ارزشهای اخلاقی از دیدگاه امام رضا (ع)
اخلاق، یکی از عناصر مهم شخصیتی انسان است و حاکی درون اوست و درجه رسوخ ایمان را در فرد نشان می دهد. امام رضا(ع) به اخلاق عالی و ممتاز آراسته بودند و بدین سبب دوستی عام و خاص را به خود جلب فرموده بودند.
جود و بخشش امام (ع)
از یسع بن حمزه نقل شده که گفته است :
من در مجلس امام رضا (ع) مشغول گفتگو با او بودم و مردم بسیاری نیز جمع بودند و از امام سوالات خود را می پرسیدند. در این هنگام مردی وارد شد و به امام چنین گفت:
سلام بر تو ای فرزند پیامبر خدا ، من مردی از دوستان تو، و پدران و نیاکانت هستم. از زیارت خانه خدا بازگشته ام و خرجی خود را از دست دادم. اگر امکان دارد مالی را به من ببخش تا با آن به دیار خود برگردم.من در آن جا دارای نعمت و دولتم و استحقاق صدقه ندارم، آنچه را مرحمت فرمایی، از طرف شما صدقه خواهم داد.
امام او را امر به نشستن کردند و سپس سخنان خود را با مردم ادامه دادند تا اینکه همه ی مردم پراکنده شدند و به جز مرد و سلیمان جعفری و خثیمه و من کسی نماند. امام وارد خانه شدند و بعد از مدتی در را باز کردند و دستشان را بیرون آوردند و بدون آنکه به مرد خراسانی نگاه کنند خراسانی را صدا زدند و کیسه را به دستش دادند و فرمودند که این دویست دینار را بگیرد و با آن هزینه و خرجی راه خود را تأمین کن .مرد کیسه را گرفت و رفت.
پس از آنکه خراسانی رفت سلیمان به امام عرض کرد : فدایت شوم. به او مهربانی فرمودی و مال فراوان به او بخشیدی اما چرا از درب بسته؟چرا خود را به وی نشان ندادی؟
امام فرمودند: چون نمی خواستم ذلت خواهش را در چهره او ببینم.آیا این حدیث پیامبر خدا(ص) را نشنیده ای که:
احترام به مهمان
مهمانی بر امام رضا(ع) وارد شد و تا پاسی از شب نزد آن حضرت نشسته بود و سخن می گفت، در این میان چراغ مشکل پیدا کرد، آن مرد دستش را دراز کرد تا چراغ را درست کند، امام وی را از این کار باز داشت و خود شان این کار را انجام دادند و سپس فرمودند:
ما گروهی هستیم که هرگز مهمان خود را به کار وا نمی داریم. (کافی ج6، ص203)
فضایل امام
از ابراهیم بن عباس صولی نقل شده که گفته است:
من ابی الحسن الرضا(ع)را هرگز ندیدم که در سخن گفتن، با کسی درشتی کند.
من ابی الحسن الرضا(ع)را هرگز ندیدم سخن کسی را قبل از فراغ آن قطع کند.
و هرگز درخواست کسی را، که قادر به انجام دادن آن بود، رد نفرمود.
و هرگز پای خود را، در جلوی هم نشین، دراز نمی کرد.و در برابرش تکیه نمی داد.
و هرگز او را ندیدم، که غلامان و بردگان خود را بد گوید.
و هرگز او را ندیدم، که آب دهان اندازد.
و هرگز او را ندیدم ، که قهقهه کند بلکه خنده اش تبسم بود...
تا آن جا که می گوید: هر که بگوید در فضیلت، کسی را مانند او دیده، از او باور نکنید. (عیون اخبار الرضا.ج2، ص184)
منابع: (کافی ج6، ص203)، (عیون اخبار الرضا.ج2، ص184)
بخش حریم رضوی
