وقتی خون به ریه‌ها نرسد
آمبولی ریه، یک بیماری جدی و تهدید کننده حیات می باشد و می تواند از رسیدن خون به ریه‌ها جلوگیری کند.
هنگامی که خون، قلب را ترک می‌کند دارای مقدار کمی اکسیژن می باشد و نیاز دارد به ریه برسد تا اکسیژن را بردارد.
علائم آمبولی ریه
- درد قفسه سینه: هنگامی که تنفس می کنید، این درد بدتر می‌شود.
- تنگی نفس: می تواند به طور ناگهانی و یا به مرور زمان بوجود آید.
- سرفه: معمولا خشک است، اما ممکن است سرفه همراه خون و یا خلط خونی باشد.
- احساس ضعف، سرگیجه و بیهوشی
اگر دارای علائم بالا شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
- خس خس سینه
- ورم پا (معمولا فقط در یک پا)
- پوست سرد و خیس و یا کبود شدن پوست
- ضعیف شدن ضربان قلب
- احساس سبکی سر و غش کردن
علت آمبولی ریه
اغلب وقتی که لخته خون از یکی از وریدهای عمقی پا به ریه‌ها می رسد، آمبولی ریه رخ می‌دهد.
لخته خون موجود در وریدهای عمقی پا به نام ترومبوز ورید عمقی (DVT) خوانده می‌شود. DVT غالبا بعد از یک دوره طولانی عدم حرکت بدنی مانند: افرادی که با هواپیما مسافرت های طولانی می روند و یا بیماران بستری در بیمارستان، بوجود می آید.
همچنین DVT در دوران بارداری، در اثر برخی بیماری ها مانند سرطان و یا نارسایی قلبی و یا در اثر تخریب دیواره عروق خونی می تواند بوجود آید.
گاهی اوقات، مواد دیگری می توانند مانع از رسیدن خون به ریه‌ها شوند، مانند چربی مغز استخوان شکسته، قسمتی از تومور و وجود حباب هوا.
به علت آنکه آمبولی ریوی اغلب همراه با ترومبوز ورید عمقی می باشد، پزشکان هر دوی این موارد را مورد بررسی قرار می‌دهند و به نام آمبولی ترومبوز وریدی ( VTE) می خوانند
عوامل خطر آمبولی ریه
- گاهی آمبولی ریه بعد از جراحی رخ می‌دهد، مخصوصا اگر جراحی در نیمه پایین بدن باشد.
- تخریب عروق خونی و غیرفعال بودن مانند هنگامی که در بیمارستان بستری هستید، افزایش دهنده ایجاد لخته خونی می باشند.
- اگر 40 ساله و یا بزرگ تر باشید.
- قبلا دچار لخته خونی شده باشید.
- سابقه خانوادگی لخته شدن خون
- اضافه وزن
- بیماران مبتلا به سرطان و یا بیماری قلبی
- جراحی و جایگزین مفصل
- بارداری: سنگینی جنین بر وریدهای لگن مادر فشار وارد می‌کند و باعث کاهش برگشت خون از پاها می‌شود.
- افراد سیگاری
- استفاده کنندگان از هورمون استروژن و قرص های ضدبارداری
راه های تشخیص آمبولی ریه
- عکسبرداری از قفسه سینه
- اسکن ریه
- آنژیوگرافی ریوی
- آزمایش خون
درمان آمبولی ریه
داروهای ضدانعقاد، میزان انعقاد خون را کم می‌کنند و از بزرگ شدن لخته خون جلوگیری می‌کنند.
- یکی از داروهای ضدانعقاد، وارفارین است که لخته خونی را تخریب می‌کند و جریان خون را به ریه‌ها ادامه می‌دهد.
- یکی دیگر از داروهای ضدانعقاد، هپارین است که فورا خون را رقیق می‌کند و برای چند روز اول مناسب می باشد.
باید آزمایش خون بدهید تا ببینید مقدار وارفارین مورد مصرف، کافی است یا نه. اگر مقدار وارفارین بالا باشد، دچار خونریزی می شوید و اگر مقدار آن کم باشد، در آینده ممکن است دچار لخته خونی دیگری شوید
در برخی موارد، پزشک روش های درمانی زیر را توصیه می‌کند:
- برداشتن لخته: اگر دچار لخته خون بزرگی در ریه باشید و فشارتان ناگهان افت پیدا کند، یک لوله قابل انعطاف (کاتتر) را وارد جریان خون می‌کنند و این لوله، لخته خونی را می مکد. این روش برای برداشتن لخته، بسیار مشکل است و معمولا موفقیت آمیز نمی باشد.
- گذاشتن صافی در ورید: کاتتر می تواند به عنوان صافی در ورید اصلی قرار گیرد. ورید اصلی، وریدی است که از پاها به سمت راست قلب می رود. این صافی، لخته خونی را می گیرد و نمی گذارد به طرف ریه برود. افرادی که نمی توانند داروهای ضدانعقاد را مصرف کنند و یا افرادی که از داروهای ضدانعقاد استفاده می‌کنند اما به اندازه کافی موثر نمی باشد، از این روش استفاده می‌کنند.
- جراحی : اگر شما دارای افت ناگهانی فشار خون شدید و داروها به اندازه کافی موثر نبود، فورا باید جراحی را آغاز کرد. جراحی به ندرت نیاز است و با استفاده از این روش می توان لخته های متعدد را از جریان خون برداشت.
پیشگیری از آمبولی ریه
- همانطور که وارفارین را برای رقیق شدن خون مصرف می کنید، پوشیدن جوراب های سفت (مثل جوراب واریسی) نیز توصیه می‌شود. این جوراب ها ساق پایتان را محکم می‌کند و خون را راحت تر به جریان می اندازند.
- باید آزمایش خون بدهید تا ببینید مقدار وارفارین مورد مصرف، کافی است یا نه. اگر مقدار وارفارین بالا باشد، دچار خونریزی می شوید و اگر مقدار آن کم باشد، در آینده ممکن است دچار لخته خونی دیگری شوید.
- سیگار را ترک کنید.
- غذاهای سالم مصرف کنید.
- تعادل در رژیم غذایی تان را رعایت کنید.
- مقدار مصرف چربی را کاهش و مقدار مصرف میوه ها و سبزیجات را افزایش دهید.
- برای حفظ جریان طبیعی خون و جلوگیری از ایجاد لخته خون، باید به طور مرتب ورزش کنید. حداقل در هفته، دو ساعت و نیم ورزش کنید.
- اگر نشسته‌اید، مچ پایتان را ورزش دهید و آن را بچرخانید. پای خود را به صندلی روبرو فشار دهید. انگشتان پا را بالا و پایین ببرید.
- مقدار زیادی مایعات بنوشید. آب یکی از بهترین مایعات برای جلوگیری از لخته شدن خون می باشد. نوشیدنی های دارای الکل و کافئین باعث کاهش جریان خون می‌شوند و مضرند.
- اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید و وزنتان را در محدوده طبیعی حفظ کنید.
مطالب مرتبط:
