تبیان، دستیار زندگی
در این طرح درس، دانش آموزان با یک سری مباحث از سلسله آموزش های نمازخانه ای مقطع راهنمایی مرتبط با دعای ندبه آشنا می شوند. ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دعای ندبه(بخش پنجم)

دعای ندبه

در این طرح درس، دانش آموزان با یک سری مباحث از سلسله آموزش های نمازخانه ای مقطع راهنمایی مرتبط با دعای ندبه آشنا می شوند.

وسایل لازم:

اتوبوس یا وسایل حمل و نقل دانش آموزان

کسب مجوزهای لازم از آموزش و پرورش جهت بردن دانش آموزان به مسجد مقدس جمکران یا هر ناحیه زیارتی دیگر در

روز جمعه

امکانات پخش صوت

جهت دانلود برگه فعالیت کلیک کنید.

مفاتیح به تعداد دانش آموزان ـ چنانچه چنین امکانی در مدرسه شما نیست می توانید روز قبل از همه بخواهید که با خود بیاورند یا اینکه با استفاده از لینک زیر برگه مخصوص دعای ندبه را دانلود و به تعداد دانش آموزان تهیه نمائید ـ

جهت دانلود متن دعای ندبه عهد کلیک کنید.

جهت دانلود فایل صوتی دعای ندبه کلیک کنید.

طرح درس:

فراز سوم: تاریخ، از آغاز تا تکامل

همان گونه که در مباحث پیشین اشاره شد، این فراز از دعای ندبه که طولانی ترین فرازهای آن به شمار می آید، به بیان تفصیلی مراحل تکامل تاریخ می پردازد که بر این اساس، این فراز را به چند بخش می توان تقسیم کرد .

بخش چهارم:

بعد از پشت سر نهادن تمامی مراحل گذشته، که انسان از طریق ندبه و اشک ریختن به بلای اولیا، آمادگی بهره مندی از بلای آن ها را در خود ایجاد کرد. در این بخش، دعا درصدد جهت دادن به آن مصیبت زدگی است که با پدیدآوردن روحیه ی انتظار، انسان را به سوی بهره گیری از این مصیبت زدگی سوق می دهد و او را به توجه به ساحت حضرت بقیة الله الاعظم ارواحنا لتراب مقدمه الفداء دعوت می کند، که این توجه در سه مرحله و با لحن های متفاوتی در این دعای شریف، ظهور پیدا کرده است.

در مرحله ی اول با لفظ أین به جست وجوی آن حضرت که تنها امید اولیاء برای جمع کردن بساط طاغوت است، می پردازد که در این جست وجو غالباً هدف های حکومت امام زمان علیه السلام دنبال می شود:

این بقیة الله التی لا تخلو من العترة الهادیة این المعد لقطع دابر الظلمة . . . .

در مرحله ی دوم، بعد از پشت سر گذاشتن مرحله ی اول با حرف نداء یا به طلب شخصیت خود آن حضرت پرداخته و با خطاب مستقیم به آن حضرت توجه پیدا می کند.

این مرحله از مرحله ی قبل بالاتر است; زیرا ناشی از احساس حضور در محضر آن حضرت است و در این مرحله، بیش تر از اوصاف وجودی و شخصیتی آن حضرت، سخن به میان می آید: یا بن السادة المقربین یا بن . . . .

و در مرحله ی آخر، شروع به نجوا و بازگو کردن سخن های دل با آن جناب می کند که این نجواها آن زمان که گفت و گوهای انسان و راز و نیاز او با ولی خدا از حد لقلقه ی زبان فراتر رفته و نیاز واقعی به آن حضرت را احساس کرد، در وجود آدمی پدیدار می شوند.

رسیدن به این مرحله که از نوعی دلدادگی خاص، حکایت می کند، ناشی از شدت اوج طلب ها در دو مرحله ی قبل است:

لیت شعری این استقرت بک النوی . . . .

فراز چهارم: استغاثه و طلب

اللهم انت کشاف الکرب و البلوی . . . .

در این فراز از دعای شریف ندبه، که انسان را از حالت راز و نیاز با ولی خدا به حالت تقاضا و درخواست از درگاه الهی منتقل می کند، در ابتدا که با درخواست لقای ولی خدا شروع می شود و نشان دهنده ی شدت عطش روحی و اشتیاق انسان به درک وجود امام زمان علیه السلام است و البته همراه با تقاضاهایی است که انسان برای خود از خدای متعال دارد و برای به استجابت رسیدن این درخواست ها، آن هم نه فقط در دنیا، بلکه هم در دنیا و هم در آخرت، با صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام، توجهی دوباره به ساحت اولیای خاص خدا پیدا می کند.

در پایان، تقاضای شفاعت و همراهی همیشگی و وصال بی پایان ولی خدا را که نتیجه ی آن انتظارها و آن جست وجوهاست، از درگاه خدای متعال بر زبان جاری می کند.

دعای ندبه

همان طور که ملاحظه شد، این دعای شریف از ابتدای فراز سوم با بیان گزارشات کوتاهی از تحولات عمده و رو به تکامل جامعه ی بشری، درصدد قرار دادن انسان، در متن ماجرای قضای الهی نسبت به اولیای خاص خدا برآمد و خواننده ی دعا را در انتهای بخش سوم از همین فراز با بیان این جملات: فعلی الاطایب من اهل بیت محمد و علی صلی الله علیهما و آلهما فیبک الباکون . . . درگیر با بلای اولیای الهی می کند و

در همین حال با ذکر عباراتی چون: این الحسین این الحسین روح مبتلا و مصیبت زده ی او را به سوی انتظار روزگار رفع بلا و به نتیجه رسیدن زحمات اولیاء الله سوق می دهد، یعنی درصدد هدایت مصیبت زدگی انسانی که مبتلا به بلای ولی خدا شده برمی آید و عزاداری او را با روشن نمودن چراغ انتظار در وجودش هدف مند می نماید (که این انتظار همان درخواست کمال نهایی برای جامعه ی بشری است) .

البته به همین مقدار هم اکتفا نمی کند، بلکه بعد از گذراندن مراتب سه گانه ی انتظار، در فراز چهارم، پس از درخواست و دعا برای درک دولت حقه ی ولی خدا بر روی زمین، خواننده را به سوی تقاضای وصال ابدی و اخروی نیز راهنمایی می فرماید.

این چیزی جز یک فلسفه ی تاریخ توحیدی بر مبنای معارف ملکوتی اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام نیست که در قالب دعا از جانب ائمه معصومین علیهم السلام صادر شده است.

در اینجا چنانچه حوصله و حال دانش آموزان را مناسب دیدید تمام دعا را به همراه بچه ها بخوانید.

در پایان کلاس اوراق فعالیت را بین دانش آموزان توزیع نمائید و از آن ها بخواهید آن را تکمیل و در جلسه بعد همراه خود بیاورند.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه:‌ محمد حسین بنکدار

تنظیم: مریم فروزان کیا