مدرسه امام خمینی(ره) کاشان
مدرسه علمیه امام خمینی(ره) کاشان یکی از زیباترین بناهای اسلامی ایران می‌باشد که قدمتی بیش از 200 ساله دارد. این مدرسه به دستور فتحعلی شاه قاجار، طی سالهای 1221 تا 1229 توسط میرزا ابوالقاسم اصفهانی، حاکم کاشان ساخته شد.
وجود گنبد آجری با ارتفاع 27 متر و قطر دهنه 22 متری در کنار ماذنه های زیبای این مسجد از ویژگی های منحصر به فرد آن است که مشابه آن در بارگاه سلطان علی ابن محمد باقر(ع) در مشهد اردهال به چشم می خورد.
صحن و سرای وسیع مدرسه مستطیلی، به مساحت 2000 متر مربع و دارای 52 حجره با ایوان جلو می‌باشد که برای اکثر حجره‌ها یک پستوی کوچک در پشت آن تدارک دیده شده، و در وسط دو جبهه شمالی و جنوبی، در جهت صحن مدرسه، دو تالار بزرگ برای تدریس و محل اجتماع و مباحثه طلاب ساخته شده است.
این مدرسه در مجموع از لحاظ دارا بودن سر در و گنبد عظیم آجری و شبستان‌های وسیع و حجره‌های دور تا دور، مدرسه‌ای زیبا و جالب توجه است و به سبك مدارس چهار باغ و صدر اصفهان ساخته شده است. سر در و جلو خان مدرسه نیز دارای كاشی‌كاری بسیار زیبایی است.
جرزها و طاقچه‌های طرفین ایوان بزرگ و پشت بغل‌های حجرات و نمای رو كار هر دومدرس و صفه تحتانی مأذنه مدرسه سلطانی جملگی با خشت كاشی ایوان و منقش به گل و بوته پوشیده و به زیباترین طریق ممكن تزئین شده است.
بر كتیبه سر در ورودی دو جرز طرفین صفه جنوبی (شبستان زیر گنبد) نام معمار مدرسه بدین ترتیب خوانده می‌شود: محمد شفیع سنه 1226.
نکته مشترکی که در مدارس علمیه مشابه دیده می شود این است که بسیاری از آنها از جمله مدرسه علمیه امام(ره) در داخل بازار ساخته شده است، به این خاطر که قدما همواره بر این باور بودند که حوزه‌های علمیه و روحانیون باید در میان مردم باشند و طلاب و روحانیون را از مردم جدا نمی دانستند؛ همیشه بین مردم، به ویژه بازاریان، با طلاب مدرسه تعامل خوب و سازنده ای وجود داشته است.
فتحعلی شاه قاجار پس از ساخت این مدرسه در سال 1229، برای اولین بار پنجاه و پنج جلد قرآن مجید وقف طلاب مدرسه کرد.
که از این مجموعه تنها یک جلد باقی مانده است که تاریخ کتابت آن، قرن سیزدهم است؛ سپس این مدرسه را در اختیار عالم بزرگ، ملا احمد نراقی نهاد تا در کاشان اقامت گزیده و به تربیت شاگردان بپردازد.
حوزه علمیه کاشان در قرن سیزدهم در پرتو شخصیت علمی نراقیین از حوزه های پر رونق شیعه بوده به طوری که برخى فضلاء ، با پایان تحصیلات در حوزه عراق ، به این شهر آمده و به تكمیل و تنقیح آموختههاى خویش مىپرداختند، حتی عالم کم نظیری چون شیخ مرتضی انصاری(ره) نیز به این شهر هجرت كرده و از بین شهرهاى ایران ، بیشترین مدّت را در كاشان مىماند و در طول سه سال اقامت خود ، با ملا احمد نراقى و سید محمد تقى پشت مشهدى گفت و گوى علمى داشته است .
مدرسه علمیه امام خمینی(ره) بیش از 1200 رقبه موقوفات دارد و این نشان از نظر داشتن به تأمین مالی این مرکز علمی در آینده بوده است.
در گذشته این مدرسه به نام مدرسه «سلطانی» یا «شاه» شناخته می‌شد و در زمان پهلوی متأسفانه از این مدرسه به جای تربیت طلاب و ترویج علوم دینی، به عنوان مکانی برای خوشگذرانی حکام و مسئولین استفاده می‌شده است.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، نام این مدرسه، به مدرسه «امام خمینی(ره)» تغییر یافته و دوباره به هدف از ساخت آن بازگشت و به مکانی برای تربیت طلاب علوم دینی تبدیل شد که آیت الله صبوری(ره) زعامت آن را بر عهده داشت.
اما از نکات جالب توجه این مدرسه، وقف نامه آن است که برای طلابی که در آن سکونت نموده و مشغول تحصیل هستند شروطی لحاظ شده است مانند:
هر طلبه باید در شبانه روز یک جزء قرآن بخواند.
و همچنین اگر طلبه ای در سال نخست، موفقیت تحصیلی نداشته باشد، بر مسئولان مدرسه واجب است از ادامه تحصیل آن طلبه در مدرسه جلوگیری نمایند و محترمانه عذر وی را بخواهند.
این مدرسه قدیمی، با بنایی زیبا و خاطراتی از بزرگان که در سینه دارد، امروزه نیز پذیرای جویندگان علوم اسلامی بوده و هر ساله طلاب جدیدی برای تحصیل علوم حوزوی به آن وارد می شوند که حقیر نیز با توفیق الهی مقدمات را در این مدرسه گذرانده‌ام.
منابع:
خبرگزاری ایرنا
پایگاه خبری حوزه(حوزه نت)
پایگاه مجلات تخصصی نور
سایت موسسه فرهنگی اطلاع‌رسانی تبیان
کلینیک برنامه ریزی و مدیریت فرهنگی
تهیه و فرآوری : مسلم زمانیان ، گروه حوزه علمیه تبیان
