پیشرفت علمی در سایه خودباوری

در دنیای امروز پشتوانه قدرت کشورها، متفکران و اندیشه‌وران هستند. هر کشوری که سریع تر به یافته های بنیادین علمی دست یابد و آن را در جهت رشد تکنولوژی به کار گیرد، میتواند زودتر به شاخص های توسعه برسد. در دنیای پیچیده و پیشرفته امروزی، تداوم حیات و بالندگی هر کشوری منوط به پیشرفت و استقلال علمی، تحقیقاتی، پژوهشی و فناوری آن می باشد.

جنبش نرم افزاری و تولید علم در ایران محصول دو رکن اصلی خودباوری و امید به آینده است. این دو اصل بنیادین از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، مبنا و و پایه جرکت علمی و پیشرفت ملت ایران قرار گرفت و برغم همه دشواری ها و کارشکنی ها و اعمال تحریم های بیجای دشمنان، ملت ایران نه تنها از ادامه مسیر مایوس نشد و به حرکت رو به جلو خود ادامه داد، بلکه توانست به موفقیت ها، دست آوردها و پیشرفت های زیادی در زمینه های علمی و تکنولوژیکی دست یابد.

کسب موفقیت در علوم پیشرفته پزشکی همچون تکثیر سلول های بنیادی، انرژی هسته‌ای، نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، شبیه سازی ژنتیک، علوم هوا و فضا و پرتاپ ماهواری، تولید داروهای حساس برای درمان بیماری های خاص و اجرای طرح های تحقیقاتی در زمینه های مختلف مهندسی ژنتیک در عرصه تولیدات کشاورزی و شیلات، از جمله دست آوردهای علمی وتحقیقاتی ایران در سال های اخیر به شمار می روند.

یکی از برنامه های سند راهبرد توسعه فناوری نانو، ارزیابی راهبردی جایگاه بین المللی کشور در سه حوزه علم، فناوری و صنعت نانو است. برای این منظور شاخص های متعددی در پنج دسته کلی سرمایه انسانی، تولید علم، تولید فناوری، صنعت و بازار نانو معرفی می شوند.

بر اساس ارزیابی صورت گرفته تا پایان سال 2011 میلادی، 2988 مقاله ISI توسط محققان ایرانی در زمینه فناوری نانو منتشر شده است که رشد 48% نسبت به سال گذشته را نشان می دهد و در کل جایگاه ایران در زمینه تولید مقالات ISI را به رتبه 12ام دنیا رسانده است.

جالب است بدانید حدود 43 درصد از کل اختراعات ایران در سال 2011 میلادی مربوط به فناوری نانو بوده است. تعداد اختراعات منتشر شده (Publication) ایران در فناوری نانو در سال 2011  به 26 مورد رسید که از این تعداد 25 مورد در دفتر ثبت پتنت آمریکا (USPTO)  و یک مورد هم در اروپا (EPO) منتشر شدند.

ایران با توجه به جایگاه ویژه انرژی هسته ای و محدودیت منابع فسیلی در آینده، استفاده از این انرژی پاک را در اولویت برنامه ای خود قرار داده است. رآکتور تحقیقاتی هسته ای اراک از نوع آب سنگین و با قدرت 40 مگاوات که توسط متخصصان ایرانی به اجرا در آمد یکی از این نمونه هاست. ساخت چنین تاسیساتی در ایران می تواند راه را برای ایجاد سایر نیروگاه های آب سنگین در آینده فراهم کندو با ساخت این رآکتور ایران به جمع 9 کشور دارای تکنولوژی تولید آب سنگین پیوسته است. به گفته پژوهشکده علوم هسته ای با تلاش مختصصان اکنون نیاز ایران به رادیو داروی ید که در مداوای سرطان و بیماری های تیروییدی کاربرد دارد برطرف شده است.

ایران در زمینه علوم پزشکی نیز دستاوردهای مهمی داشته است. پس از پیروزی انقلاب، حرکت بزرگی در بخش سلامت ایجاد شد. از جمله این حرکت ها ارتقای شاخص های سلامت مادران و اطفال و افزایش امید به زندگی است. برای مثال شاخص پوشش واکسیناسیون اطفال زیر 5 سال در ایران از حدود 29 درصد در سال 1983 به بیش از 98 درصد در سال 2007 رسیده و لذا بسیاری از بیماری های عفونی و مسری از طریق اجرای واکسیناسیون در اطفال ریشه کن شده و کشور را در سطح استانداردهای جهانی قرار داده است.

هم اکنون 95 درصد داروهای مورد نیاز در داخل کشور تولید می شود همچنین ایران هر سال 50 داروی جدید وارد بازار می کند. به عنوان نمونه داروی سینووکس برای درمان بیماری ام.اس. که تولید آن در جهان انحصاری بوده و در این زمینه ایران به عنوان دومین تولید کننده این دارو در جهان شناخته شده است.

هم اکنون در ایران نزدیک به 100 مرکز تحقیقاتی در تولید سلول های بنیادی، سلول های کبدی، تولید غضروف، مداوای سرطان و درمان ناهنجاری های استخوان فعال هستند. پژوهشکده رویان نیز به عنوان مرکزی علمی و شناخته شده در جهان در تولید علم و تکنولوژی های کمک کننده باروری، سلول های بنیادی جنینی، ترمیم چشم، تولید نای مصنوعی و... دست آورهای مهمی را به دست آورده است. تلاش های محققان موسسه رویان، ایران را در ردیف 10 کشور برتر دنیای در زمینه سلول های بنیادی قرار داده است. سالانه هزاران بیمار خارجی برای مداواری بیماری هایی مانند ناباروری، بیماری های دهان و دندان و انواع جراحی ها به ایران سفر می کنند. خوشبختانه ایران در زمینه جراحی و پیوند قلب و ریه پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته است. سالانه 15000 عمل قلب در کشور انجام می شود که ایران را در این خصوص جزو 10 کشور برتر جهان قرار داده است. همچنین رتبه ایران در زمینه پیوند اعضای بدن در جهان تک رقمی است. امروزه بیش از 80 مرکز پیوند اعضا چون قلب، کلیه، کبد، مغز استخوان، ریه و غیره در ایران فعال هستند.

ایران اسلامی با توان و تجربه قابل توجهی که در زمینه های علمی کسب کرده، شاهد پیشرفت های قابل ملاحظه ای در این زمینه بوده است. تعداد مراکز آموزش عالی کشور از 223 مرکز در قبل از انقلاب به بیش از 1500 مرکز رسیده است. یعنی حدودا هفت برابر شده است. همچنین تعداد دانشجویان دکترا از حدود 17 هزار تن در اوایل انقلاب به بیش از 120 هزار تن افزایش یافته است. آمار دانشجویان در دانشگاه های سراسر ایران در مفاطغ مختلف بیش از سه میبیون و سیصد هزار دانشجوست که در مقایسه با قبل از انقلاب حدود 30 برابر شده است.

همچنین هر روز شاهد نوآوری و خلاقیت های جوانان و پژوهشگران ایرانی در رشته های مختلف علمی هستیم و امروزه نخبگان ایرانی رقبای جدی کشورهای بزرگ و مطرح جهان در المپیادهای علمی بین المللی مانند ریاضی، فیزیک، شیمی، نجوم و.... هستند. جوانان ایرانی 2 بار مفابم اول جهانی در المپیاد شیمی در سال های 1374 و 1375 و یک بار مقام اول در المپیاد ریاضی در سال 1377 و نیز مقام دوم جهانی المپیاد فیزیک در سال 1378 و مقام دوم المپیاد شیمی در سال 1380 را کسب کرده اند.

امام خمینی(ره) با نفی هرگونه خودباختگی، بر خودباوری و اعتماد به نفس تأکید کرده و می فرمودند: "وقتی یک ملت مطلبی را باور کرد که می تواند انجام بدهد، انجام خواهد داد. اساس باور این دو مطلب است، باور ضعف و سستی و ناتوانی و باور قدرت و توانایی. اگر ملت این باور را داشته باشد که ما می توانیم در مقابل قدرتهای بزرگ بایستیم، این باور اسباب این می شود که توانایی پیدا کرده و در مقابل قدرتهای بزرگ ایستادگی می کنند".