس و پیگیری نمایندگان مجلس، طرح ممنوعیت حمل سلاح سرد در حال بررسی در مجلس نهم است.عجله پلیس برای تصویب این طرح از آن جا ناشی میشود كه 40 درصد قتلها در كشور با سلاح سرد انجام میشود. همچنین 60 درصد قتلهای خیابانی با سلاح سرد است. باید دید سال 92 هم چشمبراه تصویب این طرح میماند؟
فرشته هاشمی بخش اجتماعی تبیان