عزاداری در بیان آیه الله گلپایگانی!
شخصی با ارسال نامه ای به محضر آیت الله العظمی صافی گلپایگانی از ایشان تقاضای پاسخ گویی به دو شبهه خود درباره عزاداری سالار شهیدان امام حسین علیه السلام را نموده است .متن سوال این چنین است :
محضر مبارك آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدّظله
با سلام و تحیّت؛
چند وقتی است كه نكاتی پیرامون فایده عزاداری برای امام حسین، ذهنم را مشغول كرده است كه خواهش می‌كنم به آنها پاسخ دهید تا ابهامات بنده برطرف شود:
الف) عزاداری و روزهایی از سال را سیاه‌پوشیدن و غمگین‌بودن آن هم به خاطر این‌كه یك انسان خبیث در 1400 سال پیش، انسان خوبی را كشته و دیگر موضوع تمام شده است چه فایده‌ای دارد؟
امثال این واقعه بارها در تاریخ اتفاق افتاده است.
آیا این همه اوقات خود را صرف عزاداری‌كردن بی‌خردانه نیست؟ آیا حرف اهل سنّت كه می‌گویند: «شیعیان مرده‌پرست هستند» درست نیست؟ آیا با سر و سینه‌زدن و راه‌اندازی دسته و هیئت، امام حسین زنده می‌شود؟
ب) هم‌چنین در جایی خواندم وقتی یك شخص غربی، در عزاداری شیعیان برای امام حسین، شركت كرد از یكی از شیعیان پرسیده بود: «چه كسی این امام را كشته است؛ مسیحیان یا یهودیان؟»
كه وقتی با جواب منفی روبرو و متوجه شده بود كه توسّط مسلمانان در 1400 سال قبل كشته شده است، متعجّبانه گفته بود: «خودتان طرف را كشته‌اید، بعد خودتان دارید برایش عزاداری می‌كنید؟
این كارهای شما و صدمه‌زدن به خودتان و كار و زندگی را رهاكردن بعد از 1400 سال چه فایده‌ای برای او دارد؟ و به چه درد شما می‌خورد؟» بفرمایید واقعاً فایده‌ی این همه عزاداری و كار را رهاكردن، برای ما و برای امام حسین چیست؟
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانتی به طور کامل جوای این دو شبهه را داده اند که خلاصه پاسخ ایشان این گونه است:
بسم الله الرحمن الرحیم
علیكم السلام و رحمة الله
جواب الف:
شیعه، مرده‌پرست نیست. شیعه، زنده و زنده‌پرور است، چنان‌كه تجلیل قرآن از انبیا، از ابراهیم و موسی و عیسی و صفا و مروه و حجر و مقام و بیت مرده‌پرستی نیست.
شیعه در تجلیل از حسین علیه‌السلام، از قرآن كریم و وحی الهی الهام گرفته و به هدایت آن عمل می‌كند كه آنها (مردگان) را بستایید و به هدایت آنها هدایت یابید؛اولئک الذین هدی الله فبهداهم اقتده.آن ها کسانی بودند که خدا ، خود آنان را هدایت نمود. پس (تو نیز) از راه آن ها پیروی نما.(سوره انعام، آیه90)
این موضوع تمام نمی‌شود، چنان‌كه اسم ابراهیم و ملّت ابراهیم و مقام ابراهیم و اسم موسی و عیسی و روزها و یاد مواقف و مقامات آنها تمام نمی‌شود.
این برنامه‌ها، این سینه‌زدن‌ها و عزاداری‌ها اعلام وجود و نفی شرك، نفی استكبار، نفی استحقار و استضعاف است. این برنامه‌ها مثل اذان است، مثل أشهد أن لا اله الا الله و اشهد ان محمداً رسول الله است. مرده‌پرستی نیست. شما می‌گویید چی زنده می‌شود؟ این‌ها اگر نبود، همه چیز مُرده بود. این‌ها رمز حیات است، حفظ سابقه است، حفظ هویّت است و میراث بزرگ فرهنگی است.
جواب ب :
امام نه در نبرد با مسیحیان و نه یهودیان و نه اهل مذاهب دیگر كشته شد. امام، آن وجود مجسّم حق‌خواهی و حق‌پرستی و ستم‌ستیزی و عدالت‌خواهی در نبرد بین حق و باطل و عدالت و ظلم و علم و جهل كشته شد.
او در میدان «إنّی لا أرى الموتَ إلّا سعادةً والحیاةَ مع الظالمین إلّا بَرَماً» و در راه نجات مستضعفان و احیاء دین كشته شد.
نقل‌كننده‌ی این سۆال و جواب، اگر مغرض نیست، علل حادثه، رجال حادثه، سوابق یزید و بنی‌امیّه و دشمنی آنها با اسلام و جنایات بزرگ آنها را برای آن فرد غربی می‌گفت تا تصدیق كند كه این حادثه كه یك‌هزار و چهارصد سال پیش اتفاق افتاده، اگر چهارصد هزار قرن پیش هم اتفاق افتاده بود باید آن را بازگو كرد و به همه نسل‌ها رسانید.
این، مكتب است، مدرسه است، هویّت عالی و متعالی بشر است. تكریم انسان‌های والا و حق‌پرست است.
پهلوان این قیام و اقدام، فرد عادی نیست. آسمان، زمین، كهكشان‌ها و عرش و كرسی است. امام حسین علیه‌السلام است. او بود و خودش بود و تاریخ برای او همتا و هم طراز نشان نمی‌دهد.
یك آدم خوب همیشه هست و افرادش در كوچه و بازار بسیار و بی‌شمارند امّا كسی از آنها امام حسین علیه‌السلام نیست.
او فرد یگانه بشر است. باید فراموش نشود، باید درسش و مكتبش همیشه مطرح باشد. امام حسین علیه‌السلام به عزاداری ما نیازمند نیست بلكه ما به او نیازمندیم.
ما به معرفت راه او و رفتن در راه و احیاء مكتب او نیاز داریم. می‌خواهیم باشیم، می‌خواهیم با شرافت زندگی كنیم، می‌خواهیم ذلیل نباشم و در مقابل طواغیت و گردنكشان و متكبران سر خضوع و ذلّت فرود نیاوریم.
این عزاداری‌ها همه‌اش فائده است. همه‌اش انسان‌ساز است. عزاداری‌ها و مراسم عاشورا را هدف اعتراض قرار دادن، هدف قراردادن قرآن و عترت و همه انبیا و همه خوبی‌هاست.
مسأله، عظیم‌تر از این حرف‌هایی است كه می‌گوییم. امام حسین علیه‌السلام شهید فضیلت و حقیقت در طول تاریخ است.
او شهید دیروز نبود؛ او شهید همیشه جاودان است كه به همه بشریت راه خوب‌زندگی‌كردن را آموخت. او الگو و اسوه برای همه آزادی‌خواهان جهان است. بلی، حسین علیه‌السلام امام و رهبر همه آزادمردان در طول تاریخ است.
این است كه حسین علیه‌السلام همیشه زنده است و مردمی كه با حسین علیه‌السلام باشند، همیشه زنده و سرافراز و سربلند هستند.
منابع:
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی
تهیه و فرآوری : مهدس صدری، گروه حزوه علمیه تبیان
