فلج اطفال چیست؟
علت فلج اطفال
فلج اطفال در اثر آلوده شدن با پلیوویروس رخ می‌دهد. این ویروس یا از طریق تماس مستقیم فرد به فرد و یا از طریق تماس با خلط آلوده دهان یا بینی بیمار و یا از طریق تماس با مدفوع آلوده منتقل می‌شود.
این ویروس از طریق دهان یا بینی وارد بدن می‌شود و در حلق و مجرای گوارشی تکثیر می‌شود و از طریق خون و مایع لنف در تمام بدن پخش می‌گردد.
از زمان ورود ویروس به بدن تا بروز علائم بیماری، 5 تا 35 روز و به طور میانگین 7 تا 14 روز طول می‌کشد.
اما بیشتر افراد علائمی ندارند.
عوامل خطر فلج اطفال
- واکسینه نشدن با واکسن فلج اطفال
- مسافرت به مناطقی که در آن مناطق، فلج اطفال شایع است.
- مراقبت از بیماری که ویروس پولیو دارد.
- دست زدن به نمونه های آزمایشگاهی که حاوی ویروس زنده پولیو می‌باشند.
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف، مثلا در بیماران مبتلا به ایدز.
- اگر بعد از تماس با پولیوویروس، استرس زیادی داشته باشید و یا فعالیت ورزشی شدید انجام دهید، باعث کاهش قدرت سیستم ایمنی می‌شود.
- افرادی که لوزه‌های خود را جراحی کرده‌اند.
انواع فلج اطفال
3 نوع عفونت فلج اطفال وجود دارد:
- بیماری تحت بالینی
- عفونت غیر فلج اطفال یا فلج نافرجام
- عفونت فلج اطفال
اکثر افراد، دارای عفونت تحت بالینی هستند و ممکن است هیچ علامتی را نداشته باشند و هیچ‌گاه متوجه آلوده شدن با ویروس پولیو نشوند و یا ممکن است علائم خفیفی که 72 ساعت و یا کمتر طول بکشد را داشته باشند
علائم بیماری تحت بالینی و غیر فلج اطفال
برخی از افراد دارای نوعی از فلج اطفال می‌شوند که این نوع منجر به فلج نمی شود و به نام فلج نافرجام خوانده می‌شود.
علائم این فلج نافرجام عبارت است از: علائم خفیف شبیه آنفلوانزا و علائم دیگر بیماری‌های ویروسی.
علائمی که 1 تا 10 روز طول می‌کشند، عبارتند از:
- تب
- گلودرد
- سردرد
- استفراغ
- خستگی
- درد و یا گرفتگی کمر
- درد و یا گرفتگی گردن
- درد و یا سفتی دست‌ها و پاها
- گرفتگی عضلانی و حساسیت عضلانی
- مننژیت
علائم فلج اطفال
در موارد نادر، عفونت ویروسی پولیو باعث فلج می‌شود.
این نوع فلج ممکن است نخاع و یا مغز و یا هر دو را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم اولیه این نوع فلج نیز همانند علائم غیرفلج شامل: تب و سردرد می‌باشد.
در عرض یک هفته، علائم خاص فلج اطفال ظاهر می‌شود، این علائم عبارتند از:
- نداشتن عکس العمل
- دردهای عضلانی شدید و یا گرفتگی‌های شدید عضلات
- شل شدن اندام و اغلب در یک طرف بدن بدتر می‌باشد.
- فلج ممکن است ناگهانی باشد.
سندرم پس از فلج
بعد از ابتلا به فلج اطفال، یک سری ناتوانی‌ها بروز می‌کنند که شامل:
- درد و ضعف پیشرونده عضلات و مفاصل
- خستگی و ضعف بعد از یک فعالیت بدنی کم
- تحلیل عضلات
- مشکلات تنفس و بلع غذا
- اختلالات مربوط به خواب از قبیل: آپنه خواب
- کاهش تحمل سرما
- عضلاتی که ضعیف هستند، ضعیف‌تر می‌شوند.
عفونتی که در نخاع و یا مغز وجود دارد، موجب افزایش مشکلات تنفسی می‌گردد
تشخیص فلج اطفال
- عکس‌العمل غیرطبیعی
- سفتی پشت
- هنگامی که بیمار به پشت دراز کشیده است، بلند کردن سر و پاهایش مشکل است.
- سفتی و خشکی گردن
- مشکل در خم کردن گردن
- مشکل در بلع و تنفس
آزمایشات تشخیصی عبارتند از:
- بررسی ترشحات گلو، مدفوع و یا مایع نخاع
- معاینه مایع مغزی نخاعی
- میزان آنتی‌بادی‌های خون
درمان فلج اطفال
هدف از درمان فلج اطفال عبارت است از کنترل علائم.
- استراحت کردن
- دادن آنتی‌بیوتیک برای عفونت دستگاه ادراری
- گرمای مرطوب برای کاهش درد و گرفتگی عضلانی(می‌توانید از حوله گرم استفاده کنید)
- مسکن‌ها برای تسکین سردرد، درد عضلانی و گرفتگی عضلات
- استفاده از دستگاه تصفیه هوا برای خوب نفس کشیدن
- درمان‌های فیزیکی مثل آتل‌ها و کفش‌های اصلاحی برای جلوگیری از بد شکل شدن عضله و بهبود عملکرد عضله
- جراحی ارتوپدی برای بهبود قدرت و عملکرد عضله
- رژیم غذایی صحیح
روند بهبودی فلج اطفال
بستگی به نوع فلج و منطقه تحت تاثیر دارد.
بیشتر مواقع، اگر مغز و نخاع درگیر نشده باشند، بهبودی کامل صورت می‌گیرد.
اگر مغز و نخاع درگیر شده باشد، ممکن است منجر به فلج شود و یا در اثر مشکلات تنفسی، بیمار فوت کند.
عفونتی که در نخاع و یا مغز وجود دارد، موجب افزایش مشکلات تنفسی می‌گردد.
اما در بیشتر مواقع، ناتوانی شایع تر از مرگ می‌باشد.
واکسن فلج اطفال خوراکی را در سه نوبت به کودک می‌خورانند: اولین نوبت، موقع تولد است و نوبت‌های بعدی، با چهار هفته فاصله از نوبت قبلی
عوارض ناشی از فلج اطفال
- پنومونی آسپیراسیون: تنفس مواد خارجی از قبیل غذا، مایعات و یا بزاق باعث ایجاد التهاب در ریه و راه‌های هوایی می‌شود.
- نارسایی سمت راست قلب: در درازمدت باعث افزایش فشار خون در شریان‌های ریوی و بطن راست قلب می‌شود.
- عدم تحرک
- مشکلات ریوی
- کاردیومیوپاتی (التهاب عضله قلب)
- فلج ایلئوس (عدم عملکرد روده): قسمتی از روده و یا تمام آن مسدود می‌شود و از دفع محتویات جلوگیری می‌کند.
- ادم ریوی: تجمع غیرطبیعی مایعات در ریه که باعث تنگی نفس می‌شود.
- شوک: بدن به میزان کافی خون ندارد و می تواند چندین عضو را تخریب کند.
- عفونت دستگاه ادراری
- ناتوانی و بدشکلی مفصل ران، قوزک و پاها
جلوگیری از فلج اطفال
واکسن فلج اطفال تا 90 درصد جلوی ابتلا به این بیماری را می‌گیرد.
2 نوع واکسن فلج اطفال وجود دارد:
- واکسن فلج اطفال غیرفعال: این نوع در کشورهایی وجود دارد که بیماری فلج اطفال، محدود است.
- واکسن فلج اطفال خوراکی: این نوع در کشورهایی وجود دارد که بیماری فلج اطفال، هنوز به طور کامل ریشه کن نشده است.
واکسن فلج اطفال غیرفعال را در چهار نوبت به کودک تزریق می‌کنند: دو ماهگی، چهار ماهگی، 6 تا 18 ماهگی و 4 تا 6 سالگی.
واکسن فلج اطفال خوراکی را در سه نوبت به کودک می‌خورانند: اولین نوبت، موقع تولد است و نوبت‌های بعدی، با چهار هفته فاصله از نوبت قبلی به کودک داده می‌شوند.
مطالب مرتبط:
