زیرمیزی‌های بدون شرم و حیا

مریض‌ها هــــــم ماننـد آن قدیم‌ها هول نمــی‌شوند، جا نمی‌خورند، دست و پایشان را گم نمی‌كنند؛ بلكه فقط سرشان را می‌اندازند پایین و می‌گویند: «چك را تحویل خودتان بدهم یا منشی؟» یا می‌گویند «هرچه شما بگویید دكتر...» آن جمعیت اندك از پزشكان كه زیرمیزی می‌گیرند، احتمال نمی‌دادند كه هزینه‌های درمان، سالانه 5 /7 درصد بیماران را در كشورمان زیر خط فقر می‌برد و اگر بدانند هم فرقی به حالشان نمی‌كند.

آن جمعیت زیاد از بیماران كه زیرمیزی می‌دهند هم احتمالا نمی‌دادند كه رقم زیرمیزی‌هایشان در سال گذشته، فقط برای پزشكان تهرانی به یك میلیارد تومان رسیده است. این رقم را معاون درمان دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی اعلام كرد. میزان و مبلغ زیرمیزی و تعداد پزشكانی كه زیرمیزی دریافت می‌كنند به این دلیل كه عملی غیر‌قانونی محسوب می‌شود، عدد و رقم مشخصی ندارد اما واكنش‌های مكرر وزیر بهداشت و طرح‌های در دست اجرا كه اتفاقا از سوی مجلس نیز تصویب شده است، نشان می‌دهد، ماجرا ریشه‌ای و گسترده است. لذا هم‌اکنون افزایش پدیده زیرمیزی، نه تنها موجب تشدید بی‌عدالتی  و نگرانی های مردم در حوزه سلامت شده ، بلکه متأسفانه این معضل در کشور هم‌اکنون به اپیدمی تبدیل شده است.

وزیر بهداشت نیز كه بارها وعده برخورد با پدیده زیرمیزی را داده و تاكید كرده است : كاری می‌كنیم كه بیماران به جز رنج بیماری، رنج دیگری نداشته باشند.

جداسازی پزشكان دولتی و خصوصی

در راستای حذف پدیده زیرمیزی، وزارت بهداشت طرحی را پیشنهاد داد تا پزشكان كشور موظف ‌شوند بین كار كردن در بیمارستان‌های خصوصی و دولتی یكی را انتخاب كنند.

ظاهرا كار همزمان در بخش خصوصی و دولتی از سوی پزشكان سبب شده بود پزشكان یا بیمارانشان را با تعرفه بخش خصوصی و در مراكز درمانی خصوصی درمان كنند یا در صورتی كه درمان بیمار در بیمارستان دولتی انجام شود، مابه‌التفاوت تعرفه بخش خصوصی و دولتی را از خود بیمار مطالبه كنند.

با این تفاسیر، مجلس در قانون بودجه امسال تصویب كرد كه 3000میلیارد تومان از مازاد درآمد نفت برای اصلاح نظام سلامت در نظر گرفته شود و وزارت بهداشت هم، همزمان اعلام كرد كه برای حذف زیرمیزی از این بودجه استفاده خواهد شد. اما با گذشت 9 ماه از ابتدای سال هنوز دولت این مبلغ را در اختیار وزارت بهداشت قرار نداده است؟!!!

وقتی تعرفه‌های پزشكی زیرمیزی می‌آفریند

مشكلات واقعی نبودن تعرفه‌ها در بخش خصوصی، مشكل رعایت نشدن تعرفه تعیین شده را پیش می‌آورد به این معنا كه بخش‌های درمانی خصوصی مانند بیمارستان‌های خصوصی یا مطب‌ها، برای جبران هزینه‌ها، خودشان تعرفه‌سازی می‌كنند.

در بخش دولتی كه امكان تخلف در اجرای عدد و رقم‌های تعرفه پزشكی كمتر وجود دارد، اتفاق دیگری روی می‌دهد كه مابه‌التفاوت‌های تعرفه واقعی و غیرواقعی به شكل دیگری از سوی بیمار پرداخت می‌شود.

این راه دیگر به اسم زیر میزی مشهور است. زیرمیزی پولی است كه بدون ضابطه بین پزشك و بیمار رد و بدل می‌شود و پزشك مابه‌التفاوت تعرفه بخش خصوصی و دولتی كه بیشتر مواقع میلیونی است، از بیمار دریافت می‌كند تا او را در بخش دولتی درمان كند. موضوع زیر میزی گرفتن پزشكان از بیماران در سال‌های اخیر آنقدر جدی شده است كه وزیر بهداشت اعلام كرد پزشكانی كه نسبت به گرفتن زیر میزی اصرار دارند، اخراج می‌شوند. علاوه بر این، براساس برنامه پنجم توسعه قرار شد كه پزشكان و اعضای هیات علمی تنها در یكی از 2 بخش خصوصی یا دولتی مشغول به كار باشند.

هر چند كه تعرفه‌های پزشكی تعرفه‌های مناسبی نیست و شرایط اقتصاد درمان مساعد نیست اما این موضوع دلیلی نمی‌شود كه افراد به صورت خودسرانه حركت‌هایی انجام دهند و بخواهند به تعرفه‌های واقعی نزدیك شوند باید به دنبال اصلاح تعرفه‌های درمان باشیم.

علاوه بر اقدامات انجام شده، دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی نیز شماره تلفنی برای شكایات بیماران از زیرمیزی گرفتن پزشكان اعلام كرد.

بر این اساس اگر شما با شماره تلفن‌های 7 ـ 22439764 تماس بگیرید، در واقع به مركز تلفن گویای دفتر بازرسی، ارزیابی و پاسخگویی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی متصل می‌شوید كه با انتخاب گزینه مورد نظر می‌توانید پیام خود را كه می‌تواند شامل شكایت از زیرمیزی باشد(مركز درمانی مربوطه، نام پزشك و مبلغی كه اخذ شده)، بگذارید و از همین طریق نیز پیگیر شكایتتان باشید. این شماره تلفن‌ها به صورت گویا و 24 ساعته پاسخگوی مردم است.

هرچند قرار است این اقدامات، پدیده زیر میزی را در كشور ریشه‌كن كند، اما همه می‌دانند كه چنین اقداماتی در كوتاه‌مدت به نتیجه نمی‌رسد و نیاز به زمان دارد.علاوه بر این موضوع كارشناسان حوزه سلامت اعتقاد دارند ساماندهی چنین مباحثی تك‌بعدی نیست و به مجموعه‌ای از عوامل بستگی دارد. پس برای اصلاح این مشكل باید تعرفه‌ها واقعی شود، سرانه درمان افزایش یابد، بیمه‌ها نقش حمایت‌كننده داشته باشد و در واقع مجموعه‌ای از عوامل اصلاح شود.

حرف آخر...

حالا خودتان حساب و كتاب كنید تا بفهمید اگر زیرمیزی بـــــرخی پزشكان متـخلف در تهران، در سال گذشته به یك میلیارد تومان رسیده این رقم در كل كشور چقدر بوده است.

این آمار در شرایطی اعلام می‌‌شود كه تقریبا چندروز پیش، وزارت بهداشت هشدار داد در حال رایزنی با سازمان تعزیرات حكومتی برای برخوردهای جدی‌تر با پزشكان متخلف است و آن وقت خیلی از آنها كه خبر را شنیدند یاد وعده‌های پیشین وزارت بهداشتی‌ها در این زمینه افتادند كه هیچ‌كدام عملی نشده بود.

این‌كه بیماران با همین زیرمیزی دادن‌ها به زیر خط فقر سر می‌خورند، فقط یك سر جریان این تجارت است و نكته تلخ‌تر این است كه جامعه عظیم پزشكی با وجود داشتن هزاران هزار پزشك متعهد و وفادار به ارزش‌های اخلاقی صرفا به واسطه حضور 15ـ 10 درصد پزشك متخلف و طماع، به چشم مردم بدنام، بی‌اعتبار و غیرقابل اعتماد می‌شود و به این ترتیب با گذشت زمان، پزشكان جایگاه ارزشمند و قابل احترامشان را در سطح جامعــه از دست می‌دهند.

منابع: برگرفته از سه مطلب جام جم آنلاین/خبرگزاری فارس