اهمیت درس هنر در برنامه درسی

متأسفانه خیلی اوقات آن طور که باید، در مدارس به درس هنر اهمیت داده نمی‏شود و بسیاری وقت ها از زمان کلاس هنر، برای جبران دروس دیگر مثل ریاضی یا علوم و... استفاده می‏شود.

شاید یکی از دلایل بی‏توجهی به این درس، این باشد که هنوز بسیاری از ما به اهمیت و ضرورت وجود این درس در برنامه درسی فرزندان‏مان پی نبرده‏ایم. به همین دلیل در این قسمت، از اهمیت و ضرورت وجود درس هنر در برنامه درسی، صحبت خواهیم کرد.

شناخت کودک از دیگران

فعالیت‌های هنری می‌تواند به شناخت کودک از دیگران کمک کند. کودک در اثر تجربه، متوجه می‌شود بینش و برداشت افراد از پدیده‏های هنری می‌تواند متفاوت باشد. به این ترتیب می‌آموزد که برای انجام هر کاری، تنها یک روش صحیح و یک راه درست وجود ندارد و به همین خاطر، باید فکر و عقیده دیگران را محترم دانست.

مشارکت و تبادل نظر

فعالیت‌های هنری غالباً با مشارکت و تبادل نظر همراه است، بنابراین کودک به ارزش و لزوم تشریک مساعی و همکاری نیز پی می‌برد.

افزایش آگاهی کودک

فعالیت‌های هنری موجب افزایش آگاهی کودک نسبت به محیط اطرافش می‌گردد، کودک وسایل و مواد هنری را آزمایش می‌کند، بافت اجسام را مورد بررسی قرار می‌دهد، به رنگ و نقش پدیده‏های طبیعی توجه می‌کند و در نتیجه در مشاهدات خود دقیق بوده و نسبت به محیطش آگاه‏تر خواهد شد.

بیان افکار

فعالیت‌های هنری می‌تواند به بیان آزادانه‌ی افکار و مکنونات قلبی كودك کمک کند. ضمن بازی با خمیر و یا نمایش خلاق، کودک، ترس‌ها و نگرانی‌ها، غم و ناراحتی‌های خود را آسان‌تر ابراز می‌کند و به این ترتیب از تنش‌های خود می‌کاهد.

عامل تسکین

اغلب نقاشی‌هایی که از نظر ما بزرگ‌سالان، تكراری و یکنواخت است، می‌تواند برای کودک ناراحت و عصبانی، عامل تسکین‌دهنده باشد.

تکرار موضوع

تکرار موضوع در نقاشی کودک نشانه‌ی آن است که کودک می‌خواهد به دنیایی که برایش آشناتر است پناه ببرد. زیرا بدین ترتیب احساس امنیت بیشتری می‌کند.

فعالیت‌های هنری موجب افزایش آگاهی کودک نسبت به محیط اطرافش می‌گردد، کودک وسایل و مواد هنری را آزمایش می‌کند، بافت اجسام را مورد بررسی قرار می‌دهد، به رنگ و نقش پدیده‏های طبیعی توجه می‌کند و در نتیجه در مشاهدات خود دقیق بوده و نسبت به محیطش آگاه‏تر خواهد شد.

طرح‌های یکنواخت در نقاشی

تکرار طرح‌های یکنواخت در نقاشی‌های کودکان، نشان دهنده کمبودهای عاطفی و اجتماعی آنان است.

تقویت قوه‌ی ابتکار کودک

هنر اگر به درستی آموزش داده شود باعث تقویت قوه‌ی خلاقه و ابتکار کودک می‌گردد. با تشویق کودک به بیان آزادانه‌ی افکار و احساساتش، نه فقط به پرورش قدرت خلاقه او کمک کرده‏ایم، بلکه حس استقلال را نیز در او تقویت نموده‌ایم.

هنر و احساس شخصی

هنر امری است شخصی، در نتیجه یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین نکاتی که باید ضمن فعالیت‌های هنری كودكان به خاطر سپرد، این است که آزادی بیان احساسات و افکار حفظ شود.

کودک باید در انجام فعالیت‌های هنری آزاد باشد، تا بتواند افکار خود را آزادانه بیان کند و مربی باید همواره مشوق او باشد. کودک باید در مورد کاری که انجام می‌دهد، احساس امنیت کامل کند و مطمئن باشد آنچه او خلق می‌کند و روشی که او اتخاذ می‌نماید، کاملاً مورد قبول و تایید مربی قرار خواهد گرفت.

حتی زمانی که نقاشی‌های کودک قابل درک و فهم نیست، نباید او را مورد سرزنش و انتقاد قرار داد. هر چه کودک نسبت به خود و توانایی‌هایش نامطمئن‌تر و بی‌اعتمادتر باشد، در انجام کارهای خود مردد و نیاز به کمک بیشتر مربی خواهد داشت.

اظهار نظرهایی مانند آنچه در زیر ذکر شده است می‌تواند برای کودکان ناموفق، مفید بوده و آن‌ها را دلگرم و علاقه‌مند کند.

برای مثال:

«من از طرز قرار دادن این دو شکل در کنار یکدیگر خیلی خوشم می‌آید.»

«تو چه فکر جالبی داری» و یا «چسباندن آن دو قطعه مقوا به یکدیگر مشکل است، ولی تو توانستی این کار را به خوبی انجام دهی، تو باید به خودت افتخار کنی»

جملاتی مانند: «تصویری که تو کشیده‏ای» و یا «عقیده و فکری که تو داری»، نشان می‌دهد که کودک را پذیرفته‌ایم.

این پذیرش، مهم‌ترین عامل برای ایجاد رابطه‌ی مناسب متقابل میان مربی و کودک است و کودک نسبت به خود اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کند.

اهمیت هنر در آموزش مفاهیم و مطالب علمی نیز روشن و واضح است. زیرا کودک ضمن ترسیم آموخته‏های جدید، مجبور می‌شود بر آنچه فرا گرفته، مروری داشته باشد و به جزئیات، توجه خاص بنماید که این موضوع، خود به یادگیری بیشتر کودک کمک خواهد کرد.

مثلاً پس از اجرای واحد کار، اگر فعالیت هنری در رابطه با موضوع واحد کار باشد، کودک سعی خواهد کرد آنچه فرا گرفته را به خاطر آورده و درباره‌ی آن فکر کند.