شربت اکسپکتورانت؛ ضد سرفه
اکسپکتورانت‌ها سبب رقیق شدن خلط و ترشحات دستگاه تنفسی می‌شوند و به این وسیله خروج ترشحات تسهیل و مجاری تنفسی از خلط و ترشحات پاک می‌شود.
این روزها با شیوع سرماخوردگی و سرفه‌های ناشی از آن، افراد مبتلا برای رهایی از این مشکلات، به داروخانه مراجعه کرده و شربت اکسپکتورانت یا همان شربت سینه را می‌خرند.
اکسپکتورانت جزو داروهای بدون نسخه است، یعنی بدون نسخه هم می‌توان آنها را از داروخانه تهیه کرد. به همین دلیل لازم است این دسته دارویی را بهتر بشناسیم تا در صورت نیاز بدانیم که اکسپکتورانت چیست و چگونه اثر می‌کند و آیا عوارض جانبی هم دارد؟
به طور کلی داروهایی که برای سرفه تجویز می‌شوند دو دسته هستند:
یک دسته داروهایی که بر مرکز سرفه در دستگاه عصبی مرکزی اثر کرده و سرفه را از آن ناحیه سرکوب می‌کنند که داروهایی مانند دکسترومتورفان از این دسته هستند.
دسته دوم اکسپکتورانت‌ها هستند که سبب رقیق شدن خلط و ترشحات دستگاه تنفسی می‌شوند و به این وسیله خروج ترشحات تسهیل و مجاری تنفسی از خلط و ترشحات پاک می‌شود. گایافنزین و اکسپکتورانت ساده و همراه با کدئین در این دسته دارویی قرار دارند.
در واقع شربت اکسپکتورانت حاوی سه ترکیب است:
1- گایافنزین با رقیق کردن خلط، چسبندگی آن را کاهش می‌دهد و خروج آن را سهولت می‌بخشد.
2- کلرفنیرآمین اثر آنتی‌هیستامینی دارد.
3- سودو افدرین ترشحات را کم می‌کند و اثر ضد احتقانی دارد.
گاهی کدئین نیز به این سه ترکیب اضافه می‌شود که اثر آرام بخشی به آن می‌افزاید.
اکسپکتورانت در درمان سرفه و احتقان بینی ناشی از سرماخوردگی کاربرد دارد و در افراد بالغ از راه خوراکی هر شش ساعت یک‌بار 5 تا 10 سی‌سی تجویز می‌شود.
در کودکان 6 تا 12 سال نیز 5/2 تا 5 سی‌سی هر 6 تا 8 ساعت یک‌بار و در کودکان 2 تا 6 سال، 5/1 تا 5/2 سی‌سی هر 6 ساعت یک‌بار به گونه‌ای که در یک شبانه روز از 10 سی‌سی تجاوز نکند تجویز می‌شود.
این دارو در کودکان زیر دو سال بدون تجویز پزشک نباید مصرف شود. البته در مواردی که سرفه‌ها مزمن شده و دلیل مشخصی برای آنها شناخته نشده است باید به پزشک مراجعه کرد تا بررسی‌های لازم صورت گیرد.
دلایلی مانند عفونت‌های تنفسی، تومورهای قفسه سینه و ریه و... ممکن است تنها با سرفه خود را نشان دهند و لذا تنها درمان علامتی آنها باعث پیشرفت بیماری و از دست دادن زمان می‌شود.
این دارو باعث خواب آلودگی نیز می‌شود و مصرف آن هنگام کار با وسایل خطرناک و رانندگی ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد.
بخش سلامت تبیان
منبع : جام جم - دکتر شیرین فرجی گودرزی
مطالب مرتبط:
كلد استاپ؛ داروی جدید سرماخوردگی
خودسرانه آنتی‌بیوتیک (چرک خشک‌کن) نخورید
موقع عطسه و سرفه جلوی دهان‌تان را بگیرید
9 دارویی که نباید خودسرانه به فرزندتان بدهید
