تبیان، دستیار زندگی
به فرموده پیامبر صلی الله علیه وآله هر کس می خواهد هرگز گمراه نشود باید همزمان به قرآن و عترت تمسک کند. تمسک همزمان به قرآن و اهل بیت علیهم السلام به معنای آن است که هر روز تلاش کنیم تا خود را هم مسیر با قرآن و عترت قرار دهیم. بنابراین عترت پیامبر داناتری
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جوشش معنا در کلام پیام آور حق

حضرت محمد


یکی از اشتباهاتی که در ذهن ما وجود دارد آن است که مطالبی را که چند بار شنیده باشیم و یا کتابهایی را که در دوران کودکی خوانده باشیم، به نظرمان کم اهمیت می آیند. مثلا اگر در دوران کودکی سوره های کوچکی از قرآن را حفظ کرده باشیم، قدری برایمان سخت است که باور کنیم که در همان چند جمله که حفظ هستیم یک عالم از معنا وجود داشته باشد. در اینجا می خواهیم یکی از احادیث مشهور پیامبراکرم صلی الله علیه وآله را که برای دوران بعد از خود گفته اند، از نو بخوانیم و درباره آن از نو بیندیشیم.

حدیث ثقلین بسیار مشهور است. بیشتر ما شنیده ایم که پیامبراکرم صلی الله علیه وآله فرموده اند:

إِنِّی تَارِكٌ فِیكُمُ الثَّقَلَیْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ‏ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا (الارشاد، ج1، ص233)

در اینجا تنها به نقل همین قسمت از حدیث ثقلین بسنده می کنیم. در کتابهای حدیث شیعه و اهل سنت، این حدیث به شکل کاملتری هم نقل شده است که بعضی از آنها را در این مقاله می توانید بخوانید.

سخنان پیامبر صلی الله علیه وآله چند بُعدی است و انتظار داریم که در یک جمله به ظاهر ساده، چندین معنای عمیق با هم نهفته باشد. در اینجا به تعدادی از این معانی که به ذهنمان می رسد اشاره می کنیم:

ا- از «انّی تارک فیکم» و «حتی یردا علیّ الحوض» می فهمیم که قرآن و عترت دو ودیعه ای هستند که از جنس پیامبر صلی الله علیه وآله هستند. به واسطه وجود او پدید آمده اند و به او باز می گردند و در غیاب او در زندگی دنیا، می توانند نقش پیامبر صلی الله علیه وآله را ایفا کنند.

«لن» در عربی در مواقعی به کار می رود که کاری در آینده هرگز رخ ندهد. بنابراین معنای «انهما لن یفترقا» آن است که قرآن و عترت هرگز از همدیگر جدا نخواهند شد که از آن نتایج فراوانی حاصل می شود.

2- قرآن تا پایان تاریخ، زنده و پابرجا خواهد ماند.

3- همواره یکی از افراد شایسته از خاندان پیامبر صلی الله علیه وآله وجود خواهد داشت که در کنار قرآن باشد و همیشه امام زنده ای در روی زمین وجود دارد. بنابراین معصومین علیهم السلام از اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله همیشه زنده هستند و در لحظه وفاتشان حتما کس دیگری با همان ویژگیها جانشین آنها خواهد بود(امام زمان(عج))

برای مومن بودن به راه پیامبر صلی الله علیه وآله باید ارتباط دائمی با قرآن و عترت برقرار کنیم. به عبارت دیگر باید ارتباط خود را با قرآن و عترت نو به نو کنیم زیرا ایمان گذشته در معرض دستبرد شیطان قرار دارد و نیازمند محافظت است

4- عترت به معنای نزدیکترین بستگان شخص است. عترت پیامبر صلی الله علیه وآله قرآنهای انسانی هستند زیرا به فرموده پیامبر صلی الله علیه وآله هرگز از قرآن جدا نمی شوند.

5- هر کس قرآن را بخواند و دوست داشته باشد اما از دوستی اهل بیت علیهم السلام و درک فضایلشان بی بهره باشد، در ادعای دوستی قرآن فریبکار است و حتی خودش ممکن است خیال کند که در راه قرآن قرار دارد اما اینطور نیست.

6- هر کس دوستی اهل بیت علیهم السلام را ادعا کند اما از تلاوت و انس با قرآن و معانی آن بیزار باشد در ادعای دوستی قرآن فریبکار است و حتی خودش ممکن است خیال کند که در راه عترت است اما اینطور نیست.

7- آیات قرآن بر حقانیت و فضایل اهل بیت علیهم السلام دلالت می کند زیرا قرآن و عترت از هم جدا نمی شوند. قرآن بعضی از ویژگیهای عترت را به صورت واضح و بعضی را به شکل باطنی و رمزی بیان کرده است.

8- قرآن هم مانند عترت زنده است بنابراین هر لحظه با توجه به شرایط جدید معنای جدیدی از آیات قرآن می توان استخراج کرد و قرآن همیشه زنده است و مخصوص یک زمان خاص نیست.

9- در همه گفته ها و اعمال عترت پیامبر صلی الله علیه وآله شاهدی از قرآن وجود دارد. یعنی برای همه آنها می توانند دلایلی قرآنی بیاورند و و دوست داشتند که شیعیان آنان قدرت درک کاربرد قرآن را در زندگی بیاموزند. یک نمونه از این تشویقها را از اینجا بخوانید.

به فرموده پیامبر صلی الله علیه وآله هر کس می خواهد هرگز گمراه نشود باید همزمان به قرآن و عترت تمسک کند. تمسک همزمان به قرآن و اهل بیت علیهم السلام به معنای آن است که هر روز تلاش کنیم تا خود را هم مسیر با قرآن و عترت قرار دهیم. بنابراین عترت پیامبر داناترین مرجع رسیدگی به پرسشهای مردم هستند

10- برای مومن بودن به راه پیامبر صلی الله علیه وآله باید ارتباط دائمی با قرآن و عترت برقرار کنیم. به عبارت دیگر باید ارتباط خود را با قرآن و عترت نو به نو کنیم زیرا ایمان گذشته در معرض دستبرد شیطان قرار دارد و نیازمند محافظت است.

11- با دقت در گفته ها و رفتارهای عترت پیامبر صلی الله علیه وآله است که می توانیم به تفسیر صحیح قرآن دست یابیم. به عبارت دیگر عترت پیامبر صلی الله علیه وآله ترسیم عملی قرآن در زندگی هستند.

12- درک گفته ها و رفتارهای عترت پیامبر صلی الله علیه وآله بسته به مراتب فکری و تقوایی مردم است همانطور که درک قرآن هم بسته به مراتب فکری و تقوایی مردم است و قرآن و عترت پیامبر صلی الله علیه وآله از یکدیگر جدا نمی شوند.

13- به فرموده پیامبر صلی الله علیه وآله هر کس می خواهد هرگز گمراه نشود باید همزمان به قرآن و عترت تمسک کند. تمسک همزمان به قرآن و اهل بیت علیهم السلام به معنای آن است که هر روز تلاش کنیم تا خود را هم مسیر با قرآن و عترت قرار دهیم. بنابراین عترت پیامبر داناترین مرجع رسیدگی به پرسشهای مردم هستند.

14- برای دوری از گمراهی باید به اهل بیت علیهم السلام تمسک کنیم در نتیجه عترت پیامبر صلی الله علیه وآله حتما از خطاها و گناه ها معصوم هستند.

سخن پایانی

کلام پیامبر صلی الله علیه وآله دارای ابعاد مختلف و معنی های فراوان است. در اینجا به تعدادی از معنی هایی که از حدیث ثقلین می توان فهمید پرداختیم اما راه برای همه باز است تا درباره این سخن و بقیه سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله بیندیشند و نکات جدیدی را بفهمند.

روح الله رستگارصفت           

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.