تبیان، دستیار زندگی
اوربیتال S به شکل کره است و مرکز آن در هسته اتم قرار دارد. برای تشکیل پیوند ، دو هسته باید به اندازه کافی به یکدیگر نزدیک شوند تا همپوشانی مولکولهای اوربیتال‌های اتمی صورت پذیرد...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پیوند سیگما

اوربیتال S به شکل کره است و مرکز آن در هسته اتم قرار دارد. برای تشکیل پیوند، دو هسته باید به اندازه کافی به یکدیگر نزدیک شوند تا همپوشانی مولکول های اوربیتال‌های اتمی صورت پذیرد.

نشان دادن اوربیتال‌های اتمی با حروف (P , S , ...) مرسوم است. اوبیتال‌های مولکولی نیز با حروف یونانی (پیوند سیگما) سیگما،

(پیوند سیگما) (پی) و غیره نشانه گذاری می‌شوند.

تشکیل پیوند سیگما

اوربیتال‌های مولکولی (H2)، از همپوشانی دو اوربیتال (S) از دو اتم هیدروژن حاصل شده‌اند. اگر همپوشانی طوری بین دو اوربیتال صورت پذیرد که ابر الکترونی بین دو هسته، همدیگر را تقویت کنند، چگالی الکترونی در ناحیه بین دو هسته زیاد خواهد بود و جاذبه دو هسته با بار مثبت نسبت به ابر الکترونی اضافه با بار منفی، مولکول را به هم نگه می‌دارد و مولکول پایدارتر از اتم‌های هیدروژن می‌شود. اوربیتال‌های پیوندی یا اوربیتال مولکولی حاصل، اوربیتال‌های سیگما و این پیوندها را پیوندهای سیگما می‌نامند و با نماد (پیوند سیگما) نشان داده می‌دهند.

پیوند سیگما

تشکیل اوربیتال ضد پیوندی سیگما

چون دو اوربیتال اتمی با یکدیگر ترکیب شده‌اند، باید دو اوربیتال مولکولی به دست آید. اوربیتال مولکولی دیگر، وقتی حاصل می شود که همپوشانی بین دو اروبیتال اتمی طوری صورت پذیرد که ابر الکترونی بین دو هسته، همدیگر را تضعیف کنند.

در این حالت چگالی الکترونی در ناحیه بین دو هسته خیلی کم است.

پیوند سیگما

چون دو هسته ی مثبت همدیگر را دفع می‌کنند و در فاصله بین آن ها، چگالی کم الکترونی قادر به جبران این دافعه با ایجاد جاذبه‌ای قوی نیست، لذا نزدیک نگاه داشتن دو هسته در این حالت نیازمند انرژی است. این اوربیتال مولکولی را اوربیتال ضد پیوندی سیگما ( با نشان پیوند سیگما) می‌نامند. چون نه تنها در به هم نگه داشتن دو اتم کمک نمی‌کند بلکه عمل آن در جهت دور کردن دو اتم از یکدیگر است.

پیوند سیگما

تقارن اوربیتال‌های سیگما

اوربیتال‌های سیگما (پیوندی و غیرپیوندی)، به دور محوری که دو هسته را به یکدیگر متصل می‌کند، تقارن استوانه‌ای دارند و چرخش مولکول دور این محور، تغییر قابل مشاهده‌ای در شکل اوربیتال به وجود نمی‌آورد.

پیوند سیگما

انرژی اوربیتال‌های سیگما

انرژی اوربیتال پیوندی سیگما از انرژی هر یک از اوبیتال‌های اتمی که آن را به وجود آورده‌اند کمتر است، در حالی که انرژی اوربیتال ضد پیوندی سیگما از انرژی هر یک از اوبیتال‌های اتمی که آن را به وجود آورده‌اند بالاتر است.

وقتی دو اوربیتال اتمی ترکیب می‌شوند:

اوربیتال مولکولی پیوندی نشان دهنده کاهش انرژی سیستم و اوربیتال مولکولی ضد پیوندی نشان دهنده افزایش انرژی سیستم است

مرتبه پیوند

هر اوربیتال ( اتمی یا مولکولی ) می‌تواند دو الکترون با اسپین مخالف را در خود جای دهد. در مولکول هیدروژن دو الکترون ( با اسپین‌های جفت شده ) اوربیتال ( پیوند سیگما) را که اوربیتالی در دسترس با حداقل انرژی است اشغال می‌کنند. اوربیتال (پیوند سیگما) اشغال شده است.

تعداد پیوند یا مرتبه پیوند در هر مولکول عبارت است از نصف الکترون های ضد پیوندی از الکترون های پیوندی است.

مرتبه پیوند برای (H2) برابر 1 و برای (He) صفر است.

پیوند سیگما

بررسی اوربیتال (2S)

ترکیب دو اوربیتال (2S)، اوربیتال‌های مولکولی (پیوند سیگما) و ( پیوند سیگما) را به وجود می‌آورد که با اوربیتال‌های (پیوند سیگما) و ( پیوند سیگما) ناشی از ترکیب دو اوربیتال (1S) مشابه اند.


مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی