تبیان، دستیار زندگی
در این طرح درس، دانش آموزان با یک سری مباحث از سلسله آموزش های نمازخانه ای مقطع راهنمایی مرتبط با دعای ندبه آشنا می شوند. ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دعای ندبه(بخش چهارم)

دعای ندبه

در این طرح درس، دانش آموزان با یک سری مباحث از سلسله آموزش های نمازخانه ای مقطع راهنمایی مرتبط با دعای ندبه آشنا می شوند.

وسایل لازم:

اتوبوس یا وسایل حمل و نقل دانش آموزان

کسب مجوزهای لازم از آموزش و پرورش جهت بردن دانش آموزان به مسجد مقدس جمکران یا هر ناحیه زیارتی دیگر در روز جمعه

امکانات پخش صوت

جهت دانلود برگه فعالیت کلیک کنید.

مفاتیح به تعداد دانش آموزان ـ چنانچه چنین امکانی در مدرسه شما نیست می توانید روز قبل از همه بخواهید که با خود بیاورند یا این که با استفاده از لینک زیر برگه مخصوص دعای ندبه را دانلود و به تعداد دانش آموزان تهیه نمائید ـ

جهت دانلود متن دعای ندبه عهد کلیک کنید.

جهت دانلود فایل صوتی دعای ندبه کلیک کنید.

طرح درس:

فراز سوم: تاریخ، از آغاز تا تکامل

همان طور که در مبحث قبل و دو فراز قبلی این بخش اشاره داشتیم، این فراز از دعای ندبه که طولانی ترین فرازهای آن به شمار می آید، به بیان تفصیلی مراحل تکامل تاریخ می پردازد که بر این اساس، این فراز را به چند بخش می توان تقسیم کرد.

بخش سوم:

و ذلک بعد ان بوئته مبوء صدق من اهله . . . .

در بخش سوم این فراز از دعا، با مطرح شدن جانشینان و اوصیای پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم، به بیان نقش آن ها در پیش برد اهداف آن حضرت و در نتیجه، سیر تکاملی تاریخ به وسیله ی هدایت آن بزرگواران پرداخته می شود.

هرچند در بخش اول از این فراز، به طور سربسته و مجمل از کنار مساله ی وصایت دیگر انبیای اولوالعزم گذر شد:

و تخیرت له اوصیاء مستحفظا بعد مستحف، ولی در این بخش، ماجرای وصایت و جانشینی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم به طور مفصل بیان می شود و این نشان گر سهم عمده ی ایشان در این مرحله از تاریخ است، زیرا قضای خدای متعال بر نبی اکرم صلی الله علیه و آله وسلم از طریق اوصیای آن حضرت - که اولیای برگزیده ی خدا هستند - ادامه پیدا می کند.

یعنی از آن جا که خاندان نبی گرامی اسلام که از جانب خدا به جانشینی آن حضرت انتخاب شده اند، همگی نور واحدی هستند که خدا در بین ایشان، جایگاه خاصی رابه پیامبرش عطا کرده و در آیه ای از قرآنش، تنها مزد رسالت را قدم نهادن در راه خدا بیان کرده و در آیه ی دیگری، مودت آن خاندان را تنها مزد رسالت معرفی کرده است، روشن می شود که مزد رسالت که قدم نهادن در راه خداست، چیزی جز مودت اهل بیت علیهم السلام نیست.

پس ادامه ی رسالت، در حفظ خاندان رسول معنی می شود و هر بلایی را که ایشان متحمل می شوند، بلای پیامبر اکرم محسوب می شود و هدایتی هم که به وسیله ی ایشان برای جامعه ی بشری محقق می شود، هدایت رسول خدا ارزیابی می شود . یعنی بخشی از هدایت جامعه به عهده ی خود حضرت رسول صلی الله علیه و آله بوده و بخش دیگری از آن بر دوش اهل بیت آن حضرت علیهم السلام.

به همین دلیل بعد از بیان سپری شدن دوران عمر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، بلافاصله به مسأله ی وصایت امیرالمۆمنین علی علیه السلام پرداخته و آن را به صورت مفصل بسط می دهد که این خود، نشان دهنده ی نقش کلیدی حضرت علی علیه السلام در جریان هدایت تاریخی جامعه به وسیله ی وصایت خویش است.

این خود روشن کننده ی آن است که ظهور اصلی وصایت، در حضرت علی علیه السلام است و با آوردن عبارت: اذ کان هو المنذر و لکل قوم هاد، به مخاطب خود می فهماند که انذار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آن مرحله از هدایت تاریخی که در دوره ی زندگی پربرکت آن حضرت اتفاق افتاد، به تنهایی کافی نیست، بلکه در کنار آن انذار و هدایت تاریخی، یک هدایت مستمری هم لازم است که این هدایت مستمر به وسیله ی خاندان عصمت و طهارت و به ویژه حضرت علی علیه السلام واقع می شود.

بعد از بیان این مرحله با بیان فضیلت های حضرت علی علیه السلام، به کارهایی که پیامبر خدا جهت مهیا سازی جامعه برای پذیرش ولایت امیرالمۆمنین علی علیه السلام انجام دادند، می پردازد که ماجرای روز هجدهم ذی الحجة در محل غدیر خم که بارزترین آن هاست، شروع کرده و بعد از ذکر حدیث: انا و علی من شجرة واحدة و سایر الناس من شجرة شتی به سراغ ماجرای جنگ تبوک و حدیث منزلت می رود.

دعای ندبه

سپس به زیباترین حادثه ای که مدینه پس از هجرت پیامبر به خود مشاهده کرد، می پردازد و پای ازدواج امیرالمۆمنین علی علیه السلام با یگانه دختر رسول خدا را به میان می کشد و با تذکر خاطره ی بستن درب همه ی خانه ها به حیاط مسجد النبی جز درب خانه ی حضرت علی علیه السلام به معرفی حوادثی که هر کدام مقام و درجه ی بلند و ملکوتی را برای آن حضرت ورق می زنند، می پردازد تا پرچم هادی بعد از خود را در میان امت به پا داشته و مسیر هدایت بعد از خود را آماده سازی کند.

این ها، همگی وقایعی بوده اند که هرکدام اساس تحولی مهم در تکامل تاریخ به شمار می روند و تک تک این ماجراها به منزله ی پله هایی هستند که جامعه را به سمت پذیرش ولایت الهی به پیش می برند.

اما از آن جا که مصلحت عالم بر پایه ی جبر ربوبی شکل نگرفته و جامعه در انتخاب مسیر ولایت پذیری خود مختار است که سر به تولی ولایت الله بگذارد یا در دامان تولی و سرپرستی طاغوت و شیطان بیافتد و متاسفانه امت، بعد از پیامبر از مسیر تکاملی تقرب به خدا منحرف شده و از پذیرش هدایت به سوی ولایت الهی اعراض کرد، باعث پدید آمدن ابتلائاتی سنگین برای اهل بیت علیهم السلام که اولیای خاص خدا و اوصیای نبی خدا بودند،شد.

لم یمتثل امر رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فی الهادین بعد الهادین و الامة مصرة علیمقته . . . .

ناگفته نماند که علی رغم رویارویی اولیای خدا با آن ابتلائات و بلایای طاقت فرسا، باز هم ولایت و سرپرستی جامعه از دست تدبیر ربوبی خارج نگشته و اراده ی الهی چنین تعلق گرفته که عاقبت و پایان نیکو و زیبای کار عالم به دست اولیائش بیافتد و این، نتیجه ی تمامی آن زحمت های خالصانه ای است که در راه احیای دین خدا متحمل شدند، وجری القضاء بما یرجی له حسن المثوبة . . . والعاقبة للمتقین .


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محمد حسین بنکدار

تنظیم: مریم فروزان کیا