کنجد: رمز سلامتی
مس
دانهی سبوس دار کنجد یک منبع فوقالعادهی مس میباشد. مس در بدن آنزیمهای زیادی تولید میکند که برای ساخت هموگلوبینها و کلاژن لازم است. کلاژن پروتئینی است که در ساخت و احیای بافتها شرکت دارد.
آنزیمهای متعدد موجود در مس به بدن کمک میکنند تا با رادیکالهای آزاد مقابله کند. رادیکالهای آزاد به سلامت سلولها رحم نمیکند و باعث پیری آنها میشود. از این گذشته این مولکولهای آسیب رسان باعث ابتلا به بیماریهای زیادی مانند سرطان میشود.
ویتامین B1
دانه های بودادهی کنجد منبع ویتامین B1 میباشد. مصرف دانه های خشک شدهی کنجد راهی برای تأمین نیازهای خانمها و آقایان میباشد. ویتامین B1 که تیامین نیز نامیده میشود وظیفهی تولید انرژی از گلوسیدهای مصرفی را بر عهده دارد. یعنی اینکه اگر احساس بیحالی میکنید و انرژی کم میآورید کنجد میل کنید. از این گذشته ویتامین B1 برای مغز نیز مفید است.
ویتامین B6
اگر دنبال منبعی برای تأمین ویتامین B6 بدنتان هستید کنجد را دریابید. ویتامین B6 که پیریدوکسین نامیده میشود در متابولیسم یا سوخت و ساز پروتئینها و اسیدهای چرب شرکت دارد. این ویتامین همچنین به ساخت گلبولهای قرمز کمک میکند و باعث میشود که اکسیژن بیشتری حمل کنند. ویتامین B6 همچنین کمک میکند که گلیکوژن به گلوسید تبدیل شود و به عملکرد خوب سیستم ایمنی کمک میکند. در نهایت باید بگوییم این ویتامین در ساخت برخی از ترکیبات سلولهای عصبی و تنظیم دریافت کننده های هورمونی نقش دارد.
ویتامین B2
ویتامین B2 را ریبوفلاوین نیز مینامند و دانه های کنجد منبع فوقالعاده این ویتامین محسوب میشود. این ویتامین نیز مانند ویتامین B1، در تولید انرژی برای همهی سلولها نقش دارد. علاوه بر این، ویتامین B2 به رشد و احیای بافتها، تولید هورمونها و ساخت گلبولهای قرمز کمک میکند.
ویتامین B3
ویتامین B3 یا نیاسین نیز در کنجد وجود دارد. این ویتامین در بیشتر سوخت و سازها به خصوص در تولید انرژی از گلوسیدها، چربیها و پروتئینهای مصرفی نقش فعالی دارد. ویتامین B3 همچنین در فرآیند تشکیل DNA شرکت دارد و به رشد بدن کمک میکند.
فولات
دانه های ریز کنجد منبع فوقالعادهی فولات محسوب میشوند. فولات یا همان ویتامین B9 در ساخت همهی سلولهای بدن به ویژه گلبولهای قرمز شرکت دارد. این ویتامین نقش فعالی در بهبود عملکرد سیستم عصبی و همچنین در التیام زخمها و جراحات دارد. این ویتامین برای تولید سلولهای جدید لازم و ضروری است و مصرف آن برای رشد جنین از اهمیت زیادی برخوردار است.
آیا کلسیم موجود در کنجد به خوبی جذب بدن میشود؟
با وجود اینکه دانه های کنجد پوست نکنده حاوی میزان قابل ملاحظه ای کلسیم میباشند اما به عقیدهی محققان این کلسیم به خوبی جذب بدن نمیشود. محققان در حال بررسیهایی هستند تا بفهمند آیا آسیاب کردن این دانه ها امکان جذب کلسیم آن را بالا میبرد یا خیر؟
کنجد: منبع فوقالعادهی فیبر
باید بدانید که 60 میلی گرم کنجد پوست نکنده حاوی 4.3 گرم و همین میزان کنجد بو داده حاوی 5.3 گرم فیبر میباشد. برای همین این دانه های ریز منبع فوقالعادهی فیبرهای غذایی محسوب میشوند. مواد غذایی سرشار از فیبرها خطر ابتلا به سرطان کولون و سرطان پوست را کاهش میدهد، اشتها را کنترل کرده و برای همین سیری طولانی مدتی ایجاد میکند. باید بدانید که دو نوع فیبر وجود دارد: فیبرهای محلول در آب و فیبرهای غیر محلول در آب. هر دوی این فیبرها برای بدن مفید هستند و کنجد حاوی این دو فیبر میباشد.
توجه داشته باشید که فیبرهای غیر محلول میتوانند با افزایش حجم مدفوع جلوی یبوست را بگیرد. فیبرهای محلول در آب نیز به پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی کمک زیادی میکنند. از این گذشته وجود این فیبرها در بدن باعث کنترل بیماری دیابت نوع دو میشود. به خاطر اینکه سرعت هضم و جذب قندهای موجود در مواد غذایی را کاهش میدهد. متخصصان توصیه میکنند که زنان بین 10 تا 50 ساله روزانه 28 گرم و مردان همین گروه سنی 38 گرم فیبر دریافت کنند.
احتیاط: احتمال آلرژی نیز وجود دارد
باید بدانید که دانه های کنجد جزو 9 مادهی غذایی آلرژی زا محسوب میشود. علائم آن نیز ممکن است در پوست، دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی خود را نشان دهد. افرادی که به کنجد حساسیت دارند باید از مصرف این دانه و هر مادهی غذایی دیگری که حاوی آن است خودداری کنند. توصیه میشود این افراد از مصرف دانه ها، حلوا شکری، روغن کنجد و کلاً از مواد غذایی دیگری که با کنجد تهیه میشوند بپرهیزند. بهتر است در هنگام خرید مواد غذایی به برچسب و ترکیبات آنها توجه بفرمایید.
فاطمه مهدی پور
بخش تغذیه و آشپزی تبیان