تبیان، دستیار زندگی
امروز دنیاى اسلام تقریباً شامل یك میلیارد و نیم جمعیت، با حدود پنجاه كشور و دولت، است. اگر در بین این جمعیت عظیم- كه در نقاط مهم دنیا هم ساكنند- تكیه ‏ى به ارزش‏هاى اسلامى وجود مى‏داشت، بدون شك، امروز ملت مسلمان و امت بزرگ اسلامى پیشتاز در علم و مدنیت و م
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : داریوش عشقی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تمام مسلمانان در جبهه ای متّحد

امام صادق


ولادت امام‏ صادق‏ (علیه الصّلاة و السّلام) كه وصى بحق پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و ناشر افكار صحیح اسلامى و اسلام ناب است، در هفدهم ربیع الاول سال 83 هجری در مدینه منوره اتفاق افتاده است.(مناقب آل ابیطالب ج4 ص280 و بحارالانوار ج 47ص 194)

نام مبارک آن حضرت جعفر و کنیه شریفش ابوعبدالله و لقب نورانی حضرت، صادق است. پدر بزرگوارش امام محمد باقر (سلام الله علیه)، و مادر گرامی آن حضرت ام فروه است، که امام صادق(سلام الله علیه) درباره ایشان می فرمایند:

«مادرم از بانوان با ایمان و پرهیزکار و نبکوکار بود،و خدا نیکوکاران را دوست دارد»(کافی ج 1ص 472 و بحارالانوار ج47ص 7)

در شمایل آن حضرت گفته اند : آن حضرت میانه قد و افروخته رو و سفید بدن و کشیده بینی و موهای ایشان سیاه و مجعد و بر گونه ایشان خال سیاهی بود.(مناقب آل ابیطالب ج4 ص280 و بحارالانوار ج 47 ص 9)

رشد و پرورش امام

ولادت امام صادق (علیه السلام) در روزگار جدش امام زین العابدین (علیه السلام) که مراتب فضل و عظمتش همه آفاق را پر کرده بود صورت پذیرفت، او در سایه تربیت جدش، که تمام معانی بزرگی و عظمت را بدو آموخت و تمام مفاهیم فضیلت و کمال را به او آموزش می داد می زیست. و همواره زهد و عبادت و تلاش و کوشش جدش را در راه خدا نظاره گر بود. دیدن این امور تاثیر بسیاری در روح او گذارد تا آنکه آن حضرت به سن دوازده سالگی رسید .

وقتی کلیدهای امامت عامه به پدرش امام باقر (علیه السلام) انتقال یافت و آن حضرت برای به جای آوردن تکالیف و مسئولیتهای خود به بهترین نحو قیام کرد امام صادق (علیه السلام) جوانی نمونه و رشید شده بود، که دیدگان شیعیان را به خود معطوف می ساخت و آنان او را ششمین رهبر والای خود می پنداشتند .

بخشش امام

در عفو و بخشش آن حضرت از کتاب «مشکاه الانوار» نقل شده است که: روزی مردی خدمت‏حضرت رسید و عرض کرد پسر عمویت نسبت ‏به شما اهانت و بدگویی کرد.

امروز دنیاى اسلام تقریباً شامل یك میلیارد و نیم جمعیت، با حدود پنجاه كشور و دولت، است. اگر در بین این جمعیت عظیم- كه در نقاط مهم دنیا هم ساكنند- تكیه ‏ى به ارزش‏هاى اسلامى وجود مى‏داشت، بدون شك، امروز ملت مسلمان و امت بزرگ اسلامى پیشتاز در علم و مدنیت و معرفت و جلوه‏ى دین و دنیا و اخلاق و زندگى بود

حضرت کنیز خود را فرمود که آب وضو برایش حاضر کند پس وضو گرفت و داخل نماز شد، راوی گفت: من در دلم گفتم که آن حضرت نفرین خواهد کرد بر او، پس حضرت دو رکعت نماز خواند و فرمود: ای پروردگار: این حق من بود، به او بخشیدم و تو جود و کرامتت از من بیشتر است. پس ببخش او را، به کردارش نگیر و او را به عملش جزا مده. پس دقت کردم و دیدم که آن حضرت پیوسته برای او دعا کرد.

سیره ای در راستای وحدت

ائمه (علیهم‏السّلام)، مبارزه‏ى بسیار پُررنج و پُرتلاش و پُرمحتوا و فراگیرى را مى‏ كردند؛ هم در زمینه ‏ى معنوى و فرهنگى؛ براى حفظ پایه ‏هاى اعتقاد اسلامى و جلوگیرى از انحرافى كه در جهت بناى حكومت سلطنتى ممكن بود به وجود بیاید، كه به وجود آمده بود؛ هم در جهت مبارزه‏ ى‏ سیاسى. اوج این حركت در زمان امام‏ صادق‏ (علیه‏السّلام) بود. نمى‏شود گفت در زمان‏هاى دیگر، این حركت اوج نداشت؛ چرا، در زمان امام رضا (علیه‏السّلام) و در زمان‏هاى دیگر هم همین‏طور بود؛ منتها زمانه در دوران امام‏ صادق‏ (علیه‏السّلام) یك فرصت و فسحتى را در اختیار گذاشت و این بزرگوار توانستند كارى بكنند كه پایه‏ هاى معرفت اسلامىِ صحیح در جامعه، آن‏چنان مستحكم بشود كه تحریف ‏ها دیگر نتواند این پایه‏ ها را از بین ببرد.

ایشان این كار را كرد، تا این زمینه بماند و در هر دوره‏ اى از دوره‏هاى تاریخ، كسانى كه لایق هستند، بتوانند از این زمینه استفاده كنند و نظام اسلامى و مبناى مبتنى بر ارزش‏هاى اسلامى را به وجود بیاورند و این بناى رفیع را بسازند. این، كارِ امام‏ صادق‏ (علیه الصّلاة و السّلام) است.

قشرهاى مختلف و اقسام مختلف امت اسلامى، به این وسیله باید با یكدیگر هم‏ افزایى كنند تا سطح معارف اسلامى بالا برود. لازمه‏ى این كار این است كه حجاب خصومت و دشمنى و كینه ‏ورزى میان فرقه ‏هاى مسلمان فاصله نیندازد؛ وحدت اسلامى كه گفته می شود یعنى این

امروز دنیاى اسلام تقریباً شامل یك میلیارد و نیم جمعیت، با حدود پنجاه كشور و دولت، است. اگر در بین این جمعیت عظیم- كه در نقاط مهم دنیا هم ساكنند- تكیه ‏ى به ارزش‏هاى اسلامى وجود مى‏داشت، بدون شك، امروز ملت مسلمان و امت بزرگ اسلامى پیشتاز در علم و مدنیت و معرفت و جلوه‏ى دین و دنیا و اخلاق و زندگى بود؛ چیزى كه امروز ما در دنیا نداریم و نظیر آنچه را هم كه این تصویر را در ذهن ما زنده مى‏كند، در دنیا نیست. چراکه ملت‏ها و دولت‏هاى غرب، تنها پیشرفت علمى دارند.

این امام بزرگوار در دوران زندگى، بیش از دیگر امامان فرصت پیدا كردند كه معارف اهل بیت(علیهم‏السّلام) را- یعنى معارف اسلام ناب را- به دلهاى مشتاق و تشنه‏ لبان برسانند. اشتباه است اگر كسى خیال كند همه ‏ى آن هزاران نفرى كه از امام‏ صادق‏ (علیه السلام) درس آموختند، شیعیان و معتقدان به امامت آن بزرگوار بودند؛ نه، بسیارى بودند كه به امامت امام‏ صادق(علیه السلام)‏- آن‏چنانى كه شیعه معتقد است- معتقد نبودند؛ اما از دانش امام‏ صادق‏(علیه السلام) و از معارف اسلامى كه در اختیار آن بزرگوار بود استفاده مى‏كردند.

در روایات ما بسیار است روایاتى كه راویان آن‏ها از اهل سنتند- از غیر شیعه هستند- اما از حضرت ابى عبد الله الصّادق (علیه السلام) نقل مى‏كنند و روایت مى‏كنند. معناى این حرف این است كه امروز هم دنیاى اسلام و امت اسلامى نیازمند معارف امام‏ صادق‏ و اهل بیت(علیهم السلام) است. دنیاى اسلام محتاج دانستن معارف و تعالیم امام‏ صادق‏ و سایر ائمه (علیهم السلام) است.

قشرهاى مختلف و اقسام مختلف امت اسلامى، به این وسیله باید با یكدیگر هم‏ افزایى كنند تا سطح معارف اسلامى بالا برود. لازمه‏ى این كار این است كه حجاب خصومت و دشمنى و كینه ‏ورزى میان فرقه ‏هاى مسلمان فاصله نیندازد؛ وحدت اسلامى كه گفته می شود یعنى این.

داریوش عشقی               

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان


منابع:

1-      سیره پیشوایان.

2-      منتهی الامال.

3-      میزان الحکمة.

4-      تاریخ معصومان.

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.