صفات امام

نخستین متوسمین پیامبر خداست صلی الله علیه و آله و پس از او امیرالمۆمنین علیه السلام و سپس حسن و حسین و امامان از نسل او است تا روز رستاخیز.

امام رضا علیه السلام پس از ذکر اوصاف شایسته امام و آنچه باید در وجود او جمع باشد تا جنبه های مختلف زندگی را تصویر و نیاز مردم را برآورد، میفرماید …: و امام دانشمندی است که نادانی برای او نیست، شبانی است که بیمناك نمیشود، کان قدس و طهارت و معدن پارسایی و زهد و دانش و عبادت است، درخت دانش او بارور و بردباری او کامل است، در رهبری نیرومند و در سیاست دانا و آگاه است، فرمانبرداری او واجب است، اجرا کننده امر الهی و خیرخواه و پند دهنده بندگان خدا و نگهبان دین اوست، خداوند پیامبران و امامان را موفق داشته و از کان علم و حکمت خود، که دیگران را از آن نصیبی نیست، بهره ور ساخته است، از این رو دانش پیامبران و امامان همواره از دانش همه اهل زمان آنها برتر بوده است، چنان که خداوند عزوجل درباره طالوت میفرماید:

و درباره امامان از خاندان و عترت پیامبر صلی الله علیه و آله فرموده است:

أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلی ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَه وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظیماً

همانا خداوند هنگامی که بنده ای را برای نظام امور بندگانش برمیگزیند، سینه او را برای تحمل این امر فراخ میکند و چشمه های حکمت را در دل او قرار میدهد و علم را به او الهام میفرماید …

نشانه های امامت

اما این که امام چگونه شناخته میشود و نشانه های او چیست، امام رضا علیه السلام در پاسخ کسی که این مطلب را از او میپرسد، بیان میفرماید: عرض میکند: به چه چیز صحت امامت کسی که مدعی آن است شناخته میشود؟

امام علیه السلام فرمود: به سبب نص و دلیل.

عرض کرد: چه چیزی دلیل امامت است.

امام علیه السلام فرمود: علم و استجابت دعا.

عرض کرد: چگونه به آنچه واقع میشود خبر میدهید؟

امام علیه السلام فرمود: این عهدی است که از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به ما رسیده است.

عرض کرد: چگونه به آنچه در دلهای مردم است خبر میدهید؟

امام علیه السلام فرمود: آیا نشنیده ای که پیامبر صلی الله علیه و آله فرموده است: اتَّقُوا فِرَاسَه الْمُۆْمِنِ فَإِنَّهُ یَنْظُرُ بِنُورِ اللَّهِ.

عرض کرد: بلی.

امام علیه السلام فرمود: هیچ مۆمنی نیست مگر این که دارای هشیاری و فراستی است و به اندازه ایمان و بینش و دانشی که دارد، با نور خدا نظاره میکند و فراستی که خداوند به ائمه اهل بیت علیهم السلام داده به اندازه همه فراستی است که در میان مۆمنان پخش کرده است و در قرآن مجید فرموده است: إِنَّ فِی ذلِکَ لَیاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِین

امام رضا علیه السلام با این سخنان و رهنمودها صفاتی را که در امام باید وجود داشته باشد و شرایطی که برای انتخاب او لازم است، به گونه ای که با فطرت انسانی و موازین عقلی که حجت قاطع در این نوع مسائل است متفق و هماهنگ میباشد تعریف و تعیین فرموده است.

منبع: تحلیلی از زندگانی امام رضا(ع)

بخش حریم رضوی