لطفا لایی نکشید
«رانندگی كردن یعنی این. این كسانی كه مثل لاك‌پشت پشت‌سر هم توی خیابون‌ها حركت می‌كنن كه در اصل رانندگی كردن بلند نیستن. رانندگی یعنی این كه بتونی تو خیابون و اتوبان از بین ماشین‌ها رد بشی بدون این كه تصادف كنی و دلت بلرزه.»
شاید این جملات و مواردی از این دست را زیاد شنیده باشید، بخصوص از زبان جوانانی كه فكر می‌كنند فقط خودشان راننده هستند و تمام كسانی را كه با رعایت قوانین رانندگی می‌كنند، ترسو می‌دانند.
خیلیها فكر می‌كنند رانندگی‌شان حرف ندارد. برای همین اگر كوچك‌ترین ایرادی از آنها بگیرید یا حتی پیشنهادی به آنها بدهید، حتما ناراحت می‌شوند و اخم‌هایشان در هم فرومی‌رود.
البته شاید بعضی‌ها واقعا رانندگانی حرفه‌ای باشند كه كمتر كسی بتواند با آنها رقابت كند، اما این راننده‌های باتجربه اغلب می‌دانند رانندگی یعنی جاده و همراهی با سایر اتومبیل‌ها.
این گروه از رانندگان معمولا آنقدر تبحر و مهارت دارند كه با لجبازی و یكدندگی خودشان را به خطر نیندازند، اما بعضی جوان‌ها به محض این كه یك سال از گرفتن گواهینامه رانندگی‌شان می‌گذرد (البته خیلیها حتی منتظر این یك سال هم نمی‌شوند) فكر می‌كنند حالا دیگر استاد شده‌اند و می‌توانند در تمام جاده‌ها رانندگی كنند. غافل از این كه آنها هنوز جاده را نشناخته‌اند و رانندگی را آن طور كه باید و شاید مزه‌مزه نكرده‌اند.
همه ما وقتی در خیابان‌های شهر تردد می‌كنیم، چنین افرادی را می‌بینیم؛ كسانی كه هنگام رانندگی، انواع و اقسام رفتارها و حركات پرخطر را اجرا می‌كنند و توجهی به خطرات و دردسرهای آن ندارند؛ خطراتی كه هم خود راننده را تهدید می‌كند و هم سایر شهروندان را.
دكتر حسین ابراهیمی مقدم، روان‌شناس، با اشاره به این كه عوامل مختلفی موجب بروز چنین رفتارهایی می‌شود، می‌گوید: اشخاص مختلفی به علل متفاوت، هنگام رانندگی در كوچه و خیابان رفتارهایی پرخطر و همراه با ریسك از خودشان نشان می‌دهند. گروهی از افراد تمایل دارند اعمالی را انجام دهند كه همراه با هیجان زیاد است، پس این افراد (هیجان‌خواه بالا) یكی از گروه‌هایی هستند كه ممكن است با سرعت بسیار زیاد و همراه با حركات خطرناك رانندگی كنند.
مسئولان باید اماكن ورزشی و تفریحی مناسبی برای جوانان فراهم كنند تا آنها بتوانند در امنیت و سلامت، هیجانات و انرژی خود را تخلیه كنند. در حالی كه این روزها مكان‌هایی مانند شهربازی‌ها آن طور كه باید و شاید ایمن نیست و متأسفانه هر از گاهی خبری ناخوشایند در این مورد می‌شنویم
البته در مقابل، كسانی كه سطح هیجان‌خواهی پایین‌تری دارند، معمولا در زندگی‌شان به دنبال آرامش هستند. این افراد حتی زمانی كه برای سفری به خارج از شهر برنامه‌ریزی می‌كنند، ترجیح می‌دهند در مكانی آرام و به دور از هیاهو مشغول استراحت شوند. در حالی كه انسان‌هایی با سطح هیجان‌خواهی بالا اغلب مكان‌هایی را انتخاب می‌كنند كه هیجان زیادی داشته باشد.
بنابراین در صورتی كه این افراد منبع مناسبی برای تخلیه انرژی و هیجانشان پیدا نكنند، حتی ممكن است اتوبان‌های شهر را با پیست رالی اشتباه بگیرند و با رانندگی‌های پرخطر، هیجانشان را تخلیه كنند.
اما دسته دوم؛ بیش‌فعالی بزرگسالی نیز مشكل دیگری است كه می‌تواند عده‌ای را به این سمت سوق دهد. این افراد معمولا در دوران كودكی هم رفتارهای بیش‌فعالانه‌ای مانند آرام و قرار نداشتن از خودشان نشان داده‌اند، اما در صورتی كه این مشكل در دوران بزرگسالی درمان نشده باشد، ممكن است موجب رانندگی كردن پرخطر این گروه از افراد شود.دسته بعد كسانی هستند كه از تیپ شخصیتی «الف» برخوردارند. این گروه معمولا در حال اضطرار هستند، می‌خواهند چند كار مختلف را همزمان انجام دهند، طاقت و تحمل ترافیك را ندارند و نمی‌توانند پشت ماشینی كه به آرامی در حال حركت است با صبر و شكیبایی رانندگی كنند. لذا این افراد هم ممكن است چنین رفتارهایی داشته باشند.
اینها فرهنگ رانندگی ندارند
خیلی از افراد به دلایلی كه گفته شد هنگام رانندگی در خیابان‌ها و اتوبان‌ها بدون توجه به قوانین، پشت فرمان اتومبیل‌شان می‌نشینند و هر طور كه دوست داشتند رانندگی می‌كنند، اما به واقع عوامل متعددی منجر می‌شود این اشخاص به رانندگی‌های همراه با خطر تمایل داشته باشند كه آشنایی نداشتن با فرهنگ صحیح رانندگی نیز یكی از این موارد است.
گروهی از افراد كه چنین رفتارهایی از خود نشان می‌دهند، كسانی هستند كه با فرهنگ صحیح رانندگی آشنایی ندارند. البته نباید فراموش كنیم در این مورد حتما موضوعات تربیتی و آموزشی می‌تواند تاثیر داشته باشد.
چنین افرادی معمولا تصور می‌كنند اگر هنگام رانندگی رفتارهایی نادرست و همراه با خطر از خودشان نشان دهند، كاری مهم انجام داده‌اند و از نظر خودشان این نوع رانندگی شاهكاری مثال‌زدنی است.
در این گروه، كسانی هم هستند كه هوشیاری مناسبی ندارند، استفاده از مواد مخدر یا محرك از جمله مواردی است كه احتمال بروز چنین رفتارهای پرخطری را ایجاد كرده و آن را افزایش می‌دهد.
البته موضوع به همین شاهكارها هم ختم نمی‌شود. خیلی از جوانان باور دارند فقط خودشان راننده هستند. این گروه معمولا در مورد رانندگی افراد دیگر با تحقیر صحبت می‌كنند و هنگام رانندگی خیلی حوصله صبر كردن و در یك خط ماندن را ندارند.
كسانی كه سطح هیجان‌خواهی پایین‌تری دارند، معمولا در زندگی‌شان به دنبال آرامش هستند. این افراد حتی زمانی كه برای سفری به خارج از شهر برنامه‌ریزی می‌كنند، ترجیح می‌دهند در مكانی آرام و به دور از هیاهو مشغول استراحت شوند. در حالی كه انسان‌هایی با سطح هیجان‌خواهی بالا اغلب مكان‌هایی را انتخاب می‌كنند كه هیجان زیادی داشته باشد
این گروه احساس می‌كنند یا ادعا دارند از همه بهتر می‌توانند رانندگی كنند و بیش از بقیه در این زمینه مهارت دارند. آنها معمولا از نحوه رانندگی سایر راننده‌ها خسته می‌شوند و با خودشان فكر می‌كنند هیچ كس مثل آنها نیست.
سامان هم چنین طرز فكری دارد و تصورش این است كه او بهتر از بقیه رانندگی می‌كند. برای همین اگر قرار باشد هنگام رانندگی پشت ماشین دیگری منتظر بماند، برایش خیلی افت خواهد داشت و به قول خودش دیگر نمی‌تواند سرش را جلوی دوستانش بلند كند. البته شاید این گروه هنگام رانندگی به نسبت دیگران سریع‌تر عمل كند و چابك‌تر باشد، ولی ممكن است با یك لحظه غفلت، هم برای خودشان و هم برای دیگران خطرساز شوند.
جوانان، خسارت بیشتری به بارمی‌آورند
افراد مختلف به دلایل متفاوتی تمایل دارند رفتارهایی پرخطر و همراه با ریسك ازخودشان نشان دهند، اما در این میان بعضی عوامل محیطی و ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری نیز می‌تواند موجب بروز چنین رفتارهایی شود.
به طور معمول میزان هیجان‌خواهی افراد جوان در مقایسه با میانسالان و سالمندان بیشتر است و این موضوع میان آقایان نیز بیشتر از خانم‌ها مشاهده می‌شود.
شاید به همین دلیل است كه در بعضی كشورهای غربی، هزینه بیمه اتومبیل به عوامل متعددی از جمله سن راننده بستگی پیدا می‌كند. به این معنا كه در آن كشورها، رانندگان جوان باید مبلغ بیشتری برای بیمه كردن اتومبیل‌شان بپردازند.
جوان، خانواده و دولت همه باید به فكر باشند
چه بخواهیم و چه نخواهیم این روزها افراد زیادی در جامعه وجود دارند كه با حرکات پرخطر و انجام رفتارهای نادرست هنگام رانندگی، سلامت خود و دیگران را به خطر می‌اندازند، اما معمولا پس از رویارویی با این اشخاص همه به این فكر می‌افتند كه چه كار باید كرد و چطور می‌توان مانع این كارها شد. عده‌ای توصیه می‌كنند جوانان بیشتر به كارهایی مانند ورزش روی بیاورند تا هیجان و انرژی‌شان به درستی تخلیه شود، گروهی معتقدند خانواده آنها كوتاهی كرده و فرزندان‌شان را به درستی تربیت نكرده‌اند.
دولت نقش مهم و موثری در این زمینه دارد، مسئولان باید اماكن ورزشی و تفریحی مناسبی برای جوانان فراهم كنند تا آنها بتوانند در امنیت و سلامت، هیجانات و انرژی خود را تخلیه كنند. در حالی كه این روزها مكان‌هایی مانند شهربازی‌ها آن طور كه باید و شاید ایمن نیست و متأسفانه هر از گاهی خبری ناخوشایند در این مورد می‌شنویم.
علاوه بر این، هزینه حضور در اماكن ورزشی كه می‌تواند انرژی جوانان را به درستی تخلیه كند نیز اغلب بسیار زیاد است، به طوری كه حتی افراد طبقه متوسط جامعه هم در بعضی شرایط قادر به استفاده مداوم از این امكانات نیستند. بنابراین برای حل چنین مشكلاتی، در درجه اول باید به فكر فراهم كردن امكانات زیربنایی باشیم.
ساختار فرهنگی و خانوادگی نیز موضوعی است كه در این مورد تاثیر زیادی خواهد داشت. به عنوان نمونه در مكان‌هایی كه شلوغ كردن، سر و صدا كردن و فریاد زدن می‌تواند بدون آسیب رساندن به دیگران منجر به تخلیه انرژی شود، اغلب می‌بینیم خانواده‌ها مانع از انجام این كار می‌شوند و اجازه نمی‌دهند فرزندان با بازی و تفریح هیجانشان را تخلیه كنند.
متأسفانه برخی خانواده‌ها فریاد زدن، بازی كردن، دویدن و شلوغ كردن را رفتارهایی نادرست تلقی می‌كنند، در حالی كه همین كارهای بظاهر ساده اگر در مكانی مناسب و بدون آزار دیگران انجام شود، یكی از شیوه‌های مناسب برای تخلیه هیجان و انرژی است.
البته جوانان هم نباید بیكار بنشینند و وظایف را به دوش دولت و خانواده بیندازند؛ انجام ورزش‌هایی مانند دو كه هزینه چندانی هم ندارد می‌تواند تا حد زیادی به این افراد كمك كند.
فرآوری: نسرین صفری بخش اجتماعی تبیان
منابع: برگرفته از دو مطلب جام جم آنلاین
مقالات مرتبط :
