عذرخواهی در سبد خانواده
نگاه دین ما به عذرخواهی نگاهی پیشگیرانه است. دین ما می گوید مومن بد نمی کند تا مجبور به عذرخواهی نشود.
بنابراین آنها که یاد گرفته اند هر کاری دوست دارند انجام دهند سپس عذر بخواهند، عذرخواهی را به بیراهه برده اند. عذرخواهی نباید جاده ی "بد کردن" را برای ما هموار کند. که در این صورت اثر موضعی خودش را نیز از دست خواهد داد. فرهنگ عذرخواهی باید مثل فرهنگ درمان در بین مردم جا بیفتد. یعنی باید همان طور که از بیماری پیشگیری می کنند تا کار به درمان و دارو نکشد باید از "بدی" هم پرهیز کنند تا کا به عذرخواهی نکشد اما اگر "بدی" اتفاق افتاد عذرخواهی هم مثل درمان بیماری لازم است و الا این بیماری پیشروی می کند تا جائیکه گاهی کار را به مرگ عاطفی و اخلاقی می کشاند.
نحوه عذرخواهی
عذرخواهی می تواند اشکال مختلفی داشته باشد که ساده ترین آن معذرت خواهی است. البته عذرخوای با جبران فرق می کند اما گاهی با جبران یک اشتباه هم می توان عذرخواهی را هم نشان داد البته اگر شان کسی که اشتباه کرده ایجاب می کند از او طلب عذر نداشته باشیم . مثل وقتی که والدین مرتکب اشتباهی در حق فرزندان می شوند. بدیهی است که والدین هم باید گاهی از فرزندان عذر بخواهند اما این عذرخواهی می تواند به شکلی سربسته اتفاق بیفتد کافی است که به نوعی اقرار کنند این رفتار اشتباه بوده است و ابراز پشیمانی کنند تا رفتارشان الگویی برای اشتباهات بعدی فرزندان نباشد. می توانند با محبت بیشتر آن را جبران کنند اما عذرخواهی والدین به شکلی واضح و برجسته نه به نفع والدین است نه به نفع فرزندان. تا فرزندان را بر والدین جسور و والدین را نزد فرزندان خفیف نکند.
اما عذرخواهی والدین از یکدیگر نزد فرزندان خوب است و موجب آموزش عذرخواهی و مسئولیت پذیری می شود. فرهنگ عذرخواهی وقتی در یک خانواده نهادینه می شود که در رفتار و کلام همسران وجود داشته باشد و از طریق تربیت ،تقلید و عادت به فرزندان هم منتقل بشود. اگر بچه ها شاهد عذرخواهی مادر از پدر یا برعکس باشند، عذرخواهی را به عنوان یک فرهنگ صحیح خواهند آموخت اما فرض کنید در خانواده ای عذرخواهی تنها از سوی مادر دیده می شود و پدر هر چند رفتارهای اشتباهی داشته باشد عذر نمی خواهد، در این صورت، این باور، به فرزند پسر خانواده منتقل می شود که تو نباید بابت اشتباهاتت عذر بخواهی حداقل در برخورد با جنس مونث باید به خودت حق غرور بیجا و زورگویی بدهی.
گاهی عذرخواهی برای افراد سخت می شود که ریشه های آن را نیز باید در خانواده جستجو کرد. اگر در خانواده با تقصیرات و اشتباهات افراد برخوردی منطقی صورت بگیرد عذرخواهی برای آنها سخت نخواهد شد. مثلا وقتی والدین با یک ظرف شکسته یا وسیله ی خراب شده مواجه می شوند، نباید دنبال مقصر بگردند. دنبال مقصر گشتن، در اشتباهات خانوادگی یکی از دلایل فرار کردن از زیر بار عذرخواهی است. زیرا با عذرخواهی مقصر شناخته و مستحق تنبیه خواهیم شد. اما گر برخورد والدین برخوردی منطقی باشد و به جای مقصر یابی به فکر چاره یابی برای حل مشکل باشند، ابراز تقصیر و اعتراف به خطا نیز کار سختی نخواهد بود.
عذرپذیری
عذرخواهی باید با عذرپذیری ختم به خیر شود. عذرپذیری، ما را مهربان تر و نرم خوتر می کند و به اطرافیانمان جرات می دهد که نزد ما درد دل کنند و به خطاهایشان اعتراف کنند. کسانی که عذر پذیر نیستند، یک خطای کوچک را همیشه به خطاهای بزرگ تبدیل می کنند.
عذرپذیری در خانواده باید به شکل یک ارزش و یک اخلاق نیک به فرزندان آموزش داده شود. گاهی عدم عذرپذیری والدین، فرزندان را به تمرد و طغیان وا می دارد. فرزندان فراری از خانواده و بسیاری از نوجوانان بزهکار در شرایطی به خطاکاری رو کرده اند که از عذرپذیری والدین خود ناامید شده اند.
کسی که عذر دیگران را نمی پذیرد باید بیندیشد که در قیامت که خودش عذر خواه است دوست دارد خداوند با او چه کند؟
انسیه نوش آبادی
بخش خانواده ایرانی تبیان
