تبیان، دستیار زندگی
در اوایل دوره نوجوانی سرعت رشد باعث می شود که نوجوان غالبا در خود خستگی و سستی احساس کند ، به بازی بی میل شود، اشتها را از دست می دهد وگاهی حالت عصبانی پیدا می کند .....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پسر نوجوان من


در اوایل دوره نوجوانی سرعت رشد باعث می شود که نوجوان غالبا در خود خستگی و سستی احساس کند ، به بازی بی میل شود، اشتها را از دست می دهد وگاهی حالت عصبانی پیدا می کند .....

پسر نوجوان من

یک نوجوان دائما مضطرب می باشد و از سردرد و به هم خوردن ضربان قلب شکایت می کند همین امر موجب می شود که عده کمی از نوجوانان در این مرحله خود را بیمار می پندارند و به پزشک مراجعه می کنند این گونه بیماری ها که نوجوانان از آن شکایت دارند بیماری های خیالی نامیده می شود و نوجوانان این حالت را همچون سپرهای دفاعی قرار می دهند تا از مسئولیت ها بخصوص مسئولیت های درسی بگریزند.

در این مرحله تعادل نوجوان بهم می خورد و گفتار نوجوان چندان موافق میل والدین نمی باشد در این موقع خطای محض است که والدین یا مربیان کارهای دقیقی به نوجوانان محّول کنند .

نوجوان در سالهای اولیه رشد احتیاج به مراقبت و توجه ویژه والدین دارد  و همیشه از ایشان انتظار دارد که تمجید و تحسین درباره خود دیده وبه ابزار محبت از طرف دیگران بیشتر مایل می شود لذا بعضی از روانشناسان می گویند فرد در این مرحله به یک بیمار شباهت دارد و به یک پرستاری دقیق مطلع و مهربان نیاز دارد زیرا کوچکترین بی توجهی و غفلت ممکن است موجب انحراف نوجوان شود .

خصوصیات عقلی  نوجوان 

مرحله نوجوانی را مرحله ظهور استعدادها می نامند زیرا افراد در این دوره که در جنبه ها و مهارتها مختلف تجربه هایی کسب کرده اند می نوانند استعدادهای خود را ظاهر ساخته و در این دوره است که می توان او را به رشته تحصیلی مناسب استعدادش راهنمایی کرد .

باید دانست که سرعت رشد هوشی با سرعت رشد استعدادهای گوناگون اختلاف دارد و آزمایشاتی که توسط تعدادی از دانشمندان بعمل آمده نشان می دهد که بین سالهای 14 تا 17 سالگی از سرعت عمومی هوش کاسته می شود بخصوص در پسرانی که در این سنین مدرسه را ترک می کنند.

نوجوان یادگیری منطقی را بر یادگیری بدون اندیشیدن ترجیح می دهد به همین علت نوجوان می کوشد مطالبی را که می فهمد و مفید تشخیص می دهد یاد بگیرد و حفظ کند و همین امر باعث برداشت نادرست بیشتر مردم می شود که کودکان بهتر از نوجوانان می توانند حفظ کنند.

در این سنین نوجوان می تواند علاوه بر استدلال و تفکر نسبت به محسوسات درباره ی امور غیر مستقیم و نامحسوس و انتزاعی بیاندیشد و به تجزیه و تحلیل مسائل مختلف بپردازد و در داوریهای خود به معیارهای غیر شخصی توجه نماید و نسبت به مسائل و امور زندگی بصیرت و بینش پیدا کند نوجوان در این دوره از رشد و تکامل ذهنی می توانند عقاید یا گرایشهای مثبت یا منفی پیدا کنند و در این دوره بیش از سایر مراحل زندگی علاقه مندند که درباره ی مسائل و امور اجتماعی کشور خویش نظر بدهند و از خود و جامعه شان انتقاد کنند

دگرگونی رفتار اجتماعی در پسران نوجوان

**مرحله ی تقلید این دوره از 12 سالگی آغاز و تقریبا در 15 سالگی پایان می یابد این مرحله با اعجاب و شگفتی خارج از اندازه ی نوجوان نسبت به دوستان شجاع و نیرومند و باهوش که در بازیها و دروس بر او برتری دارند مشخص می شود و به عبارت دیگر تعجب او از پذیرش به وسیله ی دوستانی که ریاست و پیشوای گروه همسالانش می باشد انتقال می یابد و نوجوان با تمام قدرت و توانایی خود می کوشد که از این افراد تقلید کند و در رفتارش پیرو آن ها باشد.

نوجوان یادگیری منطقی را بر یادگیری بدون اندیشیدن ترجیح می دهد به همین علت نوجوان می کوشد مطالبی را که می فهمد و مفید تشخیص می دهد یاد بگیرد و حفظ کند و همین امر باعث برداشت نادرست بیشتر مردم می شود که کودکان بهتر از نوجوانان می توانند حفظ کنند

** مرحله ی افتخار به شخصیت: این مرحله بعد از 15 سالگی آغاز می شود و مشخصات آن است که نوجوان می کوشد در بازیها بر دوستان خود پیروز شود در رقابت با آن ها زیاده روی می کند و احیانا به رفتار خصمانه متوسل می شود به قیام علیه بعضی ترس ها حسادت پیدا می کند تا بدین ترتیب شخصیت و موقعیت خود را ثابت کند و نیرو شجاعت خود را نشان دهد .

**مرحله ی تعادل اجتماعی : در این دوره که از اواخر نوجوانی آغاز می شود نوجوان از سرکشی و تندی خود می کاهد و آن رفتارها را اعمال بچگانه  و نشانه ی ناتوانی می پندارد.

اختلافهای عاطفی و هیجانی

رفتارهیجانی و عواطف ، غالبا با انگیزه ها همراهند در دوره ی بلوغ و نوجوانی ظهور هیجانات و عواطف از هر دوره ی دیگری بیشتر است که غالبا در شکل های قابل قبول اجتماعی ظاهر می شود بنابراین فرهنگ و تربیت در بروز نحوه ی تجلی هیجانات و عواطف اثری مستقیم دارد و چنانچه شخصی از هنجارهای یک خانواده یا جامعه تبعیت نکند مشکل دار معرفی خواهد شد عواطف نیروی روانی فراوانی را در شخص تولید می کند و سیستم های مختلف بدنی تاثیراتی برجای می نهد البته هیجانات و عواطف برای تعادل حیاتی امری ضروری است بشمار می رود مگر اینکه از هنجارها تخطی کنند.

مثلا ترس مختصر، انسان را محتاط ترو خشم  هم انسان را در گرفتن حق مصرتر می کند. علاقه شادمانی و تنفر همگی در ارتباط درونی گروهی و برون گروهی موثرند با عکس العمل های شدید هیجانی و حساسیت فروان عاطفی و اساسا ظهور طرحهای مخرب عاطفی که خود حالی از وجود مشکلاتی است تعادل جسمی و روانی انسان را به خطر می اندازد به هر حال هیجانات با رفتار کلامی و غیر کلامی ظاهر می شوند و چگونگی ظهور آن ها تابع الگوهایی است که در فرهنگها وجود دارد هنگام ظهور هیجانات انسان با استفاده از الگوهای آموخته وضعیت های هیجانی خود را نشان می دهد و این نشانه ها برای مربیان از اهمیّت خاصی برخوردار است.

پسر نوجوان من

از طرفی گفته شده است که رفتار هیجانی غیر کلامی نوجوان اشارات مشخص تری دارد گره کردن مشت (پرخاشگری) لمس چهره (اضطراب) خاراندن (سرزنش خویش) مالیدن پیشانی (خستگی و درماندگی) و مانند آنها و علاوه بر این از بیان چهره ای نیز در تشخیص هیجانات می توان بهره جست که سبب شفافی مشکلات برای عواطف قائل است بیشتر بر این نظر گاه است که عواطف غالبا با انگیزه ها و همواره با نزدیکان نوجوانان و جوانان ارتباط دارد و از این ارتباط می توان علل مشکلاتی را که در کلاس درس یا خانواده بروز می کند ، دریافت.

ضمنا باید توجه داشت که نوجوان عواطف مختلف و گاه متضادی را نسبت به موضوع و یا فرد واحدی نشان می دهد و گاهی عواطف از شخصی به شخص دیگر و از جائی به جائی دیگر منتقل می شود و عدم توفیق در کلاس بصورت افسردگی در خانه تجلّی می کند در این حال سبب شناسی پیچیده تر خواهد شد. یک تعارض حل نشدنی در شخص ممکن است دل درد عصبی و یا نوع دیگری از تنش های درونی را به همراه داشته باشد هرگاه راه معینی برای بیرون ریختن این حالت درونی چه مستقیم و چه به صورت حالات دفاعی وجود نداشته باشد فرد به حالت عصبیت دچار می شود.

فرآوری: نوریه نوچمنی

بخش خانواده ایرانی تبیان


منابع : روش های هدایت رفتاری نوجوانان و جوانان - مۆلف محمد قمی فر

روانشناسی جوانان و نوجوانان – دکتر سید احمد احمدی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.