شگفتی‌های دنیای نهنگ‌ها
نهنگ های آبی
نهنگ های آبی یکی از بزرگترین انواع نهنگ ها هستند که طول آنها به 108 فوت می رسد و وزن ها آنها در حدود 190 تن است. در واقع نهنگ های آبی بزرگترین نوع از نهنگ ها و بزرگترین موجود زنده در دنیا می باشند.
نهنگ های آبی خیلی سریع حرکت می کنند و در هر ساعت می توانند تقریبا 30 مایل را طی کنند.هر نهنگ می تواند پس از هر بار تنفس در سطح آب حدود 20 دقیقه را بدون تنفس دوباره در زیر آب سپری کند. نهنگ های آبی موجودات اجتماعی نیستند و در دسته یا گروه مشاهده نمی شود.
نهنگ های قاتل
نهنگ های قاتل از زمان های بس دور و دراز تا کنون توجه بسیاری از انسان ها را به خود جلب کرده اند. برخی آنها را موجوداتی خونخوار و برخی دیگر آنها را گرگ های دریا نامیدند. برخی دانشمندان و فلاسفه آنها را موجوداتی وحشی تلقی کردند و آنها را دشمن انسان به شمار آوردند.
و در این میان برخی دیگر نهنگ های قاتل را حیواناتی باهوش احساساتی و بازیگوش نامیدند. و اما چیزی که همگی در مورد آن مطمئن هستیم این است که تا کنون حتی یک مورد از حمله یک نهنگ قاتل به انسان در هیچ جای دنیا گزارش نشده است. ولی اگر به برخورد انسان در مورد این حیوان بی آزار بنگریم می بینیم که هزاران مورد تهاجم انسان به نهنگ قاتل در سطح دنیا به بهانه های مختلف اتفاق افتاده است.
در اینجا شما را با جنبه های مختلف زندگی نهنگ قاتل آشنا می کنیم:
مشخصه های جسمانی
اندازه
نهنگ های قاتل از برخی نهنگ های دیگر کوچکتر هستند ولی بزرگ ترین شکارچی پستاندار تا کنون شناخته شده می باشند. طول بدن نهنگ قاتل نر 6/7-8/5 متر و وزن آن 5442-3628 کیلوگرم است. طول بدن ماده ها 8/5-9/4 متر و وزن آنها 3628-1361 کیلوگرم می باشد.
سایز بدن نهنگ ها در نواحی مختلف جغرافیایی متفاوت است.
بزرگترین نهنگ قاتل نر شناخته شده 8/9 مترطول و10000 کیلوگرم و بزرگترین ماده 5/8 متر طول و 7500 کیلوگرم وزن داشته است.
رفتار نهنگ قاتل
ساختار جمعی
نهنگ های قاتل در گروه های جمعی به هم چسبیده به مدت های طولانی زندگی می کنند. این گروه ها را دسته می نامیم. اندازه دسته ها از 5 تا 30 عدد نهنگ را شامل می شود و در مناطق مختلف جغرافیایی به اندازه های مختلفی دیده میشوند مثلا در آلاسکا و آنتراکتیکا گروه های شامل بیشتر از 100 نهنگ دیده شده اند.دسته ها متشکل از نرها ماده ها نوزادان و سنین مختلف است. ماده ها و نوزادان عموما در میان گروه و نرهای بالغ در اطراف شنا می کنند.
دسته ها کوچک ترین و یا بزرگ ترین واحد اجتماعی نهنگ های قاتل نیستند.
محققان اساسی ترین واحد اجتماعی نهنگ ها را به عنوان گروه های خانوادگی شناسایی کرده اند. یک گروه خانوادگی از یک مادر و نوزادانش ( به جز دختری که خود نوزاد دارد) تشکیل شده است. یک یا دو گروه خانوادگی ممکن است با یکدیگر در یک زیر شاخه دسته ( زیر دسته ) حرکت کنند. نهنگ های درون یک زیر دسته احتمالا با یکدیگر خویشاوندی نزدیکی دارند. یک زیر دسته شامل مادرها دخترها و احتمالا خواهرها و دخترخاله ها است.
یک طایفه یک طبقه بالاتر از دسته است. طایفه ها از دسته های موجود در یک ناحیه با لهجه های همسان که گمان میرود خویشاوند باشند تشکیل شده اند. طایفه ها از یک دسته اجدادی که طی زمان رشد کرده و تکه تکه شده است بوجود آمده اند.
و در نهایت بالاترین مرتبه ساختار جمعی نهنگ ها جامعه است. یک جامعه از تعداد زیادی دسته که در حال مهاجرت با یکدیگر مشاهده شده اند تشکیل شده است.
ارتباطات
نهنگ های دندان دار در حلق خود فاقد تارهای صوتی هستند. احتمالا صداها توسط جریان هوا از میان کیسه های بینی در ناحیه حفره اسپیراکولوم به وجود می آیند. آنها هنگام تلفظ برخی لغات از این حفره هوا آزاد می کنند ولی دانشمندان بر این باورند که این عمل نوعی نمایش بصری است. فرکانس اصوات تولید شده بین 1/0 تا 40 کیلو هرتز می باشد. نهنگ های قاتل صداهایی شبیه به کلیک صدایی مانند ناله صداهای لرزشی صدای خرخر صدای سوت جیغ و صدایی شبیه به صدای لولای در بوجود می آورند. آنها این صداها را در هر زمان و در هر عمقی ایجاد می کنند. صداها از لحاظ شدت طول موج و خصوصیات با یکدیگر متفاوتند.
هنگامی که دو دسته نهنگ قاتل به یکدیگر می پیوندندیک سری اصوات ویژه ای را به اشتراک می گذارند ولی مجموعه اصوات هر دسته همچنان متفاوت با دسته دیگر باقی می ماند به شکلی که دانشمندان می توانند هر دسته را توسط صدایی که ایجاد میکند شناسایی کنند.نهنگ های قاتلی که از لحاظ جغرافیایی با یکدیگر فاصله زیادی دارند دارای لهجه های کاملا متفاوتی هستند.
رفتار اجتماعی
به نظر می رسد که میان اعضاء یک دسته نهنگ قاتل یک وابستگی شدید اجتماعی وجود دارد. همانند بیشتر گونه های جانوری یک سلسله مراتب اجتماعی میان گروهی از نهنگ های قاتل وجود دارد سلسله مراتب در این گونه جانوری مادر سالاری یا ماده سالاری است.این حیوانات بر یکدیگر تسلط پیدا می کنند و دستورات خود را از روش هایی مانند وارد کردن ضربه ای سیلی مانند بر روی سطح آب ضربه زدن با سر به هم زدن ناگهانی آرواره ها گاز گرفتن خراش انداختن با دندان و دیگر حرکات و ?ست های نمایان کننده نیرو به یکدیگر اعمال می کنند.
تعداد بی شماری از خراش های حاصل از دندان روی بدن نهنگ های قاتل مشاهده میشود. در برخی مواقع ممکن است این خراش ها به صورت یک زخم برای همیشه روی بدن باقی بماند اما در اکثر مواقع این خراش ها سطحی بوده و به سرعت بهبود می یابند.
خواب
طرز خوابیدن نهنگ های قاتل یکی از اسرار طبیعت محسوب میشود با این حال مطالعات انجام شده در شوروی سابق حاکی از این است که خواب عمیق در دلفین ها ( خویشاوندان نزدیک نهنگ های قاتل ) ممکن است تنها در یک نیمکره مغزی اتفاق بیافتد.
نهنگ های قاتل در حال استراحت در شب و روز برای مدت های زمانی کوتاه و یا به مدت 8 ساعت کامل مشاهده شده اند. آنها ممکن است در هنگام استراحت به آرامی شنا کنند و ممکن است 3 تا 7 غوص کوتاه داشته باشند که کمتر از یک دقیقه به طول می انجامد قبل از اینکه یک عمق گیری طولانی به مدت 3 دقیقه انجام دهند.
پراکندگی و زیستگاه
نهنگ های قاتل در آبهای گرم مانند هاوایی استرالیا و خلیج مکزیک نیز یافت شده اند. چنین مشاهداتی با اینکه بسیار کمتر اتفاق می افتند اما حاکی از این هستند که نهنگ قاتل ریسک زندگی کردن در مناطق مختلف را می پذیرد. حتی عجیب تر از این نهنگ های قاتل را در رودخانه های آب شیرین مانند راین نیز دیده اند.
نهنگ های قاتل بعد از انسان بیشترین وسعت جغرافیایی را در میان پستانداران دارا می باشند. آنها در تمام اقیانوس ها سکونت دارند ولی بیشتر در آبهای قطب جنوب و قطب شمال و در آبهای سرد یافت می شوند.
روش های بدست آوردن غذا
نهنگ های قاتل همانند یک دسته از گرگ ها و یا یگ گله شیر به شکل دسته جمعی به شکار می پردازند. آنها ابتدا طعمه را در یک محدوده کوچک محاصره کرده و سپس به آن حمله می کنند. هنگام شکار یک نهنگ بزرگ از جهت های مختلف به آن حمله می کنند.
یک دسته نهنگ قاتل در حال حمله کردن به یک نهنگ آبی(بزرگ ترین موجود زنده روی کره زمین) توسط یک گروه تحقیقاتی که جهت علامت گذاری اره ماهی به منظور مطالعات مهاجرتی آن اعزام شده بودند برای اولین بار در دنیا به طور اتفاقی مشاهده شدند.
تقریبا 30 نهنگ قاتل به این موجود 2/18 متری در حال حمله کردن بودند. دو نهنگ قاتل در جلو و دو عدد در پشت باله دمی و بقیه افراد از اطراف و از زیر نهنگ را محاصره کرده مانع فرار او می شدند. حتی برخی از آنها بر پشت نهنگ آبی می پریدند که احتمالا جهت به پایین کشیدن او به زیر آب بوده است.
نهنگ ها به نوبت تکه هایی از گوشت و چربی نهنگ آبی استفاده می کردند. بعد از 5 ساعت دسته از حمله دست کشید. شاید برای استراحت و یا شاید سیر شده بودند. اما سرنوشت نهنگ آبی که شدیدا زخمی شده بود مشخص نشد.
دندان های مخروطی و به هم پیوسته نهنگ قاتل مخصوص پاره کردن و بریدن است و برای جویدن طعمه مناسب نیست. تعداد دندان ها در هر کدام متفاوت است. به طور کلی 40 تا 56 دندان دارند که معمولا 10 تا 14 دندان در هرطرف فک وجود دارد. هر دندان به طول 6/7 سانتی متر و ضخامت 5/2 سانتی متر است.
نهنگ قاتل غذای خود را در تکه های بزرگ می بلعد. حلق آن به حدی بزرگ است که می تواند یک سگ دریایی و یا یک گراز ماهی را درسته ببلعد. طعمه هایی مانند شیر دریایی در خشکی نیز از دست این نهنگ آسوده نیستند. برخی از نهنگ های قاتل متخصص در سر خوردن روی شن ساحل و یا روی قطعات یخ شناور برای تعقیب طعمه خود هستند.
آنها حتی برخی مواقع به یخ های شناور ضربه می زنند تا طعمه را در آب بیندازند.
فرآوری: زهرا فرآورده
بخش کودک و نوجوان تبیان
منابع: را سخون
وبلاگ چیک
مطالب مرتبط:
