تبیان، دستیار زندگی
كبد در سمت راست بدن، زیر دنده و بالای معده قرار دارد، سطح بالایی آن محدب و سطح زیرین آن مقعر است كبد، بزرگترین غده ی بدن، وزنی حدود1.1 تا 1.6 كیلوگرم دارد و دارای چهار قسمت یا لوب ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

روده باریک، کبد و رود بزرگ در دستگاه گوارش

روده باریک، کبد و رود بزرگ در دستگاه گوارش

روده باریک

روده باریک از معده شروع می شود و به روده بزرگ ختم می شود، قطر آن تقریبا 5/3 سانتی متر و طول آن 6 متر است. روده باریک از سه قسمت دوازدهه (اثنی عشر)، تهی‌روده ( ژژنوم) و درازروده (ایلئوم) تشکیل شده است، دوازدهه حدود 25 سانتی متر اولیه روده ی باریک است كه بلافاصله از معده قرار دارد.

جداره ی روده كوچک چین خوردگی های فراوانی دارد و هر یک از این چین خوردگی ها خود دارای برجستگی های متعددی هستند كه پرز نام دارند.

غشای پوششی نازک پرزها و سطح زیاد آن ها موجب افزایش جذب مواد غذایی می شود. به طوری كه سطح جذب آن ها به 600 برابر افزایش می یابد و مساحت آن ها به حدود 200 متر مربع می رسد.

روده باریک، کبد و رود بزرگ در دستگاه گوارش

فعالیت های گوارشی و جذب روده کوچک

1. تکمیل عمل گوارشی

2. جذب و فرآورده گوارشی روده و ورود آن به خون و لنف

3. تنظیم هورمونی (ترشحات لوزالمعده، صفرا و معدف)

4. کنترل مایعات و الکترولیت های بدن (مواد معدنی)

5. تولید شیره های گوارشی لازم برای هضم کامل غذا

6. توقف طولانی غذا و فرصت جذب

كبد و كنترل مواد غذایی

كبد در سمت راست بدن، زیر دنده و بالای معده قرار دارد، سطح بالایی آن محدب و سطح زیرین آن مقعر است كبد، بزرگترین غده ی بدن،  وزنی حدود 1/1 تا 1/6  كیلوگرم دارد و دارای چهار قسمت یا لوب (Lobe) راست و چپ، عقب و جلو است. در زیر لوب بزرگ طرف راست آن كیسه صفرا قرار دارد كه گلابی شكل است.

وظایف کبد

1. کمک به هضم چربی ها از طریق ترشح صفرا

2. تنظیم سوخت و ساز موادغذایی اصلی (قندها، لیپیدها، پروتئین)

مهم ترین رگی که وارد کبدمی شود سیاهرگ باب است. موادی كه از روده باریک جذب خون می شوند از طریق سیاهرگ باب به كبد می روند. کبد مواد زاید و سمی خون آورده شده را می گیرد و خونی طبیعی و سالمی را به جریان می اندازد. در واقع هرآنچه از روده باریک وارد خون می شود به وسیله كبد كنترل می شود.

مثلاً اگر مقدار قند ورودی به خون زیاد باشد كبد آن را به گلیكوژن تبدیل و ذخیره می كند و در موقع گرسنگی دوباره آن را به قند تبدیل می كند و به خون باز می گرداند.

روده باریک، کبد و رود بزرگ در دستگاه گوارش

اگر مقدار قند خون باز هم زیادتر باشد كبد آن را به لیپید تبدیل می كند و لیپید حاصل را در نقاط مختلف بدن مثل اطراف كلیه ها و  پهلوها ذخیره می كند.

روده بزرگ

روده بزرگ از انتهای روده کوچک شروع و به مخرج ختم می شود. قطر این روده  8 سانتی متر و طولش 5/1 متر است. روده بزرگ دارای 3 قسمت سکوم، کولون و رکتوم است هم چنین دیواره روده بزرگ شامل 3 لایه مخاطی، عضلانی و لایه خارجی است.

توجه داشته باشید که مخاط روده بزرگ پرز ندارد. بعد از این که جذب مواد غذایی در روده كوچک انجام گرفت، باقیمانده آن وارد روده بزرگ می شود که البته بیشتر آب موجود در این مواد به داخل بدن باز جذب می شود و ماده دفعی نیمه جامد باقی مانده (مدفوع) در قسمت راست روده باقی می ماند تا زمانی كه با یک حركت روده ای خارج شود. خوب است بدانید که آپاندیس در انتهای سکوم قرار دارد.

روده باریک، کبد و رود بزرگ در دستگاه گوارش

کیسه صفرا

کیسه صفرا بعد از دوازدهه قرار می‌گیرد. هنگام ورود مواد غذایی به معده، کبد مایع زرد رنگی ترشح می کند که از طریق مجرایی به کیسه صفرا انتقال می‌یابد. وظیفه کیسه صفرا نگهداری این مایع زرد رنگ است. کار این مایع کمک به هضم چربی‌های غذایی است که می خوریم.

لوزالمعده Pancreas‏

لوزالمعده یا پانکراس غده‌ای پهن و دراز است که در قسمت فوقانی شکم و پشت معده قرار گرفته ‌است. لوزالمعده متشکل از سه قسمت سر، تنه و دم است. قسمت سر آن در قوسی از دوازدهه قرار گرفته ‌است. تنه لوزالمعده در پشت معده قرار دارد و دم آن تا نزدیک طحال امتداد دارد.

پانکراس هم یک غده درون ریز (غده‌ای که ترشحات آن با نام هورمون وارد جریان خون می‌شوند) و هم یک غده برون ریز (غده‌ای که ترشحات آن به خارج از بدن هدایت می‌شود) است که آنزیم ها و مواد دیگری ترشح می‌کند که مستقیماً وارد روده شده و به هضم پروتئین، چربی و کربوهیدرات کمک می‌کنند.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی