زود باش عذرخواهی كن!!!

اگر شما هم چنین بحث‌هایی دارید و دائم باید برای معذرت‌ خواهی كردن با كودكتان صحبت كنید، بهتر است بدانید گاهی ممكن است كودك با خواهر و برادرهایش، دوستان، معلم یا حتی والدینش دچار مشكل و اختلاف نظر شود. بنابراین به یاد داشته باشید بچه‌ها كامل نیستند و به همین دلیل گاهی رفتارهای اشتباهی از خود نشان می‌دهند. پس رفتار اشتباه غیرطبیعی نیست ولی باید بیاموزند به موقع و بدرستی معذرت‌خواهی كنند. شاید تصور کنید عذرخواهی فقط عبارتی ساده است و اگر فرزندتان در قبال کار اشتباهی که انجام داده است به شما بگوید: «مرا ببخش»، واقعا به اشتباه خود پی برده است. ممکن است متعجب شوید اما باید بدانید عذرخواهی هیچ گاه ساده نیست – حتی برای بزرگسالان – اما برای یک کودک سخت ترین بخش این است که بداند عذرخواهی به چه معناست و چه لزومی دارد؟ تلاش زیادی لازم است تا شما با مهربانی و آرامش به فرزندتان عذرخواستن را بیاموزید.

پس برای این کار:

از فرزندان کوچک تر شروع کنید

** آن ها را متوجه کنید که چرا عذرخواهی لازم است؟ فرزندان کوچک تر به خصوص کودکان نوپا و در سنین قبل از دبستان، بسیار خودمحورند و به عکس العمل کودکان دیگر در برابر کاری که انجام داده اند، توجه ندارند. به کودک خود به آرامی توضیح دهید که حرفی که زده یا کاری که انجام داده به بدن، وسایل یا احساسات شخص دیگری صدمه زده است. در این شرایط باید برای كودك توضیح دهید با عذرخواهی كردن می‌تواند نشان دهد از كار نادرستش پشیمان شده است و می‌خواهد آن را جبران كند؛ البته او باید بداند حتی اگر كار اشتباهی را از قصد انجام نداده، باز هم باید معذرت‌خواهی كند و به بهانه این‌ كه كارش عمدی نبوده است، نباید این كار را نادیده بگیرد.

بعضی وقت‌ها بچه‌ها به دلیل عصبانیت این كار را انجام نمی‌دهند و می‌گویند چون خیلی عصبانی هستند، نمی‌خواهند معذرت‌خواهی كنند. اینجاست كه پدر و مادر باید برایشان توضیح دهند عصبانی بودن طبیعی است و همه ما گاهی عصبانی می‌شویم، اما آنچه اهمیت دارد این است كه بتوانیم این حالت را كنترل كنیم و آن را برای فردی كه ما را عصبانی كرده است، توضیح دهیم.

بچه‌های خردسال وقتی عصبانی می‌شوند، ممكن است جیغ بزنند، به در و دیوار لگد بكوبند یا حتی با مشت به كسی كه جلوی آنها ایستاده است، ضربه بزنند. اول از همه یادتان باشد بچه‌ها خیلی خوب و براحتی بزرگسالان نمی‌توانند خودشان را كنترل كنند و اصلا شاید این مهارت را هنوز نیاموخته باشند، بنابراین در سنین خردسالی زیاد به آنها سخت نگیرید و حتما برایشان شیوه برخورد صحیح را توضیح دهید.

**قدم به قدم آموزش بدهید. تنها گفتن این که «بگو ببخشید» برای یک کودک بی معناست مگر این که بداند مفهومی که پشت این جمله است چیست؟ در ابتدا ممکن است این طور به نظر بیاید که کودک صرفا کلمات را بعد از شما تکرار می کند، تا زمانی که خودش یاد بگیرد مستقل و به جا از آن استفاده کند.

برای مثال: «من وقتی عروسکت را از تو گرفتم باعث شدم گریه کنی، متاسفم که تو را ناراحت کردم، چه طور می توانم جبران کنم؟»

**وقتی خودتان اشتباهی می کنید، از کودکتان عذرخواهی کنید. هیچ ابزار آموزشی قوی تر از این نیست که شما رفتاری را که انتظار دارید از فرزندتان ببینید برایش شبیه سازی کنید. از کلماتی استفاده کنید که فرزندتان بفهمد شما از کاری که انجام داده اید ناراحت هستید و مسئولیت آن را پذیرفته اید. جمله هایی مانند: «من متأسفم که سرت داد کشیدم. خیلی از این کار ناراحت شدم و سعی می کنم دیگر این کار را تکرار نکنم.»

**به فرزندتان کمک کنید تا اشتباهی را که انجام داده است، جبران کند، مانند این که به دوست او کمک کنید تا برج اسباب بازی که کودک شما به آن ضربه زده و خراب کرده است، دوباره درست کند. یا نقاشی که او را خط خطی اش کرده است، دوباره بکشد. نکته مهم این است که او بفهمد اشتباه هایی که انجام می دهد تنها با گفتن کلمه «ببخشید» اصلاح نخواهد شد.

به فرزندان بزرگ تر عذرخواهی را بیاموزید

** از فرزند بزرگ تر خود انتظار بیشتری در این باره داشته باشید. چون سنش بالاتر است باید بداند مفهومی که در پس عذرخواهی وجود دارد، چیست. بنابراین، او نخواهد توانست با زیر لب گفتن یک «ببخشید»، کار را تمام کند و از آن بگذرد.

** به فرزند خود بیاموزید که یک عذرخواهی صحیح، باید همراه با توضیحی درباره آن اشتباه باشد. توصیفی مبنی بر این که چرا آن کار اشتباه بود و باید عذرخواهی کند. برای مثال: «من متأسفم که از کیف شما پول برداشتم. من باید اول از شما اجازه می گرفتم و برای شما احترام قایل می شدم. امیدوارم که من را ببخشید.»

** از پافشاری بر عذرخواهی کودک اجتناب کنید. متاسفانه حقیقت این است که ما همیشه از کاری که انجام می دهیم متأسف و پشیمان نیستیم، فرزندانمان نیز همین طور! نتیجه چنین اصراری این خواهد بود که کودک یاد می گیرد گفتن کلمه «ببخشید» راهی برای فرار از مشکلاتی است که باعث آن شده است.

** به دنبال روش های بالاتری از جبران کردن باشید. بدون شك معذرت‌ خواهی كار خوبی است كه باید به موقع و بدرستی انجام شود تا نتیجه دلخواه را ایجاد كند، یاد گرفتن «عذرخواهی» به این معنی است که شما مسئولیت و عواقب کاری را که انجام داده اید، پذیرفته اید. یک پنجره شکسته شده، باید تعمیر و هزینه اش پرداخت شود. یک گوشواره گم شده است، باید جایگزین شود و اگر به احساس کسی ضربه خورده است، باید از راه مناسبی جبران شود.

منابع:جام جم آنلاین/روزنامه خراسان

مطالب مرتبط:

یک گلخانه‌ی تربیتی

عواطفی که با ما به دنیا می آیند

ارثیه ارزشمند

والدین مسئول و فرزندان تن پرور