اهدای جنین برای نازایی

اهدای جنین به افرادی که توانایی بچه دار شدن ندارند (یا تخمک زن قدرت باروری ندارد و یا اسپرم مرد دچار مشکل است) این امکان را می‌دهد که صاحب فرزند شوند.

اهدای جنین از پیچ و خم های زیادی از نظر قانونی و عرفی و شرعی عبور کرده است و اکنون در ایران بسیاری از زوج‌های نازا را صاحب فرزند کرده است.

اهدای جنین در ایران

اهدای جنین در ایران به موجب قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور (29 تیر 1382 در مجلس شورای اسلامی) و آیین نامه اجرایی آن (9 اسفند 1383 در هیئت دولت) به رسمیت شناخته شده و شرایط آن بیان شده است.

اهداکنندگان می‌بایست زن و شوهر بوده و به طور داوطلبانه و رایگان این کار را انجام داده و دارای سلامت جسمی و روانی و ضریب هوشی مناسب باشند.

اهداشوندگان نیز می‌بایست زوجی نابارور و ایرانی باشند که تقاضای مشترک خود را به دادگاه خانواده ارائه کرده و دین و مذهب آنان نیز با زوج اهداکننده یکسان باشد.

اهدای جنین چگونه صورت می گیرد؟

در مرکزی مجاز مانند موسسه رویان، بانک اهدای تخمک و اسپرم وجود دارد که در آنجا اسپرم ها و تخمک‌های اهدایی نگهداری می‌شوند.

هنگامی که زوج ناباروری به آنها مراجعه می‌کنند، در صورت داشتن شرایط خاص، تخمک و اسپرم اهدایی توسط یک زن و شوهر در خارج از محیط رحم با یکدیگر لقاح داده شده و وارد رحم مادر نازا می‌کنند. 

در این صورت از لحاظ قانونی، مادری که جنین را حمل کرده و او را به دنیا آورده است، مادر قطعی بچه محسوب می‌شود.

برخی از زوج‌ها مایل نیستند که صاحبان اسپرم و تخمک اهدایی را بشناسند و عده ای نیز خلاف این عقیده را دارند.

تاریخچه اهدای جنین

مدت زیادی نیست که از کشف این واقعه مهم گذشته است. واقعه مهمی که بسیاری از زوج‌ها ی نابارور را به آرزوی دست نیافتنی فرزنددار شدن رساند.

روشی که پزشکان برای حفظ و نگهداری و منجمد سازی جنین و ذوب کردن انجماد آن و گذاشتن آن در داخل رحم مادر به دست آوردند .

حدود دهه 1980 بود که این رویا به واقعیت تبدیل شد. هیچ کس از سال دقیق موفقیت این عمل اطلاعی ندارد.

زن باید چه شرایطی برای اهدای تخمک داشه باشد؟

1- سن فرد اهداکننده: اهداکنندگان تخمک باید در سنین اوج باروری باشند. سنین 21 تا 35 سال بهترین زمان باروری خانم ها می‌باشد. معمولا سن کمتر از 20 سال و بالاتر از 35 سال برای اهدای تخمک انتخاب نمی‌شود .

2- سلامتی و بهداشت فرد اهداکننده: فرد اهداکننده از لحاظ سلامت جسمی بررسی می‌شود و سابقه بیماری‌ها در او بررسی می‌شود. اگر هر گونه سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری‌های ژنتیکی و اختلالات کروموزومی در فرد اهداکننده داشته باشد، مانند بیماری فیبروز کیستیک، بیماری قلبی مادرزادی و یا نقایص هنگام تولد، فرد برای اهدای تخمک انتخاب نمی‌شود.

همچنین سابقه اعتیاد به انواع مواد مخدر، در فرد اهداکننده تخمک بررسی می‌شود.

همچنین افرادی که از مشروبات الکلی استفاده می‌کنند نیز نمی‌توانند تخمک اهدا کنند، زیرا مصرف مواد مخدر و الکل اختلالاتی را در سلامتی فرد به وجود می‌آورد و ممکن است تخمک حاصل از او نیز منجر به تولد فرزند ناسالم شود .

افراد اهداکننده تخمک باید فاقد بیماری‌های مقاربتی باشند.

3- وزن مناسب:فرد اهدا کننده تخمک باید وزن متعادل و مناسبی داشته باشد.

4- آزمایش های پزشکی: اهداکنندگان تخمک تحت معاینات پزشکی قرار می گیرند و از نظر سلامت جسمی مخصوصا قسمت لگن باید سالم باشند. آزمایش خون آنها باید بررسی شود و هرگونه ناهنجاری و اختلال در آنها بررسی می‌شود. آزمایش ادرار از فرد اهداکننده تخمک گرفته می‌شود تا هر گونه نگرانی در رابطه با استفاده از مواد مخدر در او برطرف شود.

5- سلامت روانی: سلامت روانی فرد اهداکننده تخمک بررسی می‌شود.

چگونگی روند اهدای تخمک

روند اهدای تخمک ممکن است چند ماه طول بکشد. در طول مدت زمانی که فرد اهداکننده تحت نظر پزشک است، به او داروهایی داده می‌شود تا قاعدگی را عقب بیندازد (جسم زرد تولید نشود و حالت یائسگی کاذب در فرد ایجاد شود )

در این حالت باید تخمدان‌های فرد اهداکننده را طوری تحریک کرد تا بیش از یک تخمک آزاد کند که پزشک متخصص با دادن دوزهای چندگانه از هورمون محرک فولیکول، این کار را انجام می‌دهد.

پزشک متخصص توسط آزمایش خون و سونوگرافی، تخمک‌های آزادشده را بررسی می‌کند.

هر خانم در یک ماه تنها یک تخمک بالغ آزاد می‌کند. هنگامی که تخمک بالغ آزاد شد (معمولا 34 تا 36 ساعت پس ازتزریق، تخمک آزاد می‌شود)، فرد مورد بیهوشی قرار می گیرد.

سپس یک سوزن متصل به پروپ سونوگرافی وارد واژن فرد اهداکننده می‌شود و تخمک از فرد اهدا کننده جمع آوری می‌شود.

تخمک قبل از رسیدن به رحم فرد گیرنده در محیط آزمایشگاهی بارور می‌شود و سپس وارد رحم فرد گیرنده می‌شود.

چه خطراتی فرد اهدا کننده تخمک را تهدید می‌کند؟

اهدای تخمک یک فرایند آزمایشگاهی و مصنوعی است که طبعا به دلیل دستکاری‌های بشر ممکن است خطراتی را برای فرد اهدا کننده تخمک به وجود آورد.

عوارض جانبی شایع شامل نفخ، تحریک‌پذیری، درد و گرفتگی عضلات در زن اهداکننده تخمک می‌باشد.

یکی از عوارض جدی و خطرناک و البته بسیار نادر، سندروم تحریک بیش از حد تخمدان در فرد اهدا کننده می‌باشد.

این عارضه جدی به دلیل عملکرد داروهایی است که به فرد اهدا کننده داده می‌شوند تا بر تخمدان ها اثر بگذارند و تخمک‌های بیشتری تولید کند.

دردهای جدی شکمی نیز در اثر ورم شکم ممکن است به وجود آید.

علایم دیگری مانند کاهش دفع ادرار، تنگی نفس ممکن است در فرد اهداکننده  تخمک به وجود آید که در صورت بروز حاد این علایم در فرد، نیاز جدی به بستری شدن در بیمارستان است.

البته همانطور که گفته شد اگر این عمل تحت نظر پزشک متخصص و با تجربه و در مکانی مجهز  و با در نظر گرفتن تمامی سوابق سلامتی فرد اهداکننده انجام گیرد، عوارض کمتری او را تهدید خواهد کرد.

مطالب مرتبط:

تولد رویان؛ مرگ ناباروری (ویژه نامه)

باروری و درمان ناباروی در پژوهشگاه رویان

عوامل نازایی مردان

چرا ناباروری؟

زوج‌های نابارور بخوانند

آزمایش هایی برای تشخیص ناباروری

روش های درمان ناباروری

پیشگیری و درمان نازایی با ورزش

سیگار باعث نازایی زن می‌شود

ناباروری در تهران بسیار بالاست

حفظ قدرت باروری

تمامی ناباروری‌ها قابل درمانند

تاثیر رژیم غذایی بر باروری