تبیان، دستیار زندگی
زبان یکی از بهترین ابزار شیطان در گمراه کردن انسان است. چرا که عضوی است که استفاده از آن در نهایت سهولت و مجال آن بی حد و نهایت است و سرکشی آن از سایر اعضاء بیشتر است. پس مراقبت و محافظت از آن بر هر کس واجب و لازم است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

قرص مقابله با آفات زبان

زبان


زبان از بزرگترین نعمتهاى الهى است، زیرا به وسیله زبان است كه انسان از سایر حیوانات مشخص مى‏شود، زبان بالاترین حواس است؛ زیرا چشم غیر از رنگها و شكلها را تشخیص نمى‏دهد، و گوش جز صداها را نمى‏شنود، و دست به غیر از اجسام دسترسى ندارد، و همین طور سایر اعضاى بدن، امّا میدان عمل زبان وسیع است، هیچ محدوده‏اى ندارد و میدان عملش بى‏پایان است.


مرد اعرابی حضور پیغمبر اسلام صلی الله علیه آمد و گفت: مگر نه این است که تو از جهت والدین از همه ما بهتر و از جهت اولاد از همه ما شریفتری؟ در ایام جاهلیت بر ما مقدم بودی و هم اکنون در اسلام رئیس ما هستی؟ رسول اکرم از این سخنان تملّق آمیز خشمگین شد و به مرد اعرابی فرمود: زبانت در پشت چند حجاب قرار دارد؟ جواب داد: دو حجاب یکی لبها و دیگری دندانها. فرمود : هیچ یک از این دو مانع نتوانست حدّت زبان تو را از ما بگرداند سپس فرمود: تحقیقاً بین تمام آنچه که در دنیا به فردی اعطا شده است هیچ چیز برای آخرت او زیان‌بار‌تر از طلاقت زبان و نفوذ کلام نیست. برای آنکه مرد را ساکت کند و به آن صحنه ناراحت کننده خاتمه دهد به علی علیه السلام فرمود: برخیز و زبانش را قطع کن آن حضرت حرکت کرد چند درهمی به وی داد و خاموشش ساخت.

سخن آن حضرت به قدری شدید و تکان دهنده بود که حضار تصور کردند علی علیه السلام زبان او را قطع خواهد کرد ولی پیشوای اسلام با اداء این جمله تند از طرفی مراتب ناراحتی و عدم رضایت خود را از گفته‌های او آشکار نمود و از طرف دیگر به همه حضار فهماند که تملّق و چاپلوسی از عیوب بزرگ اخلاقی است. حضرت صادق علیه السلام فرمود: « هر كه با مسلمانان به دورو و دو زبان برخورد كند، روز قیامت بیاید در حالى كه براى او دو زبان از آتش باشد.» مقصود كسانى هستند كه براى جلب نفع دنیوى نزد هر كس مطابق تمایلات او سخن گویند و به اصطلاح معروف نان را به نرخ روز خورند، و این كار باعث حقیقت‏پوشى‏ها و حق‏كشیهاى زیادى گردد و بقول علامه مجلسى (ره) و دیگران این عین نفاق است. (أصول الكافی / ترجمه مصطفوى/ ج‏4/42 )

زبان یکی از بهترین ابزار شیطان در گمراه کردن انسان است. چرا که عضوی است که استفاده از آن در نهایت سهولت و مجال آن بی حد و نهایت است و سرکشی آن از سایر اعضاء بیشتر است. پس مراقبت و محافظت از آن بر هر کس واجب و لازم است

زبانی عضوی کوچک اما بزرگ

زبان از بزرگترین نعمتهاى الهى است، زیرا به وسیله زبان است كه انسان از سایر حیوانات مشخص مى‏شود، زبان بالاترین حواس است؛ زیرا چشم غیر از رنگها و شكلها را تشخیص نمى‏دهد، و گوش جز صداها را نمى‏شنود، و دست به غیر از اجسام دسترسى ندارد، و همین طور سایر اعضاى بدن، امّا میدان عمل زبان وسیع است، هیچ محدوده‏اى ندارد و میدان عملش بى‏پایان است، بنا بر این در راه خیر دامنه عمل زبان گسترده، و در راه شر نیز میدان عملش باز است، بنا بر این هر كس قید را از زبانش بردارد به پرتگاه هلاكت كشانده مى‏شود و سرانجام به جهنّم سقوط مى‏كند، و هیچ چیز باعث افتادن مردم روى بینى‏هایشان در آتش جهنم نمى‏شود، مگر نتایج و فراورده‏هاى زبانشان، و از دست زبان نجات نمى‏یابند مگر اینكه آن را مقید به قید شریعت كرده و آزاد نگذارند جز در مواردى كه براى دنیا و آخرت سودمند باشد، زیرا پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر كه خاموشى اختیار كرد، نجات یافت. زبان عضوی کوچک اما دارای نقشی بزرگ و قابل توجه است. على بن الحسین علیهما السّلام فرمود: در هر بامداد زبان آدمیزاد بر تمام اعضائش مشرف شود و گوید: چگونه هستید؟ گویند: اگر تو ما را رها كنى خوبیم و میگویند: خدا را خدا را نسبت به ما بیاد آور و سوگندش دهند و گویند ما به سبب تو ثواب و عقاب بینیم. (همان/ ج‏3/ 177 )

زبانت را نگه دار

زبان یکی از بهترین ابزار شیطان در گمراه کردن انسان است. چرا که عضوی است که استفاده از آن در نهایت سهولت و مجال آن بی حد و نهایت است و سرکشی آن از سایر اعضاء بیشتر است. پس مراقبت و محافظت از آن بر هر کس واجب و لازم است.

على علیه السّلام فرمود: همه نیكى‏ها در سه خصلت جمع شده‏اند. سكوت، سخن و نظر . هر سخنى كه در آن ذكرى نباشد لغو است، هر سكوتى كه در آن تفكر نباشد غفلت است و هر نظرى كه در آن عبرت نباشد بیهوده است

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: نجات مۆمن در نگهدارى زبان خود اوست.(پاداش نیكیها و كیفر گناهان/ ص 461) حارث گفت: از امیر المۆمنین(علیه السلام) شنیدم كه فرمود: هیچ چیزى به زندانى شدن طولانى، سزاوارتر از زبان نیست. (هر چه كمتر سخن گویى كمتر گناه كنى) (الخصال / ترجمه جعفرى /ج‏1/ 29  )  بسا نگاهى كه افسوس آرد و بسا سخنى كه نعمت برد، هر كه بر زبانش مسلط است (و سخن بجا گوید) قومش او را فرمانده خود كنند، مرد بپا بلغزد و بهبود شود و زبانش لغزش كند و سرش بریده شود. (گنجینه معارف شیعه إمامیه / ترجمه كتاب كنز الفوائد و التعجب /  ج‏2  ) على علیه السّلام فرمود: همه نیكى‏ها در سه خصلت جمع شده‏اند. سكوت، سخن و نظر . هر سخنى كه در آن ذكرى نباشد لغو است، هر سكوتى كه در آن تفكر نباشد غفلت است و هر نظرى كه در آن عبرت نباشد بیهوده است. رسول اكرم صلى اللَّه علیه و آله فرمود: زبانت را نگهدار، كه آن براى تو صدقه هست و بعد فرمود: بنده‏اى به حقیقت ایمان نمى‏رسد مگر اینكه زبانش را نگهدارد و  على علیه السّلام فرمود: هر كس زبانش را نگهدارد خداوند عیبش را مى‏پوشاند. (مشكاة الأنوار / ترجمه عطاردى/  166  )

شیوه كن گفتار نیكو را كزان محفوظ گردى‏

چون زبان‏ معتاد گردد هر چه آموزند وى را

میتراود از زبانت آنچه یادش مى‏دهى‏

زشت باشد یا نكو بنگر چه آموزى تو وى را

خاموشی ضد مفاسد زبان

ضد آفات زبان و مفاسد آن صمت و خاموشی است و کسی را خلاصی از آفات زبان جز به آن نیست. از این جهت است که سید رسل فرمودند: هر که خاموشی را شعار خود ساخت نجات یافت. أمیر مۆمنان علیهم السّلام فرمود: هیچ چیز براى محفوظ بودن بهتر از سكوت نیست. (بحار الأنوار- ترجمه جلد 67 و 68 / ترجمه موسوى همدانى/ ج‏2/ 278)

راز دل خویش اگر پوشى به‏

و ز گفتن بى‏فائده خاموشى به‏

هرچند سخن‏هاى تو چون در باشد

گر جوهر فضل خویش نفروشى به‏

مریم پناهنده                    

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان


منابع:

1)معراج السعادة/ ملا احمدنراقی

2) داستان های تربیتی / لطیف راشدی

3) دیوان امیر المومنین علیه السلام/ میبدی ،زمانی

4)بحار الأنوار- ترجمه جلد 67 و 68 / ترجمه موسوى همدانى/ ج‏2

5)مشكاة الأنوار / ترجمه عطاردى

6) گنجینه معارف شیعه إمامیه / ترجمه كتاب كنز الفوائد و التعجب /  ج‏2

7) الخصال / ترجمه جعفرى /ج‏1

8)پاداش نیكیها و كیفر گناهان

9)أصول الكافی / ترجمه مصطفوى/ ج‏4

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.