صدای حضور

کعبه اوّلین خانه ای است که برای مردم و به دستان حضرت آدم(علیه السلام) ساخته شد.(1) سال ها پس از آن، حضرت ابراهیم(علیه السلام) به همراهی فرزندش اسماعیل آن را تجدید بنا نمود. سکونت حضرت اسماعیل و هاجر در منطقة حوالی کعبه و زمزم باعث شد که آرام آرام قبایل عرب به این منطقه روی آورند تا جایی که در آستانة ولادت پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله) کعبه از چنان جایگاهی برخوردار شده بود که ابرهه سپاهی با عظمت را برای انهدام و تخریب این بنا از یمن روانة مکّه نمود و با انتقام قاطع الهی روبه رو شد. پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) در کعبه به دنیا آمد و جانشین بر حقّ ایشان در خانة کعبه. پس از گذشت 13 سال از آغاز بعثت در کنار خانة خدا، هر دو به مدینه مهاجرت نمودند و حدود یک دهة بعد در نهایت اقتدار و با سپاهی آکنده از ایمان و قدرت، مۆمنانه به مکّه بازگشتند.

در طول قرن ها این مسجد چند مرتبه تخریب و بازسازی شده و در مقاطع مختلف تاریخی نیز بر وسعت مسجدالحرام که کعبه را در بر گرفته افزوده شده است. این مسجد و خانة خدا نسبت های ویژه ای با خاندان پیامبر(صلی الله علیه و آله) و خصوصاً حضرت مهدی(عج) دارد که در این مطلب به اختصار به برخی از ابعاد این موضوع، در رابطه با امام عصر(عج) می پردازیم.

حج میعاد تشرف

حضور سبز حضرت بقیة الله، حجة بن الحسن(عج) در مراسم حج، به ویژه در عرفات و منی، سبب شده که تعداد قابل توجهی از عاشقان آن حضرت، در ایام حج، گل رویش را مشاهده کنند و به آرزوی خود برسند.

علی بن مهزیار اهوازی می گوید: «من، بیست مرتبه به زیارت خانة خدا مشرف شدم، در حالی که در تمام این سفرها، قصدم، دیدن امام زمان(عج) بود؛ چون شنیده بودم، هر سال، در ایام حج، آن حضرت، برای زیارت خانة خدا به مکه می رود».(2)

آیت الله سید محسن امین عاملی (ره) صاحب کتاب ارزشمند «اعیان الشیع» می گوید: «... این جانب، به مکه مشرف شدم و در همه جا، از طواف گرفته تا عرفات، منی و مشعر، دل در شور و عشق حضرت ولی عصر(عج) داشتم؛ چون با الهام از روایات و استفاده از اخبار، یقین داشتم که آن بزرگوار، همه ساله، در موسم حج، تشریف دارند و مناسک را به جای می آورد».(3)

سرانجام این هر دو تن، اوّلی پس از بیست سال و دومی پس از هفت سال شرف دیدار می یابند و جان خسته شان را رمقی همیشگی می بخشند.

ظهور موعود

بنابر روایات، ظهور حضرت مهدی(عج) در مکه و در کنار کعبه رخ خواهد داد. امام صادق(علیه السلام) در این رابطه به مفضل بن عمر، فرمودند:

« ایشان به تنهایی ظهور می کنند و به تنهایی به سوی کعبه رفته، وارد آن می شوند و به تنهایی شب را سپری می کنند. پاسی از شب که گذشت و چشم ها را خواب در ربود، جبرئیل، میکائیل و دیگر ملائکه در حالی که به صف ایستاده اند، بر ایشان نازل می شوند. جبرئیل به آن حضرت(عج) عرضه می دارد:

« سرور من گفته ات مقبول و امرت نافذ است».

حضرت هم دستشان را به چهره او کشیده و [این آیه را تلاوت] می فرمایند:

«حمد و سپاس از آن خداوندی است که وعده اش را در مورد ما محقق و ما را وارث زمین کرد که در هر کجای بهشت که خواستیم مسکن گزینیم؛ آه که چه اجر عمل کنندگان، خوب [و زیبا] است(4)».(5)

صبح شنبه عاشورای موعود ـ هنگام قیام ـ امام(عج) وارد مسجدالحرام می شوند و دو رکعت نماز رو به کعبه و پشت به مقام به جا می آورند و پس از دعا به درگاه الهی به نزدیک کعبه رفته، با تکیه بر حجرالاسود رو به جهانیان نموده، اولین خطبه تاریخی خویش را ایراد می کنند.(6)

اصلاحات مهدوی در مکه

منحرف شدن اسلام از مسیر اصلی اش بعد از پیامبر(صلی الله علیه و آله)، و شدت فتنه ها در عصر غیبت ، تا آنجا پیش می رود که برخی، حج را دستمایة تجارت و تفریح و نام و نان قرار داده، برخی از کشورهای اسلامی، از حج منع شده و به سبب ناامنی راه ها، برخی حجاج، غارت می شوند،(7) امّا روزی که حضرت بقیـه الله(عج) ظهور کنند، به جهت رشد تربیتی و اخلاقی تمام این مشکلات حل می شود و همة زمان ها، مکان ها و افراد، طعم شیرین عدالت را می چشند.

امام صادق(علیه السلام) در این خصوص می فرمایند: «نخستین چیزی که از عدالت قائم ظاهر می شود، این است که منادی اعلام می کند: آنان که طواف مستحبی می کنند، مطاف (محل طواف) و حجر الاسود را برای کسانی که طواف واجب می کنند، خالی کنند».(8)

امام صادق(علیه السلام) در این رابطه می فرماید:

«حضرت قائم(عج) ساختمان مسجد الحرام را ویران می کند و آن را به ساختمان نخستین و اندازة اصلی اش باز می گرداند. مسجد پیامبر(صلی الله علیه و آله) را نیز پس از ویران کردن به اندازة اصلی اش باز می گرداند و کعبه را در جایگاه اصلی اش می سازد».(9)

مسجدالحرام پس از رحلت پیامبر(صلی الله علیه و آله) تا کنون بارها گسترش داده شده و از هر سو، بر آن افزوده شده است، اما با همة اینها باز هم به وضعیت اصلی خویش و نقطه ای که ابراهیم(علیه السلام) برای آن خط کشی کرد، نرسیده است، زیرا پایه ها و حدود اصلی آن در «حزوره » ـ نقطه ای میان صفا و مروه ـ است. امام صادق(علیه السلام) در پاسخ فردی که از حدود مسجدالحرام پرسید که: «آیا آنچه را به مسجدالحرام افزوده اند، جزو آن است یا نه؟»

فرمودند: «آری! همه جزو مسجدالحرام است و با همة این افزودن ها، مساحت آن هنوز به نقشه ای که ابراهیم و اسماعیل برای مسجد ترسیم کردند، نرسیده است».(10)

یکی دیگر از بهره مندی های کعبه که در خاتمة این روایات آمده، تسویه حساب با سارقان کعبه است. در حقیقت، امام زمان(عج) به هنگام ظهور، کعبه را از لوث آنان پاک می فرماید.

در پایان مرحوم آیت الله سید محمدتقی موسوی اصفهانی، در بیان وظایف انسان ها نسبت به امام زمان(عج) می نویسد:

«حج رفتن به نیابت از آن حضرت، فرستادن نائبی که از طرف آن جناب حج انجام بدهد، طواف بیت الله الحرام به نیابت از او و نائب ساختن دیگری تا از طرف آن حضرت طواف کند، در روزگار قدیم، میان شیعیان متداول و مرسوم بود، و چندین روایت در استحباب این امر وارد شده است. نیز زیارت مشاهد رسول خدا و ائمة معصوم(علیهم السلام) به نیابت از مولایمان صاحب الزمان(عج) و گرفتن نائب به این جهت، علاوه بر استحباب، از وظایف منتظران است».(11)

پی نوشت ها:

1- اشاره به آیة «إنّ اوّل بیتٍ وضع للنّاس للّذی ببک مبارکاً». سورة آل عمران (3)، آیة 96.

2- دلائل الامام، ص 296؛ بحارالانوار، ج 52، ص 9.

3-  دیدار با امام زمان(ع) در مکّه و مدینه، ص 98.

4- سورة زمر (39)، آیة 74.

5- الزام الناصب، ج2، ص256؛ بشارالاسلام، ص268.

6-  الغیب نعمانی، ص 121؛ بحارالانوار، ج 52، ص 223.

7- در این باره ر.ک: روزگار رهایی، ج 2، فتنه های آخرالزمان؛ بحارالانوار، ج 52، ص 374.

8-  کافی، ج 4، ص 427؛ بحارالانوار، ج 52، ص 374.

9- ارشاد، ص 705؛ الغیب طوسی، ص 297.

10- کافی، ج 4، ص 210، باب فضل الصل فی المسجد الحرام.

11- مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم(ع)، ج 2، صص 310 ـ 318 (با تلخیص).

منبع: شبکه جهانی اطلاع رسانی امام مهدی