در خانواده خود ساخته می شوید
راهکارهای افزایش ظرفیت (2)
زندگی خانوادگی و پیوست به شبکه ی اقوام، شرایطی فراهم می کند که می توان با استفاده درست از آن شرایط، برای افزایش ظرفیت کمک گرفت و در فضاهای مطلوب آن به تمرین تحمل پرداخت.
در خانواده ای که با یک انتقاد دعوا درست می شود، مشکل اصلی کمبود ظرفیت و یاد نگرفتن مهارتهای ارتباطی است. مشاورین خانواده باید برای حل مشکلات این دسته از خانواده ها، تمرینهای لازم برای ارتقائ ظرفیت را به آنها بیاموزند.
مثلا باید بیاموزیم به سلیقه و رای مخالف هم بها بدهیم و نظر خودمان را هر چند بسیار ایده آل می دانیم به زور تحمیل نکنیم. باید بیاموزیم از محبت همسر سوء استفاده نکنیم. محبت زیاد دلیلی بر دخالتهای بیجا نیست. این مسئله بسیار مهمی است که اغلب جوانان هیچ توجهی به آن ندارند. اگر همسرمان عاشق ماست دلیل نمی شود به وظایفمان عمل نکنیم و مسئولیتهای خودمان را بر دوش او سوار کنیم یا با توقعات زیاد، وی را خسته کنیم. این بی ملاحظگی ها قطعا بعد از گذشت زمانی نه چندان طولانی خودش را نشان خواهد داد. واقعا کسی که از محبت دیگران سوء استفاده نمی کند انسان با ظرفیتی است.
خیلی از افراد قبل از ازدواج هیچگاه در شرایطی قرار نگرفتند که مجبور به تحمل رفتارهای مغایر با میلشان قرار گیرند. لذا خودساختگی اینها و ظرفیتشان خیلی کم است. این افراد بعضا سالهای اولیه زندگی را با اشتباهات زیادی پشت سر خواهند گذاشت تا ظرفیت و تجربه لازم برای تحمل چیزهای نامطلوب را به دست آورند و این یک ریسک خطرناک است. چرا که در خیلی موارد قبل از ایجاد یک نتیجه مطلوب کار به طلاق می کشد. اما در برخی موارد نیز که طرفین باهوش تر هستند، قبل از رسیدن به بن بست، ظرفیتهای اخلاقی به دست می آید.
ارتباطها را زنده نگه داریم
ارتباط های انسانی یکی از مهمترین عوامل موثر در تمرین تحمل و یادگیری مهارتهای اخلاقی است. تسلط بیشتری که افراد تحصیل کرده روی کلام و رفتار خود (هرچند ممکن است ظاهری باشد) دارند،نه به جهت چیزهایی است که یاد گرفته اند بلکه بیشتر به جهت روابط انسانی است که تجربه کرده اند. یک دانشجو در رابطه با استاد برخی از احساسات و مهارت هایش، و در رابطه با همکلاسی و دوست، برخی دیگر از احساسات و مهارتهای اجتماعی اش را رشد خواهد داد. بنابراین افزایش روابط انسانی و توجه دقیق به رفع مشکلات آن ،بسیار سازنده و اخلاقی است. در این میان ارتباطهای قوم و خویشی مهمتر بوده و امتیاز بیشتری به دست می دهد. زیرا شناخت و آبروداری در این روابط ، دو عامل اساسی در کنترل رفتار ما خواهد بود. ما در روابط با غریبه ها می توانیم بر عکس آنچه هستیم خودمان را نشان دهیم اما در روابط با اقوام باید خودمان باشیم و مجبوریم عیبهایمان را اصلاح کنیم نه پنهان.
کسی که صله رحم را رعایت می کند و اهل معاشرت است، قطعا ظرفیت اخلاقی اش رشد خواهد کرد. چرا که در همین معاشرتها باید انتقادها، برخوردهای نامطلوب، و رفتارهای مغایر با میلش را تحمل کند. مگر اینکه روابطش را با هر که نمی پسندد، قطع کند. قطع روابط و قهر همیشه شیوه ی افراد ضعیف است. در صورتی که اگر حوصله کنند و از قهر و قطع روابط پرهیز نموده و با درستکاری ادامه دهند، به تدریج رفتارهای بزرگوارانه را خواهند آموخت.
روابط با خانواده همسر
حسن روابط با خانواده همسر از امتیاز بیشتری در زمینه اخلاق برخوردار است. چرا که نحوه معاشرت با اقوام خود فرد، از قدیم توسط والدین و اطرافیان ،شکل گرفته و شخص خودش چندان نقشی در کیفیت آن نداشته است. اما چگونگی معاشرت با اقوام همسر کاملا بستگی به خلقیات و مهارتهای ارتباطی خود فرد دارد. لذا حفظ تعادل و حسن معاشرت در این روابط، نشان دهنده ی تواناییهای اخلاقی افراد است. مخصوصا که در بسیاری از موارد حساسیت های موجود این معاشرتها را مشکل تر می کند. لذا فرار نکردن و یاد گرفتن تعادل در روابط در این عرصه واقعا سازنده است.
انسیه نوش آبادی
بخش خانواده ایرانی تبیان
مطالب مرتبط:
