دعای ندبه(بخش دوم)

در این طرح درس، دانش آموزان با یک سری مباحث از سلسله آموزش های نمازخانه ای مقطع راهنمایی مرتبط با دعای ندبه آشنا می شوند.

وسایل لازم:

اتوبوس یا وسایل حمل و نقل دانش آموزان

کسب مجوزهای لازم از آموزش و پرورش جهت بردن دانش آموزان به مسجد مقدس جمکران یا هر ناحیه زیارتی دیگر در روز جمعه

امکانات پخش صوت

جهت دانلود برگه فعالیت کلیک کنید.

مفاتیح به تعداد دانش آموزان ـ چنان چه چنین امکانی در مدرسه شما نیست می توانید روز قبل از همه بخواهید که با خود بیاورند یا این که با استفاده از لینک زیر برگه مخصوص دعای ندبه را دانلود و به تعداد دانش آموزان تهیه نمائیدـ

جهت دانلود متن دعای ندبه عهد کلیک کنید.

جهت دانلود فایل صوتی دعای ندبه کلیک کنید.

طرح درس:

فرازهای دعا

این دعا از چهار فراز تشکیل شده که با یکدیگر مرتبط بوده و مجموعاً یک منظومه منظم و سیر منسجم را تشکیل می دهند.

فراز اول: حمد و صلوات

الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد نبیه و آله و سلم تسلیما.

این فراز از دعای ندبه با تمام کوتاهی اش، بیان کننده ی خلاصه ای از تمام ماجرایی است که در عالم هستی و جامعه ی انسانی باید اتفاق بیافتد .

عبارت الحمدلله رب العالمین به ماجرای ربوبیت خداوند متعال بر تمام هستی اشاره دارد که در نتیجه، ولایت الهی را به دنبال خواهد داشت . عبارت و صلی الله علی سیدنا محمد نبیه و آله و سلم تسلیما به مجرا و محور آن ربوبیت و ولایتی اشاره می کند که از جانب خدا بر تمام عالم سیطره دارد; زیرا محور ربوبیت الهی بر همه ی هستی، از مسیر جریان این ربوبیت نسبت به نبی مکرم اسلام و اهل بیت گرامی آن حضرت علیهم السلام می گذارد .

فراز دوم: ثنای بر قضاء

در فراز دوم که با جمله ی اللهم لک الحمد علی ما جری به قضاۆک فی اولیائک الذین . . . آغاز می شود، خدا را بر آن چه از ناحیه ی قضای الهی بر اولیائش جاری شده است، حمد می کنیم. در ادامه ی این فراز، چگونگی جریان این قضاء را بر اولیاء به طور مجمل چنین بیان می کند: از آن جا که خداوند تبارک و تعالی در عالم، نسبت به زهد در درجات و مراحل مختلف عالم دنیا از اولیائش، میثاقی گرفته و آن ها نیز بر آن پیمان که با خدای خود بسته اند، پابرجا و استوار ماندند و همه ی ابتلائات و سختی ها را در راه حفظ آن میثاق تحمل کردند:

بعد ان شرطت علیهم الزهد فی درجات هذه الدنیا الدنیه . . . فشرطوا لک ذلک، خداوند متعال هم به پاس این مجاهدت ها و پایداری در میثاق، برجسته ترین نعمت های ابدی خویش را برای ایشان برگزید، تلاش های آنان را پذیرفت و ایشان را به خود نزدیک کرد. نامشان را بلند و پرآوازه ساخت و ستایش آشکار خود را بر آن ها قرار داد.

این نعمت های عظیم تا آن جا ادامه یافت که خداوند، فرشتگان خود را بر آن اولیای گرامی فرو فرستاد و با نزول وحی بر آن ها، ایشان را اکرام کرد و نتیجه ی این پذیرش و تقرب الهی آن شد که خدا با بذل علم خویش، اولیای خاص خود را کمک کرد. هنگامی که به این منزلت رسیدند، آن ها را وسیله و دست آویزی برای جلب خشنودی خود قرار داد، یعنی به مرتبه ای رسیدند که منشاء هدایت برای همه ی عوالم شدند .

فقبلتهم و قربتهم و قدمت لهم الذکر العلی و الثناء الجلی و اهبطت علیهم ملائکتک . . . . ، بنابراین، به طور خلاصه می توان گفت که در این فراز، چند نکته ی اساسی نهفته است که عبارتند از این که، اولیای الهی به خاطر میثاق زهدی که نسبت به درجات مختلف این دنیا با خدا بستند و بر تمامی ابتلائات و امتحانات سنگین آن نیز فائق آمدند، از جانب خدا از دو پاداش برخوردار شدند.

نخست این که، خود مقرب درگاه الهی گشتند. دیگر این که، باعث هدایت و دست گیری نسبت به دیگر مخلوق ها شدند و این، همان ماجرای قضای الهی بر اولیائش است که ستودنی است; زیرا محور ربوبیت الهی بر همه ی عالم، از این مجرا واقع می شود.

البته باید دانست که رسیدن به مرحله ی حمد خدا بر جریان قضای الهی، نسبت به اولیائش نیازمند پشت سر گذاشتن مرحله ی سنگین ابتلای به بلای ولی خدا و درگیر شدن با بلای ولی خداست که چنین ابتلایی دارای مراتب مختلفی است; زیرا بعد از ابتلای د رمرحله ی نخست، باید بر بلای ولی الله صبر کرد و در درجه ی بعد تسلیم آن بلا شد. سپس بر آن بلا راضی شد و در مرحله ی آخر، خدا را بر آن بلا شکر کرد.

روشن است انسانی که از ابتلای ولی خدا فارغ است و به درک هیچ یک از بلایای اولیای خدا نرسیده است، هیچ گاه نمی تواند به مرحله ی حمد و شکر نسبت به چنین بلایی برسد; زیرا درک حمد بر قضای الهی منوط به این است که انسان، مجموعه ی سختی های اولیای خدا را دیده و ثمرات آن را هم درک کرده باشد. هم چنین در این ماجرا، زیبایی صنع خدا نسبت به اولیای خودش را نیز دریافته باشد; که چنین انسانی پس از پیمودن این مراحل می تواند به حمد و ثنای خدا بر جریان قضائش نسبت به اولیائش برسد .

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محمد حسین بنکدار

تنظیم: مریم فروزان کیا