چگونه فرزندانمان را از بیماری قلبی و سکته مغزی محافظت کنیم؟

بیماری قلبی  و سکته مغزی  به ترتیب کشنده های شماره 2 و 3 و عامل عمده معلولیت در بسیاری از نقاط جهان به شمار می آیند. این گونه بیماری ها، در صورت دگرگون نشدن عادات زیست بزرگسالان و خردسالان، مشکل عظیم تری برای نسل های بعد فراهم خواهند آورد.

چگونه می توانیم به کودکانمان کمک کنیم؟

شما، به عنوان پدر و مادر می توانید چه در حال و چه در آینده در تندرستی فرزندتان نقش داشته باشید. نخست آن که با توجه به موارد زیر، شیوه زندگی سالم را سرمشق خود قرار دهید:

- غذاهایی مصرف کنید که چربی اشباع شده و کلسترول کمی دارند.

- به فعالیت های منظم جسمی بپردازید.

- پرفشاری خود را مهار کنید.

- از  استعمال دخانیات  خودداری ورزید.

در ضمن می توانید با عنایت به عوامل خطر آفرینی که تغییر یافتنی اند به کمک بچه ها شتافته، از ابتلای آنان به بیماری قلبی و سکته مغزی جلوگیری کنید. برخی از عوامل یاد شده در دوران کودکی آغاز می شوند و معمولاً تغییر عادت در خردسالی آسان تر از بزرگسالی است.

کدام یک از عوامل خطرساز مؤثر در بروز بیماری قلبی و سکته مغزی در کودکانمان را می توانیم تغییر دهیم؟

شما نمی توانید برخی از عوامل خطرآفرین بروز حمله قلبی و سکته مغزی همچون سن، جنس، نژاد، پیشینه پزشکی خانوادگی و حمله قلبی یا سکته مغزی و قلبی پیشین را مهار کنید، ولی قادرید عوامل زیر را مهار، درمان و از آنها پیشگیری کنید.

مصرف سیگار و دود توتون

سیگارکـِشی کودکان و نوجوانان آمریکایی مشکل عمده بهداشت عمومی شمرده می شود. 75 درصد علل بروز بیماری رگ های تاجی (اکلیلی) نوجوانان، ممکن است استعمال دخانیات باشد. مردم هرچه زودتر سیگار به لب بگیرند، در آینده خطر بیشتری آنان را تهدید می کند.

کودکان (مخصوصاً شیرخواران) پدر و مادر سیگاری بیشتر از دیگران به بیماری های ریوی مانند التهاب نایژه ها و ذات الریه دچار می شوند و احتمالاً به دشواری تنفسی (آسم) گرفتار می گردند. از آنجا که سرفه کردن و انتشار میکرب توسط پدران و مادران سیگاری بیشتر است، از همین روی احتمال ابتلای بچه های آنان به امراض مربوط به سینه افزون تر است.بنابراین:

- با سیگار نکشیدن، سرمشق خوبی برای فرزندانتان باشید.

- اگر هم سیگار می کشید، دور و بر آنها نمانید.

- برای ترک سیگار، به خاطر خود یا فرزندانتان، از دیگران یاری بجویید.

- به محض این که دست از سیگار بر می دارید، خطر بیماری قلبی و سکته مغزی تان کاهش می یابد. این خطر، به موقع خود، تقریباً همان قدر می شود که گویی اصلاً لب به سیگار نزده اید.

بی حرکتی جسمی

سالم نگه داشتن بچه ها کمک می کند که شما وزن، کلسترول خون، مرض قند و چاقی آنان را مهار کنید. در ضمن این عمل در کاستن از میزان فشارخون و خطر سکته مغزی مؤثر است.

چنانچه فرزندتان اضافه وزن دارد:

- وی را تشویق کنید به آن گونه حرکات جسمی دست زند که پزشک خانوادگی تان توصیه می کند.

- اگر تحرکی نداشته، وادارش کنید شروع کارش با 10 دقیقه باشد و سپس اضافه شود.

- از ساعات بی تحرکی اش، مانند زمانی که صرف تماشای تلویزیون می کند، کم کنید.

کلسترول بیش از اندازه

کلسترول، ماده ای نرم و شبیه چربی است که در خون و یاخته های (سلول های) بدن یافت می شود. بیشترین قسمت کلسترول در بسته پروتئینی موسوم به لیپوپروتئین با فشردگی اندک (ال دی ال) حمل می شود. مقدار زیاد از حد کلسترول بد (زیان بار) در دیواره های شریان ته نشین شده، سبب افزایش انباشت پلاک می گردد و خطر بروز بیماری و حمله قلبی را می افزاید. لیپوپروتئین با فشردگی زیاد (اچ دی ال) به کلسترول «خوب یا مفید» معروف است که مقادیر زیاد آن، خطر مرض و حمله قلبی را می کاهد. بر اثر آن کلسترول مازاد به کبد برگشته، از بدن دفع می شود.

- ذکر نکته ای درباره بچه های 2 ساله و بیشتر ضروری است و آن این که باید مقدار چربی اشباع شده اینان را محدود سازیم تا مجموع کالری شان بین 7 بین 10 درصد باشد و مقدار کلسترولشان به کمتر از 300 میلی گرم برسد.

- در صورتی که حمله قلبی یا درمان بیماری رگ های تغذیه کننده قلب پیش از سن 55 سالگی در خانواده شما سابقه داشته است، نسبت به آزمایش کلسترول خون فرزندتان اقدام کنید.

چاقی و اضافه وزن

اگر فرزند شما بیش از حد چاق است، پزشک می تواند ضمن تنظیم برنامه غذایی (رژیم غذایی) به تدریج وزن طبیعی را به او برگرداند. بهتر این است که از مقدار غذای مصرفی وی کاسته، فعالیت جسمانی اش را خواه پسر باشد، یا دختر، افزایش دهید.

مطمئن شوید که هر نوع تغییرات غذایی به تدریج صورت گیرد، نه یکباره. باید دانست که قطع مواد غذایی ضروری، به بچه لطمه می زند. بنابراین دگرگوهایی که در برنامه غذایی اش انجام می پذیرد، باید با نظر پزشک باشد.

همچنین بهتر این است که:

- در غذا خوردن، تعادل رعایت شود، نه این که برنامه غذایی محدودی تنظیم گردد.

- نه افزایش، بلکه کاهش وزن را مد نظر قرار دهید.

- تا سر حد امکان، پشتیبان و مشوق کودکتان باشید.

فشارخون زیاد

فشارخون زیاد که به آن پرفشاری خون هم گفته می شود باعث می گردد که قلب بیش از حد معمول کار کند. این مسئله مربوط به تنیدگی، عصبیت یا بیش فعال (فزون کاری) فرد نیست. امکان دارد فرزند شما در عین آرامش و آسوده خاطری، فشارخونی هم باشد. در صورتی که عضوی از بدن خوب کار نکند، ممکن است چنین عارضه ای رخ بنماید. کودکان شیرخوار هم از این قاعده مستثنی نیستند.

وجود امراض کلیوی یا پدید آمدن توده ای در غده فوق کلیوی، ممکن است به پرفشاری خون بینجامد. چه بسا این عارضه به کسانی هم روی آورد که عضوی از بدنشان خوب کار نکند. به طور معمول اندازه فشارخون بچه های فربه بیشتر از دیگران است. فشارخون داشتن ممکن است ارثی هم باشد، به این ترتیب که پدر یا مادر فشارخونی، فرزند را به این بیماری دچار سازد.

در بچه های مبتلا به پرفشاری، قاعدتاً نشانه هایی از این بابت نیست. آنها ظاهراً خوب و تندرست به نظر می آیند، در حالی که احتمال دارد فشارخونی بوده، و خود بی خبر باشند.بنابراین لازم است:

- هر سال فشارخون فرزندتان توسط پزشک، مربی بهداشت مدرسه یا در مرکز بهداشت محل اندازه گیری شود.

مرض قند (دیابت) شیرین

منظور از بیماری قند شیرین ( دیابت ) این است که بدن هورمون انسولین تولید نکرده، یا به آن واکنش نشان نمی دهد. شمار عوامل این مرض در خردسالان و بزرگسالان رو به فزونی است. بدن به انسولین نیاز دارد تا مواد قندی، نشاسته ای و غیره را به نیرو(انرژی) تبدیل کند. مقدار گلوکز (قندخون) مبتلایان به مرض قند به طرز نابهنجاری فراوان است که اگر درمان نشود، به بیماری های حادی مانند امراض رگی و قلبی منتهی می گردد.

یکی از دلایل این است که بیماری مورد بحث بر مقدار کلسترول و تری گلیسیرید اثر می گذارد و همین طور رگ ها را مبتلا می سازد.

در صورتی که کودکتان مرض قند داشت:

- از طریق آزمایش های مرتب پزشکی به مهار آن کمک کنید.

- برای همکاری با پزشک، عادات غذایی کودک را اصلاح کنید، وزنش را متعادل نگه دارید و او را مرتباً به ورزش وا دارید.

- نظر پزشک را درباره مصرف داروهایش جویا شوید.

ماهنامه پیوند

لینک ها

بیماری های شایع دوران کودکی ( مجموعه مقالات)

کتاب های « روان شناسی » ، « خانواده » و « متفرقه » در فروشگاه اینترنتی تبیان