این واکنش‌ها به طور طبیعی در بدو تولد وجود دارند و کودک را از بسیاری خطرات محفاظت می‌کنند، اما به تدریج با بزرگ شدن نوزاد و عدم احتیاج به این واکنش‌ها در طول سه تا 12 ماهگی، این واکنش‌ها به تدریج از بین می‌روند.

این واکنش‌ها برای بقای نوزاد ضروری هستند. در واقع این‌ها، واکنش‌های غریزی هستند که به صورت غیر ارادی انجام می گیرند، مانند مکیدن، چشمک زدن و... .

 نوزادان سالم و طبیعی بعد از تولد، قادر به انجام واکنش‌های زیر می‌باشند :

1- واکنش از جا پریدن (THE MORO REFLEX)

زمانی اتفاق می‌افتد که یک نوزاد در وضعیت خوابیده قرار گرفته باشد و یک صدای بلند و ناگهانی شنیده شود. نوزاد در این هنگام، به صدا، واکنش سریع و ناگهانی نشان می‌دهد و سر خود را به سمت عقب می‌برد و و دست‌هایش را به دو طرف می‌کشد.

این واکنش حدود ماه سوم تا ششم از بین می رود. هر گونه ناهماهنگی در انجام این واکنش، نوعی اختلال محسوب می‌شود .

عدم بروز این واکنش در نوزاد به منزله آسیب‌های عصبی در او می‌باشد.

این واکنش در بدو تولد توسط پزشک و یا کارشناس شنوایی‌سنجی بررسی می‌شود و در صورت وجود اختلال در این واکنش، به والدین کودک اعلام می‌شود تا بررسی‌های بیشتر جهت تشخیص قطعی برای نوزاد انجام گیرد.

2- واکنش مکیدن  (SUCKING REFLEX)

هنگامی که چیزی داخل دهان نوزاد قرار داده شود (انگشت دست یا پستانک و یا سینه مادر) واکنش مکیدن شروع می‌شود و نوزاد با قدرت تمام شروع به مکیدن می‌کند، طوری که مکیدن او با بلعیدن شیر هماهنگ شده است.

این واکنش تا ماه سوم و چهارم ادامه پیدا می‌کند و از آن به بعد، از بین می‌رود.

3- واکنش پلک زدن:

هنگامی که نوری به طور مستقیم به چشم نوزاد تابیده شود، نوزاد باید بلافاصله چشمک بزند و نسبت به نور واکنش نشان دهد.

این واکنش نباید از بین برود و باید برای همیشه فعال بماند .

4- واکنش گالانت  (GALANT REFLEX)

هنگامی که نوزاد را به روی شکم بخوابانید و با استفاده از انگشت دست، به آرامی بر روی پشت کودک (از قسمت سر تا باسن نوزاد) ضربه بزنید، نوزاد باید به سمت محلی که ضربه زده اید، واکنش نشان دهد و خم شود. این واکنش در طی ماه اول تا سوم از بین می رود .

5- واکنش مردمک (PUPILLARY REFLEX)

هنگامی که نوزاد را از مکانی تاریک به یک مکان روشن می برید، باید نسبت به این تغییر وضعیت عکس العمل نشان دهد و مردمک های چشمش تنگ شود. هر دو مردمک باید به یک اندازه تنگ شوند. این واکنش نباید از بین برود .

6- واکنش در جا گام برداشتن (STEPPING REFLEX)

هنگامی که نوزاد را راست نگه دارید، اگر پای نوزاد با سطح صافی (مثل زمین) تماس داشته باشد، او حرکاتی شبیه به گام برداشتن از خود نشان می‌دهد.

این واکنش در 3 تا 4 ماهگی ناپدید می‌شود، ولی در حدود 10 تا 15 ماهگی به صورت حرکات ارادی در کودک به وجود می آید تا کودک بتواند راه رفتن را آغاز کند.

7- واکنش بابینسکی یا واکنش کف پا (BABINISKY REFLEX)‌

واکنش بابینسکی یکی از نشانه های مهم سلامت نوزاد می‌باشد. این واکنش به صورت خم شدن انگشت شست پا به طرف بالا و باز شدن انگشتان از یکدیگر، هنگام تحریک کف پا می‌باشد.

این واکنش از ماه ششم تا نهم از بین می رود.

وجود این واکنش بعد از دو سالگی نوعی اختلال محسوب می‌شود.

امروزه پزشکان واکنش بابینسکی را به عنوان حرکت رو به بالای شست پا می دانند.

8- واکنش چنگ زدن (GRASPING REFLEX)

هنگامی که شیئی (مثلا انگشت مادر) را در کف دست نوزاد قرار می‌دهیم، نوزاد شروع به گرفتن آن شی می‌کند. این واکنش در مورد انگشتان پا هم صدق می‌کند، طوری که با قرار دادن شیئی روی انگشتان پای نوزاد، انگشتان او به سمت پایین خم می‌شوند و سعی در گرفتن آن شی دارند.

این واکنش برای انگشتان دست در حدود ماه ششم از بین می رود و برای انگشتان پا، در حدود ماه نهم تا دهم از بین می رود.

9- واکنش جستجو یا ردیابی (ROOTING REFLEX)

هنگامی که با انگشت گونه نوزاد و یا گوشه دهان او را تحریک می‌کنیم، پاسخ نوزاد به این تحریک، چرخاندن سر به سمت محرک و باز کردن دهان به دنبال محرک می‌باشد.

این واکنش برای یافتن سینه مادر می‌باشد و معمولا در ماه سوم و یا چهارم از بین می رود .

10- واکنش نامتقارن تونیک گردن (TONIC NECK REFLEX)

هنگامی که سر نوزاد به یک سمت خم می‌شود، دست و پا به سمت مقابل خم می‌شوند. این وضعیت مانند حرکت شمشیر باز می‌باشد.

این واکنش باید در سن شش ماهگی از بین برود و اگر باقی بماند، نوزاد قادر به کنترل وزن خود نمی‌باشد و توانایی راست کردن دست خود و کشیدن پاهای خود به حالت خزیدن را ندارد، به عبارت دیگر چنانچه سر نوزادی را که به پشت خوابیده، به طور ناگهانی به یک طرف برگردانیم، نوزاد دست و پای سمت چرخش را کاملا باز کرده و دست وپای سمت مقابل را جمع می‌کند.

این واکنش در سن 5 تا 6 ماهگی از بین می رود.

تذکر

این واکنش‌ها همگی بعد از تولد نوزاد سالم و طبیعی وجود دارند و به تدریج در طی سال اول زندگی نوزاد از بین می روند.

این واکنش‌ها توسط ساقه مغز کنترل می‌شوند و کاملا غیر ارادی می‌باشند .

مطالب مرتبط:

برگرداندن شیر در نوزادان

3 بیماری که باعث عقب‌ماندگی ذهنی کودک می‌شوند

نوزادان را قنداق نکنید

قولنج نوزاد باعث گریه مداوم او می‌شود

حتما قطره مولتی‌ویتامین یا AD و آهن به نوزادتان بدهید

چطور به نوزاد لب‌شکری شیر بدهیم؟

چرا واکسن نوزاد را باید سر موقع زد؟

زردی نوزاد را سریعا درمان کنید