به حقوق افراد بازنشسته خمس تعلق می گیرد؟
پرداخت خمس كمك كردن به خط اهل بیت و تقویت بنیه مالى فقها و حوزههاى علمیّهاى است كه روشنگر مردم در طول تاریخ بودهاند.
همچنین پرداخت خمس سبب تبلیغ و نشر تفكّر علوى به وسیله علما و فضلا و طلّاب و مرزبانى از حدود و ثغور دینى و مبارزه با انواع انحرافات فكرى و اخلاقى و سمپاشىها و ایجاد تردیدها و وسوسههاى بدخواهان مغرض و یا طرفداران ساده دل است.
چند نکته درباره خمس:
*اگر وارثانِ كسى كه از دنیا رفته بدانند او خمس مال خود را نداده، باید مثل سایر بدهىها خمس او را بدهند. «1»
*امام خمینى در تحریرالوسیله مىفرماید: هر كس درهمى از خمس را نپردازد جزء ستمگران بر اهل بیت و كسانى كه حق آن بزرگواران را غصب كردهاند مىشود. «2»
در كتب فقهى و رسالههاى مراجع بزرگوار مسائلى است كه بر همه مقلدین دانستن آنها لازم است و ما چند جمله از كتاب شریف عروةالوثقى بیان مىكنیم:
*اگر انسان قبل از پرداخت خمس كنیزى بخرد حق تصرّف ندارد. «3»
*تا مقدار خمس را با فقیه جامع الشرائط مصالحه نكرده ایم، تصرّف در مال خمس نداده جایز نیست، حتّى اگر در نیّت خود قصد پرداخت مبلغ را داشته باشیم. «4»
*استفاده از لباس و مكانى كه خمس آن داده نشده نماز را با مشكل مواجه مىكند، چنانكه در حج، طواف با لباس احرامى كه خمس آن داده نشده، باطل است.
بعد از این مقدمه کوتاه به طرح چند پرسش و پاسخ درباره خمس می پردازیم:
آیة الله جوادی آملی(مدظله):
سوال: آیا اگر از پول بین سال منزلی تهیه شود كه به آن نیاز است، به آن خمس تعلّق میگیرد؟
جواب: اگر پولِ مفروض از درآمد همان سال باشد، نه از قبل، خمس ندارد.
آیة الله جوادی آملی(مدظله):
سوال: آیا هزینه تعمیر منزل كه از پول بین سال تأمین میشود، مشمول خمس میشود؟
جواب: پولی كه در اثنای سال، صرف تعمیرات لازم میشود، خمس ندارد.
آیة الله مکارم شیرازی(مدظله):
سوال: افرادی که در خارج از کشور هستند دیون خود را از قبیل خمس و زکات و کفاره آیا می توانند به نرخ داخل کشور بپردازند؟ اگر برای مدتی به کشور برگشته ولی قصد بازگشت به خارج را دارند چه؟
جواب: در هر دو صورت می توانند به نرخ کشوری که در آن جا مصرف می شود بپردازند.
آیة الله خامنه ای(مدظله):
سوال: چند سال پیش از بانک وام گرفته و آن را به مدت یک سال به حساب بانکىام واریز کردم، و بدون آنکه موفق به استفاده از آن وام شوم، هر ماه قسط آن را مىپردازم، آیا به این وام، خمس تعلّق مىگیرد؟
جواب: خمس آن مقدار از وام مزبور که اقساط آن را تا سر سال خمسى از منفعت کسب خود پرداخت کردهاید، واجب است.
آیة الله خامنه ای(مدظله):
سوال: افراد بازنشسته که همچنان حقوق ماهیانه دریافت مىکنند، آیا باید خمس حقوقى را که در طول سال دریافت مىکنند، بپردازند؟
جواب: در صورتى که از مخارج سال اضافه بیاید، پرداخت خمس آن واجب است.
پی نوشتها:
(1). عروةالوثقى، كتاب الخمس، مسئله 50
(2). تحریرالوسیله، ج 1، ص 334
(3). عروةالوثقى، مسئله 80
(4). عروةالوثقى، مسئله 78
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
کتاب خمس ـ محسن قرائتی
پایگاه اطلاع رسانی مرجع عظام: خامنه ای، مکارم شیرازی، جوادی آملی(مدظلهم)
