وحالا کمدی آقای میرباقری

جزئیاتی از سریال طنز میرباقری

خبر کارگردانی یک مجموعه طنز برای ایام نوروز توسط نویسنده و کارگردان مجموعه "مختارنامه" مدتی پیش منتشر شد که بلافاصله با تکذیب مسئولین صداوسیما همراه شد اما چند ماه بعد علی دارابی معاون سیمای سازمان صداوسیما رسما این خبر را تایید کرد. انتشار این خبر هیچگاه از سوی داوود میرباقری تأیید نشد و هیچ جزئیات دیگری در این باره به رسانه‌ها راه نیافت تا اینکه بزرگداشت این کارگردان در جشنواره فیلم عمار بهانه‌ای شد تا وی برای نخستین‌بار از این مجموعه بگوید.

بزرگداشت داوود میرباقری در جشنواره عمار

داوود میرباقری در گفتگو با ویژه‌نامه بزرگداشتش در جشنواره فیلم "عمار" درباره تازه‌ترین فعالیت تلویزیونی خود گفت: کار آخری که اخوی من انجام داد (سریال یلدا) و من در تدوین و مشاوره و متنش حضور داشتم. یک کار سیاسی اجتماعی است. من هم تا جایی که توانستم به لحاظ فکری موثر باشم، در این کار حضور داشتم.

توافقاتی شده اما هنوز هیچ چیز قطعی نیست

کارگردان مختارنامه در ادامه افزود: ظاهرا توافقی کرده‌ایم و قرار است من یک کار طنز برای عید امسال بسازم. البته معلوم نیست، هنوز قطعی نیست. اگر ظرف چند روز آینده بررسی کنم و ببینم که فضا و زمان به اندازه‌ای که من می‌خواهم در اختیارم هست، شاید توفیق باشد و این کار را انجام دهم. ولی به هر حال هیچ وقت قرار نبوده که من به فضای کارهای سیاسی، اجتماعی برنگردم.

میرباقری در ادامه درباره جزئیات این مجموعه گفت: "سفر هفتم" از سوژه‌هایی بود که من خیلی دوست داشتم که بسازم.  ماجرای یک بچه روستایی که آخرش در گذر حوادث سیاسی، اجتماعی و اعتقادی زمانه خود رئیس جمهور کشور می‌شود. ولی تا به‌حال مجالش پیش نیامده است. انشاء‌الله که توفیق و عمری باشد، بتوانیم چیزهایی که در ذهن‌مان هست انجام بدهیم.

اولین تجربه سریال‌سازی خالق "آدم برفی"

در میانه آذرماه علی دارابی در گفت‌وگویی اعلام کرد: داود میرباقری برای نوروز 92 اثری فاخر و ماندگار در قالب طنز را جلوی دوربین می‌برد. معاون سیمای جمهوری اسلامی در خصوص ویژه‌برنامه‌های نوروز تلویزیون گفت: امسال طنزهای ماندگاری را با حضور کارگردانان برجسته تلویزیون برای نوروز 92 خواهیم داشت و مخاطبان نوروز 92 برای اولین‌بار شاهد ساخت مجموعه‌ای طنز توسط داود میرباقری کارگردان صاحب نام آثار تاریخی خواهند بود.

همان‌روزها خبر رسید که این نویسنده و کارگردان مطرح سینما، تئاتر و تلویزیون، سریال جدید را به سفارش معاون سیما و برای ارایه به‌عنوان الگوی سریال‌های طنز تلویزیونی تهیه و تولید خواهد کرد. نکته جالب اینکه داوود میرباقری به‌رغم کارنامه پرباری که در زمینه تولید مجموعه‌های تاریخی-مذهبی دارد هنوز هیچ سریال طنزی را کارگردانی نکرده است.

اگر فکر می‌کنید به‌دلیل نبود سریال طنز در کارنامه داوود میرباقری سپردن یک مجموعه نوروزی به او ریسک بوده‌است در اشتباهید چراکه میرباقری نه فقط پیش از این در فیلم سینمایی "آدم برفی" (به‌عنوان اولین فیلم بلند کارنامه سینمایی خود) تبحر و شناختش از حوزه طنز را به اثبات رسانده که این نویسنده و کارگردان در دیگر آثار خود نیز همواره رگه‌هایی از طنز و مطائبه را در نظر داشته‌است.

از دیگر نکات جالب توجه درباره این سریال طنز و حتی مجموعه "یلدا" که همین‌روزها پخش آن از شبکه اول تلویزیون آغاز می‌شود نمود و ظهور دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی داوود میرباقری در آن است. دغدغه‌هایی که میرباقری تأکید دارد: "قرار نبود هیچگاه به سمت آن بازگردد."

فلاش بک؛ مرور یک تجربه سیاسی متفاوت

بد نیست بدانید میرباقری هم به‌مانند بسیاری از هم‌نسلان خود در مقطعی از زندگی، لحظات و خاطراتی مماس با تحولات مهم سیاسی و اجتماعی تاریخ معاصر را تجربه کرده‌است. اگر آشنایی چندانی با زندگی این هنرمند نداشته باشید، شاید حدسش هم برای‌تان دشوار باشد که این کارگردان آرام و متین سینما و تلویزیون، در یکی از کلیدی‌ترین حوادث بعد از انقلاب حضور داشته‌است؛ حضوری که البته به سرانجام نرسید!

میرباقری که در سال‌های 56-55 وارد دانشگاه پلی‌تکنیک شد و دانش آموخته کارشناسی مهندسی معدن بود، چندی پیش در گفتگو با هفته‌نامه "پنجره" درباره یکی از ویژه‌ترین تجربیات خود در زمینه فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی گفت: "روزی که قرار بود، لانه جاسوسی آمریکا به وسیله دانشجویان مسلمان گرفته شود، من هم یکی از اعضای گروه برنامه‌ریزی بودم، اما روز پیش از عملیات، به‌واسطه تمرین فشرده در کلاس‌های تئاتر، آن قدر خسته بودم که صبح خواب ماندم و وقتی بیدار شدم و به خیابان آمدم که دیدم، کار از کار گذشته و دانشجویان سفارتخانه را تسخیر کرده‌اند. بعدها فکر کردم، شاید درآن خواب، مصلحتی بوده تا من را از مسایل و جریان های سیاسی، دور و دورتر کند."

کارگردان "مختارنامه" درباره میزان حضور خود در میان دانشجویان مسلمان هم افزود: "جزو برنامه‌ریزان رده بالای تسخیر نبودم، اما بصورت کامل درجریان بودم و می‌دانستم قرار است، چنین عملیاتی انجام شود. حتی در کلاس‌های توجیهی هم حضور داشتم تا جایی که بچه‌ها برای درگیری احتمالی و کشته شدن هم خودشان را آماده کرده بودند و پیش‌بینی‌ها در حد و اندازه یک کار پرمخاطره بود."

توقیف "آدم‌ برفی" و تغییر مسیر آقای فیلمساز

میرباقری بعدها و در مقطع ورود به حوزه فیلمسازی نیز فیلمنامه‌ای طنز و با درونمایه سیاسی-اجتماعی را برگزید تا ثابت کند هنوز دغدغه‌هایی از این جنس دارد. فیلم "آدم برفی" ریشه در همین دغدغه‌ها داشت و شاید به همین دلیل هم در اکران عمومی حاشیه‌های عجیبی را تجربه کرد و سال‌ها در محاق توقیف ماند. هرچند فیلمی که در دوران حضور عزت‌الله ضرغامی در مقام معاونت سینمایی توقیف شده بود، بعدها در تلویزیون تحت مدیریت ضرغامی، بارها روی آنتن رفت اما همان حاشیه‌ها کافی بود تا میرباقری عطای این دغدغه‌ها را به لقایش ببخشید و وارد حوزه روایت‌های تاریخی شود.

میرباقری البته در سینما علاوه‌بر کارگردانی "آدم برفی" با نگارش فیلمنامه‌ "عروس خوش‌قدم" و بازنویسی فیلمنامه "معجزه خنده" تجربیات دیگری را هم در زمینه طنز به ثبت رسانده‌است اما این تجربیات هیچگاه در سیما فرصت بروز و ظهور پیدا نکرد. باید منتظر ماند و دید نوروز92 از این زاویه می‌تواند برای میرباقری و مخاطبان همیشگی آثارش تجربه‌ای نو را رقم بزند.

واکنش محمود احمدی‌نژاد چه خواهد بود!؟

فارغ از نکاتی که درباره دغدغه‌های شخصی داوود میرباقری مطرح شد دورخیز تلویزیون برای پخش مجموعه‌ای طنز با محور داستانی "رئیس جمهور شدن یک روستایی" در آستانه سال 92 هم نکته جالب توجهی است. سالی که بی‌تردید پررنگ‌تر رویداد سیاسی – اجتماعی در‌ آن انتخابات ریاست جمهوری یازدهم خواهد بود. این نکته آنجا جالب می‌شود که به یاد داشته باشیم محمود احمدی‌نژاد پیش از این نشان داده‌است که با هر شوخی و طنزی با مقام ریاست جمهوری کنار نخواهد آمد.

فیلم سینمایی‌ "تلفن همراه رئیس جمهور" ساخته علی عطشانی از فیلم‌های خبرساز جشنواره سی‌ام بود که در قالب داستانی طنز کیفیت ارتباط رئیس جمهور با مردم را به چالش می‌کشید. این فیلم تا آستانه اکران عمومی پیش رفت و حتی تبلیغات میدانی آن هم آغاز شده بود، اما در دقیقه 90 و پس از تماشای فیلم توسط احمدی‌نژاد، از اکران آن جلوگیری شد و تا به امروز هم فرصت اکران عمومی آن به‌دست فراهم نشده‌است. فکر می‌کنید واکنش احمدی‌نژاد در قبال شوخی‌های احتمالی داوود میرباقری آن هم در قالب یک مجموعه تلویزیونی چه خواهد بود؟